دومین حمله بر وزارت خارجه؛ دیپلماتهای پیشین: طالبان در تأمین امنیت دیپلماتها ناکاماند

دومین حمله در مقابل دروازه ورودی وزارت امور خارجه کشور زیر اداره طالبان جان دو تن از دیپلماتهای این وزارت و چهار غیرنظامی دیگر را گرفته است. پیش از این نیز در یک حمله انتحاری جداگانه ۲۳ کارمند وزارت خارجه زیر اداره طالبان جان باختند و بیش از ۴۰ تن دیگر زخمی شدند. تحلیلگران در آن زمان افغانستان را «بهشت تروریستان» و «سیاهچال امنیتی جهان» توصیف کردند. اکنون برخی از دیپلماتهای ارشد حکومت پیشین دومین حمله بر کارمندان وزارت خارجه را «قصدی و عمدی» میخوانند. به گفته آنان، طالبان به دیپلماتهای حکومت پیشین اعتماد ندارند و با این کار میخواهند نخبههای این وزارت را از بین ببرند. مسوولیت حمله تازه بر وزارت خارجه زیر کنترل طالبان را تاکنون هیچ گروهی برعهده نگرفته است.
وزارت خارجه از نهادهای کلیدی دولت پیشین افغانستان بود که در جریان ۲۰ سال گذشته مورد حملههای هراسافگنانه قرار نگرفته بود. این وزارت در یکی از مکانهای بهشدت محافظتشده و تحت تدابیر شدید امنیتی قرار دارد که در گذشته مهاجمان انتحاری نمیتوانستند خود را به نزدیکی آن برسانند، اما پس از تسلط طالبان بر کشور این دومین باری است که مورد حمله انتحاری قرار میگیرد.
خالد زدران، سخنگوی فرماندهی امنیه طالبان در کابل، روز دوشنبه، ۷ حمل، گفت که در حمله انتحاری بر ایست بازرسی جنگجویان این گروه در مقابل وزارت خارجه، شش غیرنظامی جان باخته و چند تن به شمول سه عضو طالبان زخمی شدهاند. خالد زدران با نشر توییتی توضیح داده است که این حمله در یک ایست بازرسی در چهارراهی ملک اصغر، از مربوطات حوزه دوم امنیتی شهر کابل، رخ داده است. از سوی دیگر، وزارت داخله این گروه ادعا کرد که مهاجم انتحاری از سوی آنان شناسایی شد و در نتیجه تیراندازی جنگجویان طالبان از پا درآمد. به گفته مسوولان این وزارت، مواد انفجاری مهاجم انتحاری در جریان تیراندازی افراد این گروه، منفجر شد. این حمله انتحاری ساعت ۱:۱۰ پس از چاشت در هنگام رخصتی کارمندان صورت گرفت.
در همین حال، منابع آگاه به روزنامه ۸صبح میگویند که در نتیجه این حمله چهار تن از دیپلماتهای حکومت پیشین کشته شدهاند. منابع اما تاکنون در مورد هویت قربانیان این حمله انتحاری تاکنون جزییات ندادهاند. با این حال، عکسهای دو تن از دپیلماتهای وزارت خارجه تحت کنترل طالبان در شبکههای اجتماعی دستبهدست میشود. یک منبع به ۸صبح تایید میکند که امانالله سلیم و اسدالله امیری، از دیپلماتهای این وزارت بودهاند که در پی حمله انتحاری در مقابل دروازه وزارت خارجه زیر کنترل طالبان کشته شدهاند. از سوی دیگر شفاخانه ایمرجنسی در کابل اعلام کرده که از محل رویداد دو کشته و ۱۲ زخمی به این مرکز صحی منتقل شدهاند که یک کودک نیز شامل زخمیان حادثه است.
با این حال خالد ذکریا، سفیر افغانستان در ایتالیا، با نشر توییتی گفته است چهار تن از کارمندان وزارت خارجه کشته و ۱۰ تن دیگر زخمی شدهاند.
آقای ذکریا، با نشر تصاویر این کارمندان، گفته است:« امروز یکبار دیگر شاهد خبر شهادت ۴ تن و زخمی شدن ۱۰ تن از همکاران مجرب و مستعد خانواده وزارت امور خارجه در کابل در ماه مبارک رمضان بودیم.»
