ریاست جمهوری میگوید که هفتهی بعدی مشورتها را با تمام اقشار جامعه در مورد مذاکره با طالبان آغاز میکند. مشورت امر قابل ستایش است، ولی ارگ باید تعهد کند که این مشورتها فراگیر باشد. ارگ باید با تمام اقشار جامعه و سیاستمداران در مورد مذاکره با طالبان به توافق برسد. اگر ریاست جمهوری از طرح واحد برای مذاکره با طالبان حمایت کند، این کار شدنی است. در حال حاضر برخی از سیاسیون و پژوهشکدهها طرحهایی را برای مذاکره با طالبان و نظم پس از مصالحه بیرون میدهند. برخی از سیاسیون به اشارهی برخی از دیپلماتهای خارجی و یا به ابتکار خودشان تلاش دارند که طرحی واحد برای مذاکره با طالبان و وضعیت پس از صلح آماده کنند. سیاستمداران تلاش دارند که طرحهایشان را توحید کنند. ریاست جمهوری هم طرح دارد. رییسجمهور در اواخر ماه فبروری طرح خودش را برای مذاکره و وضعیت پس از مصالحه منتشر کرد. انتظار میرود که ارگ زمینهی آن را فراهم کند که از تمام حوزهی جمهوری و قانون اساسی یک طرح واحد برای مذاکره و وضعیت پس از صلح بیرون بیاید.
ارگ ظرفیت و توانایی آن را دارد تا موقف واحد به وجود بیاورد. موقف واحد وقتی شکل میگیرد که طرحهای همهی طرفها توحید شود. نهادهای جامعهی مدنی هم نظرات سازنده در مورد مذاکره و صلح دارند که باید در طرح حوزهی جمهوری لحاظ شود. نباید اختلافات انتخاباتی وضعیتی را به وجود بیاورد که حوزهی جمهوری نتواند در موضوع مذاکره با طالبان متحد شود. جدال انتخاباتی کابل نباید روی موضوع مذاکره با گروه طالبان اثر داشته باشد. باید جدال انتخاباتی به گونهای مدیریت شود که روی موقف واحد حوزهی جمهوری در میز مذاکره اثر نگذارد. اگر هر سیاستمداری بر مبنای منافع انتخاباتیاش در مورد مذاکره با گروه طالبان موضع بگیرد، منافع حوزهی جمهوری تامین نمیشود. به همین دلیل نیاز است که مشورت ارگ با اقشار مختلف جامعه و رأیزنیهای وزارت صلح به شکلگیری اجماع در حوزهی جمهوری کمک کند.
ما شک داریم که طالبان در موضوع مذاکره و حل سیاسی جنگ جدی باشند. طالبان حس میکنند که جنگ را از ناتو بردهاند و نیازی به گفتوگوی جدی و معنادار ندارند. این گروه تا هنوز ابراز آمادهگی نکرده است که میخواهد بخشی از یک نظم جمهوری کثرتگرا باشد. بعید نیست که نمایندهگان طالبان روی میز مذاکره از تمام شرکتکنندهگان برای رهبرشان بیعت بخواهند و خواستار تسلیمی همه شوند. با وجود آن هم، حوزهی جمهوری باید به میز مذاکره برود. افغانستان به عنوان یک دولت به جهان تعهد داده است که مذاکره و حل سیاسی را جدی میگیرد. مردم افغانستان هم خواستار مذاکره هستند و میخواهند که به صلح چانس داده شود. به همین دلیل رفتن به میز مذاکره هیچ ایرادی ندارد. ولی باید حوزهی جمهوری و قانون اساسی در میز مذاکره موقف و طرح واحد داشته باشد. اگر طرح و موقف واحد وجود نداشته باشد، منافع حوزهی جمهوری تامین نمیشود. در نبود نظم جمهوری کثرتگرا هیچ سیاستمدار و نیروی سیاسی برنده نیست. با نظم جمهوری همه برندهاند. تجربهی تاریخی هم نشان داده است که اتحاد با طالبان برای به حاشیه راندن حریف سیاسی هیچ سودی ندارد. حوادث نیمهی دوم دههی نود نشان میدهد که ایتلاف با طالبان برای کنار زدن حریف سیاسی، یک تجربهی ناکام است. هیچ سیاستمداری باید به فکر تکرار این تجربهی ناکام نباشد.