واسع احمدی
کابل، اینروزها به نماد یکدلی برای یک نسل بدل شده، نسلی که با ورزش، تاریکیهای روزهای سخت افغانستان را به سمت روشنایی دور میزنند.
فصل هشتم مسابقات لیگ برتر فوتبال افغانستان همزمان شده با تب داغ کارزارهای انتخاباتی، مذاکرات و گفتوگوهای صلح، حملات پی هم انتحاری و جنگهای داخلی.
لیگ برترِ امسال، در میان تمام کشمکشها و تنشهای سیاسی، از دل دود و خاکستر، سیاهی و تاریکیای که بر آسمان کابل سایه گسترانیده بود، نفس کشید، ایستاد، جلو رفت و خیلی جلو، تا فاینل…
در روزهایی که کابل عملاً محلی برای زورآزمایی قدرتهای سیاسی است، حملات دهشتافگنان زندهگی را بر مردم تنگ ساخته، ورزشگاه اختصاصی فدراسیون فوتبال کشور اما شاهد برگزاری مسابقات لیگ برتر فوتبال کشور است. جایی که سکوها گاهی پر میشود، گاهی خالی. بیرون از ورزشگاه، از بقال و نانوا و صنعتگر، تا مدیر و مامور و سیاستگر همه نشستند پای تلویزیون و به تنها روزنهی امیدشان و به یکی از دستآوردهای مهم مشترک بخشهای خصوصی و دولتی در دو دههی اخیر چشم دوختهاند.
لیگ برتر فوتبال افغانستان متشکل است از هشت تیم، از هشت قسمت مختلف، هشت زونِ فوتبالخیز. تورنمنتی که توانسته دلها را با هم پیوند بدهد و فاصلهها را از میان بردارد.
در روزهایی که نگاههای نشنالیستی برخاسته از زورآزماییهای سیاسی و برتریطلبی قومی، کشور را علناً در وضعیت بغرنج قرار داده، مستطیل سبز اما مکانی شده برای یکجایی و همدیگرپذیری. در سکوهای ورزشگاه کسی از جنگ حرفی نزده، از نارساییهای انتخابات چیزی نگفته، هراسی از طالب و داعش و زورگو و تفنگدار هم کمازکم در جریان ۹۰ دقیقهی بازی نبوده. سکوها پر بوده از مردمانِ عاشق، از هوادارانی که با وجود تمام کملطفیها و بیمهریها پیوسته فریاد کشیدند. بالا و پایین پریدند و برای هر توپی که از خط دروازهها عبور میکرد، بیدریغ شادی کردند و فضای فدراسیون را با سر و صداهای شادیآفرینشان لبالب کردهاند.
لیگ برتر فوتبال افغانستان امسال کمی متفاوتتر از سالهای پیشین برگزار شد. برای نخستینبار بود که رقابتهای لیگ برتر فوتبال کشور در چند فصل اخیر، توسط مربیان داخلی هدایت شد. بازیها با نظم بهتری برگزار شدند و شرایط پخش تلویزیونی نیز از کیفیت بهتری برخوردار بود. تیمهای مدعی، حامیان مالی داشتند و بازیکنانی که در این مدت برای خودشان شهرت و آوازهی دست پا کرده بودند، میان تیمهای لیگ برتری ردوبدل شدند.
بازیکنانی که به رسم خرید و فروش در سازمان لیگ، فرصت بازی در سایر تیمها را به دست آوردند. رئوف قادری و ذکرخیل از فوتبال هرات برای نمایندهی پایتخت به میدان رفتند. سعید ابراهیمی با نمایندهی جنوب کشور پا به توپ شد، فرهاد عادل از بلخ برای طوفان هریرود جنگید. حشمتالله بارکزی مهاجم چند سال اخیر شاهین آسمایی، برای موجهای آمو به میدان رفت. به این ترتیب شرایط نقلوانتقالات بازیکن در لیگ برتر، به پویایی این لیگ هشت تیمی نیز افزود.
