تنش‌های ادامه‌دار مرزی؛ طالبان و ایران تا کنون ۱۲ بار دست به ماشه شده‌اند
نیروهای مرزی ایران و جنگ‌جویان گروه طالبان در نزدیک به دو سال گذشته ۱۲ بار به درگیری‌های مسلحانه پرداخته‌اند. در این درگیری‌ها، افزون بر کشته شدن نیروهای مسلح دو طرف، شماری از شهروندان غیرنظامی افغانستان به شمول کودکان و زنان نیز قربانی شده‌اند. در ۲۲ ماه گذشته، طالبان دو بار نیروهای مرزی ایران را اسیر گرفتند. در نخستین درگیری میان دو طرف برخی از رسانه‌ها گزارش‌هایی درباره تصرف پاسگاه‌های نیروهای مرزی ایران توسط طالبان را نیز منتشر کردند. در تازه‌ترین درگیری مسلحانه میان طالبان و مرزبانان ایرانی، دو نظامی ایرانی و یک جنگ‌جوی طالبان کشته شده‌اند. در نتیجه حمله‌های توپ‌خانه‌ای ایران در نیمروز، ۱۰ تن به شمول کودکان و زنان زخمی شده و یک منزل مسکونی تخریب گردیده است. فرمانده نیروهای انتظامی ایران در واکنش به درگیری مرزی با طالبان، گفته است که نیروهای آنان «شجاعانه و قاطعانه از مرزها دفاع» می‌کنند. او طالبان را در قبال این درگیری پاسخگو دانسته است. طالبان اما می‌گویند که درگیری از طرف نیروهای ایرانی آغاز شده است. این در حالی است که هفته گذشته بهرام حسینی مطلق، معاون ستاد کل نیروهای مسلح ایران، در مورد «همکاری‌های مشترک مرزی» با مالی‌خان صدیق، معاون قوای مسلح طالبان، در کابل دیدار کرده است.
پس از تسلط طالبان بر افغانستان، جنگ‌جویان این گروه ۱۲ بار با نیروهای مرزی ایران درگیر شده‌اند. پس از هر درگیری مقام‌های دو طرف بر حسن هم‌جواری و حل تنش‌ها از طریق گفت‌وگو تاکید کرده‌اند، اما دیده می‌شود که صدور بیانیه‌های سیاسی و دیپلماسی دو طرف نتوانسته جلو تنش‌های نظامی در مرز را بگیرد. کارشناسان معتقدند که دو طرف از این تنش‌های مرزی برای کسب رضایت هواداران‌شان در دو کشور سود می‌برند و از همین رو برای حل بنیادی و ریشه‌ای مشکلات تلاش نمی‌کنند. طرف‌داران طالبان در رسانه‌های اجتماعی پس از هر درگیری نظامی با ایران، با اجرای ترانه‌های طالبانی و نام بردن از مقام‌های این گروه، «اصلاح» ایران را زمزمه می‌کنند. در این گزارش، آمار تلفات براساس خبرهای واصله به روزنامه ۸صبح و ثبت وقایع رویدادهایی که در این رسانه ثبت شده، بیان می‌شود.
پس از درگیری روز شنبه، ۶ جوزا، که منجر به کشته شدن دو مرزبان ایرانی و یک جنگ‌جوی طالبان شد، فرمانده کل نیروهای انتظامی ایران طالبان را به نقض قواعد مرزی متهم کرده است. خبرگزاری فارس نیوز ایرانی به نقل از قاسم رضایی، جانشین فرمانده کل نیروهای انتظامی ایران، گفته است: «نیروهای طالبان از سمت کشور افغانستان بدون درنظر‌گرفتن و رعایت قوانین بین‌المللی و حسن هم‌جواری با انواع سلاح مبادرت به تیراندازی به پاسگاه ساسولی واقع در حوزه هنگ مرزی زابل کرده که با واکنش قاطعانه مرزبانان دلیر و شجاع فراجا مواجه شده‌اند.» همزمان با این درگیری، حسن کاظمی قمی، سفیر ایران، با امیرخان متقی، وزیرخارجه طالبان، دیدار و در مورد مسایل مرزی و حقابه ایران گفت‌وگو کرده است.
عبدالنافع تکور، سخنگوی وزارت داخله طالبان، با تایید این درگیری، در توییتی نوشته است: «امروز [شنبه، ۶ جوزا] در مربوطات ولایت نیمروز نیروهای سرحدی ایرانی به طرف افغانستان شلیک کرده که با واکنش متقابل مواجه شده‌اند. در جریان نبرد از هر دو طرف یک‌یک فرد کشته و تعدادی زخمی شده‌اند. موضوع به بزرگان هر دو طرف رسیده و اکنون وضعیت تحت کنترل می‌باشد.»