لیگ که شروع شد، تیمهای مدعی قهرمانی از ابتدا قدرتنماییهایشان را به رخ کشیدند. طوفان هریرود مدافع عنوان قهرمانی با اقتدار ظاهر شد و تمام حریفانش را یکبهیک از دم تیغ گذراند. نمایندهی زون غرب کشور به تنها تیمی بدل شد که بدون شکست و تساوی، یک پایهی فینال شد. شاهین آسمایی که پر افتخارترین تیمِ لیگ برتری به حساب میآید نیز سایهبهسایهی طوفان حرکت کرد. تمام بازیهای مرحلهی گروهیاش را برد و نیمهنهایی با تیمِ پر انگیزهی سیمرغ البرز، نمایندهی شمال به میدان رفت.
تیمهای سیمرغ البرز، موجهای آمو و سپینغربازان عالی درخشیدند. د میوند اتلان نمایندهی جنوب کشور برعکس سالهای پیشین ظاهر شد و خیلی زود در فصل هشتم نزول کرد. عقابان هندوکش و د اباسین سپی، در مقابل قدرتهای لیگ برتر حرفی برای گفتن نداشتند و از گروهشان بالا نیامدند.
نکتهی بعدی دستآوردهای هشت سالهی لیگ برتر است. با وجود تمام تلاشهای فدراسیون فوتبال کشور برای برگزاری منظم لیگ برتر، اما این لیگ هشت تیمی، هنوز نتوانسته برای تیم ملی حرفی برای گفتن داشته باشد. معمولاً تیمهای ملی سایر کشورها، ترکیبی از بازیکنان لیگهای داخلی و لژیونرها است، اما لیگ برتر فوتبال افغانستان با گذشت هشت سال، هنوز نتوانسته در تیم ملی بازیکن صاحبنام داشته باشد. بازیکنان لیگ برتر فوتبال کشور هیچگاهی مورد علاقهی سرمربیان تیم ملی قرار نگرفتهاند. به جز در یک بازهی زمانی که تیم ملی فوتبال افغانستان در رقابتهای جنوب آسیا زیر نظر یوسف کارگر به قهرمانی رسید. در همان مقطع نیز، استخوانبندی تیم آقای کارگر را، بازیکنان خارجی تشکیل میدادند. از آن زمان به بعد، بازیکنان شاغل در لیگهای خارجی بودند که به نمایندهگی از افغانستان در بازیهای ملی به میدان رفتند. هرچند در چند ماه اخیر انوش دستگیر گاهگاهی از بازیکنان داخلی به تیم ملی دعوت کرده، اما هیچگاهی این بازیکنان شرایط بازی برای تیم ملی را نداشتهاند، به جز چند مورد استثنایی که فیصل حمیدی دروازهبان تیم طوفان هریرود در نبود اویس عزیزی درون چارچوب دروازهی افغانستان در بازیهای دوستانهی ملی قرار گرفت.
از سوی دیگر، لیگ برتر فوتبال افغانستان هنوز موفق نشده که رضایت کنفدراسیون فوتبال آسیا را به لحاظ کیفیتی به دست بیاورد. با وجود تلاشهای مسوولان فدراسیون فوتبال کشور و برگزاری هشت دور از این رقابتها، هنوز این لیگ در قالب و چارچوب قانونی (برگزاری مسابقات به گونهی رفتوبرگشت) قرار نگرفته و دولت افغانستان در برگزاری لیگ معیاری عملاً ناتوان بوده است. از این رو مشخص نیست تا چه زمانی فدراسیون فوتبال کشور میتواند یک لیگ رسمی و قانونیای را برگزار کند تا تیمها بتوانند در خانهی خودشان هم شرایط میزبانی داشته باشند و هم برگزاری مسابقات از مرکز، به سراسر کشور انتقال داده شود.
به هر روی، هشتمین دور مسابقات لیگ برتر فوتبال کشور در شرف پایان است. بازیکنان، مربیان و عوامل تیمها دوباره به خانه بر میگردند. آنچه که پس از این مسابقات به جای میماند، سکوهای سرد و جای خالی هواداران است؛ سکوهایی که باید یکسال دیگر انتظار بکشند تا دوباره لیگ برتر از راه برسد و مسوولان فدراسیون دستی به گرد و غبارِ نشسته بر آنها بکشند.