درگیری ۶ جوزای ۱۴۰۲
جنگ‌جویان طالبان و مرزبانان ایرانی به تداوم زدوخوردهای نظامی، پیش از چاشت شنبه، ۶ جوزا، در ساحه ماککی ولسوالی کنگ ولایت نیمروز باهم درگیر شدند. علت این درگیری تاکنون روشن نشده است؛ اما منابع می‌گویند که در نتیجه شلیک‌های مستقیم میان دو طرف، یک جنگ‌جوی طالبان کشته و ۱۰ غیرنظامی به شمول زنان و کودکان زخمی شده‌اند. براساس ادعای منابع محلی، این درگیری حدود شش ساعت ادامه داشت. منابع محلی به روزنامه ۸صبح گفته‌اند که مرزبانان ایرانی با استفاده از هاوان و توپ‌های دیسی خانه‌های مردم ملکی در ولسوالی کنگ و شهر زرنج را هدف قرار دادند. با این حال، نوارهای تصویری که از این رویداد منتشر شده، نشان می‌دهد که دو طرف از سلاحهای سنگین علیه هم‌دیگر استفاده کرده‌اند. در همین حال یک نوار تصویری از نیروهای طالبان در نیمروز منتشر شده که نشان می‌دهد جنگ‌جویان این گروه پس از ختم گلوله‌باری «سجده شکرانه» به‌جا می‌آورند.
درگیری ۲۳ ثور ۱۴۰۲
براساس وقایع ثبت‌شده در روزنامه ۸صبح، افراد طالبان و مرزبانان ایرانی روز شنبه، ۲۳ ثور امسال، برای دو روز پی‌درپی باهم درگیر بودند. این درگیری در منطقه ماککی ولسوالی کنگ ولایت نیمروز رخ داد. منابع ادعا کردند که این درگیری پس از آن به وقوع پیوست که مرزبانان ایرانی بر خاک افغانستان تیراندازی کردند. علت تیراندازی، تلفات و خسارات این رویداد تاهنوز مشخص نشده است.
درگیری طالبان و مرزبانان ایرانی (یک‌شنبه، ۲۴ ثور ۱۴۰۲)
مرزبان ایرانی و طالبان به دنبال درگیری‌های متداوم‌شان، روز یک‌شنبه، ۲۴ ثور امسال، بر هم‌دیگر گلوله‌باری کردند. در آتش‌باری ایرانی‌ها یک غیرنظامی کشته شد و یک کودک زخم برداشت. منابع محلی به روزنامه ۸صبح گفتند که این افراد از باشنده‌گان ولسوالی کنگ ولایت نیمروز هستند. این منابع همچنان ادعا کردند که یک مرزبان ایرانی در نتیجه تیراندازی طالبان کشته شده، اما این ادعا به‌گونه رسمی از سوی ایران و طالبان تایید یا رد نشد.
درگیری ۸ حوت ۱۴۰۱
طالبان در ادامه درگیری‌های مسلحانه با مرزبانان ایرانی، روز دوشنبه، ۸ حوت سال گذشته خورشیدی، یک مرزبان ایرانی را در مرز پل ابریشم، از مربوطات ولایت نیمروز بازداشت کردند. طالبان در آن زمان گفته بودند که این نظامی ایرانی را به دلیل بدرفتاری با یک راننده ترانزیت که شهروند افغانستان بوده، بازداشت کرده‌اند. به گفته آنان، این مرزبان ایرانی پس از لت‌وکوب شهروند افغانستان در مرز پل ابریشم، توسط طالبان بازداشت و لت‌وکوب شده است. بازداشت این مرزبان ایرانی همزمان با تحویل‌دهی سفارت افغانستان در تهران به طالبان، صورت گرفت.
درگیری ۱۴ حوت ۱۴۰۱
به دنبال درگیری مرزی میان نیروهای طالبان و مرزبانان ایرانی، نیروهای دو طرف روز یک‌شنبه، ۱۴ حوت، نیز باهم درگیر شدند. در آن درگیری، مرزبانان ایرانی با حمله‌های توپ‌خانه‌ای، طالبان و خانه‌های مسکونی در شهر زرنج را هدف قرار دادند. منابع به روزنامه ۸صبح گفتند که در نتیجه اصابت توپ‌های ایرانی بر خاک افغانستان، یک خانه رهایشی در ناحیه اول شهر زرنج تخریب و یک جنگ‌جوی طالبان به‌گونه شدید زخمی شده است.
درگیری ۱۴ حوت ۱۴۰۱
به تداوم درگیری‌های مرزی میان طالبان و مرزبانان ایرانی، دو طرف ساعت ۲:۰۰ پس از چاشت یک‌شنبه، ۱۴ حوت ۱۴۰۱، در ساحه گودر عبدالرحمان، از مربوطات ولایت نیمروز، باهم زدوخورد کردند. در آن درگیری دو طرف از سلاحهای سبک و سنگین کار گرفتند. در آن زمان منابع به روزنامه ۸صبح گفتند که موشک‌های مرزبانان ایرانی به اطراف ساختمان فرماندهی امنیه شهر زرنج زیر اداره طالبان در مرکز ولایت نیمروز، برخورد کرده است.
درگیری ۱ سرطان ۱۴۰۱
طالبان در نزدیک به دو سال گذشته چندین بار نظامیان ایرانی را اسیر گرفته‌اند. این گروه دو سرباز ایرانی را پس از آن در مرز نیمروز اسیر گرفت که در نتیجه تیراندازی مرزبانان این کشور، یک کودک در نیمروز کشته شد و دیگری زخم برداشت. آن درگیری روز چهارشنبه، ۱ سرطان ۱۴۰۱، به وقوع پیوست. منابع در آن زمان گفته بودند که این دو کودک سرگرم گرد‌آوری زباله در نزدیکی مرز با ایران بودند که مورد آماج شلیک مرزبانان ایرانی قرار گرفتند.
درگیری ۲۰ سرطان ۱۴۰۱
جنگ‌جویان طالبان در جریان دست‌کم دو سال گذشته، بارها با طرف ایرانی درگیر شده‌اند. به تداوم این درگیری‌های مرزی، دو طرف روز دوشنبه، ۲۰ سرطان ۱۴۰۱، در ولسوالی کنگ ولایت نیمروز برای چندمین بار به روی هم‌دیگر آتش گشودند. در آن زمان یک نوار تصویری که به دسترس روزنامه ۸صبح قرار گرفته بود، بیانگر شلیک سلاحهای سبک و سنگین میان دو طرف بود. طالبان تنها در ماه سرطان سال ۱۴۰۰ خورشیدی سه بار با مرزبانان ایرانی درگیر شدند. در نتیجه آن درگیری‌ها یک مرزبان ایرانی به نام محمد صیاد کشته شد. وزارت خارجه ایران در آن زمان از طالبان وضاحت خواست.
درگیری ۹ اسد ۱۴۰۱
درگیری طالبان با مرزبانان ایرانی، برای این گروه بدون هزینه انسانی و مالی نبوده است. در درگیری‌ای که روز یک‌شنبه، ۹ اسد ۱۴۰۱، میان دو طرف صورت گرفت، یک جنگ‌جوی طالبان کشته شد. منابع مردمی گفتند که آن درگیری در منطقه درویشوک ولسوالی کنگ ولایت نیمروز رخ داده است. منابع محلی آن زمان ادعا کرده بودند که مرزبانان ایرانی به خاک افغانستان پیش‌روی کرده بودند.
درگیری ۱۶ حوت ۱۴۰۰
طالبان با مرزبانان ایرانی ساعت ۹:۰۰ صبح دوشنبه، ۱۶ حوت ۱۴۰۰، در ولسوالی کنگ ولایت نیمروز درگیر شدند. در آن درگیری دو طرف حدود یک ساعت به روی هم آتش گشودند. باشنده‌گان ولسوالی کنگ ولایت نیمروز گفتند که طرف‌های درگیر از سلاحهای سبک و سنگین استفاده کردند. همچنان ادعا شد که در آن درگیری دو مرزبان ایرانی کشته شدند و یک موتر طالبان آتش گرفت.
درگیری ۱۵ قوس ۱۴۰۰
طالبان روز دوشنبه، ۱۵ قوس ۱۴۰۰، در نقطه صفری مرز میان افغانستان و ایران بالای نظامیان این کشور آتش گشودند. وزارت خارجه ایران در آن زمان گفت که حمله طالبان ناشی از عدم آشنایی آنان با نقاط صفری مرز میان دو کشور بوده است.
درگیری ۱۰ قوس ۱۴۰۰
طالبان در ماه‌های نخستین تسلط‌شان بر افغانستان با مرزبانان ایرانی درگیر شدند. منابع به تاریخ ۱۰ قوس ۱۴۰۰ به روزنامه ۸صبح از درگیری مسلحانه جنگ‌جویان طالبان با نیروهای امنیتی ایران خبر داده بودند. از سوی دیگر، در شبکه‌های اجتماعی نوارهای تصویری منتشر شده است که نشان می‌دهد دو طرف از سلاحهای سبک و سنگین استفاده کردند. در آن درگیری ادعا شده بود که جنگ‌جویان طالبان دو پاسگاه ایران به نام‌های دوست‌محمد و سیاه‌چم را تصرف کردند. رسانه‌های ایرانی به نقل از مقام‌های امنیتی این کشور این ادعا را رد کردند.
در همین حال، شماری از شهروندان کشور می‌گویند که طالبان با استفاده از مشاجره بر سر حقابه هیرمند و تنش‌های مرزی، می‌خواهند احساسات بخشی از مردم را به سود خود برانگیزند و نشان بدهند که از کشور و تمامیت ارضی دفاع می‌کنند. این شهروندان تنش‌های مرزی را به ضرر میلیون‌ها مهاجر افغانستان می‌دانند که برای کار و زنده‌گی به ایران رفته‌اند. چهره‌های فرهنگی کشور همچنان معتقدند که این تنش‌ها باعث ایجاد خصومت‌های درازمدت می‌گردد و میان دو کشور همسایه که روابط و مشترکات زیادی دارند، شکاف بزرگی ایجاد خواهد کرد.