یک شاهد عینی به روزنامه ۸صبح میگوید، انفجار زمانی رخ داد که او با جمعی از همکارانش در حال بیرون شدن از وزارت خارجه بودند. او که بهشدت از این حادثه شوک دیده است، میگوید: «هیچ باور و اعتماد نیست که کار خودشان [طالبها] نباشد؛ به خاطری که تفنگداران این گروه بسیار با خیال راحت بعد از حمله ایستاده بودند و معلوم میشد که از جریان حادثه آگاهی داشته باشند. دقیق نمیدانم که چه گپ بود، اما حس میکنم قربانی رقابتهای طالبان شدهایم.» این شاهد عینی که در وزارت خارجه تحت کنترل طالبان کار میکند، معتقد است که جنگجویان این گروه قابل اعتماد نیستند و مصونیت جان و مال مردم برای آنها اهمیت ندارد.
با این حال، نوارهای تصویری پس از این حمله که در رسانههای اجتماعی دستبهدست میشود، نالههای سوزناک یک کودک زخمی را بازتاب میدهند. این کودک که ظاهراً توسط یک راننده تاکسی به شفاخانه منتقل میشود، با صدای دردناکی میگوید: «مرا ببرید، من میمیرم، من ساجق میفروختم.» راننده به او اطمینان میدهد، او اما از شدت درد به خود میپیچد و گریه امانش نمیدهد. با این حال، یک نوار تصویری دیگر در رسانههای اجتماعی منتشر شده که «حیرت» یک شهروند را در ماه رمضان برانگیخته است. این شهروند کشور میگوید: «یک نفر چطور میتواند در ماه روزه حمله انتحاری کند.»
در همین حال محمد شفق خواتی، سفیر سیار دولت حکومت پیشین در ایران، در صحبت با روزنامه ۸صبح، حمله بر وزارت خارجه طالبان را نتیجه اختلافهای دورنی این گروه میداند. سفیر سیار حکومت پیشین میگوید:«برداشت من این است که تصفیه حساب درونی است و کار شبکه حقانی برای تنگ کردن عرصه به قندهاریها و در گام اول، منازعه غلجایی- ابدالی و در گام بعدی، منازعه دیوبندی و شورای هلمند و طالبان اعتدالیتر است.»
با این حال، اصیلا وردک، از دیپلماتهای حکومت پیشین، در صحبت با روزنامه ۸صبح میگوید: «اداره طالبان در قسمت حفاظت از دیپلماتهای افغان ناکام شده است.» او میافزاید: «حمله بالای وزارت خارجه آن هم در زمان رخصتی مامورین که عین چیز بار گذشته رخ داد، عمدی و قصدی است. به این صورت میخواهند نخبههایی که در بخش تخنیکی و مسلکی وزارت خارجه هنوز پابرجا هستند را از بین ببرند و مطمیناً این شاید دومین و آخرین حمله نباشد.» خانم وردک ابراز امیدواری میکند که طالبان در قسمت محافظت از دیپلماتها کوشش بیشتر به خرج دهند.
خانم وردک معتقد است که طالبان به دیپلماتهای پیشین این وزارت اعتماد ندارند و با دیده شک به آنان مینگرند. این دیپلمات پیشین علاوه میکند: «متأسفانه اداره طالبان مخصوصاً افرادی که در رهبریت وزارت خارجه هستند، بالای مامورین اسبق اصلاً اعتماد ندارند و خیلی با دید شک به کارکردهایشان میبینند. در حالی که گروهی از دیپلماتهایی که در کابل ماندهاند، از جمله معصومترین و مسلکیترین کادرهای وزارت هستند که همهشان به زور بازوی خود بدون واسطه داخل وزارت شدهاند و سالها خدمت کردهاند.»
دفتر هیات معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) در واکنش به انفجار در نزدیکی وزارت امور خارجه طالبان گفته است که هدف قرار دادن غیرنظامیان در جریان فعالیتهای روزمره، یک امر غیرقابل قبول است. یوناما روز دوشنبه، ۷ حمل، با نشر خبرنامهای نوشته است که گزارشها از تلفات زیادی در این حمله حکایت دارد و در میان آنان دستکم یک کودک نیز شامل است. از سوی دیگر، ماموریت اتحادیه اروپا برای افغانستان نیز با نشر توییتی گفته است که در این انفجار تعدادی از افراد بیگناه کشته و زخمی شدهاند.
جبهه مقاومت ملی افغانستان ادعا کرده که حملههای انتحاری در کشور ناشی از اختلافها میان سران طالبان است. براساس ادعای این جبهه، در انفجار مقابل دروازه وزارت خارجه هشت عضو طالبان کشته و شش تن دیگر زخمی شدهاند. براساس ادعای اعضای این جبهه، چهار غیرنظامی نیز در این حادثه کشته شدهاند.
اینهمه در حالی است که حدود دوونیم ماه پیش یک حمله انتحاری مشابه در نزدیکی وزارت خارجه در کابل رخ داد. آن حمله انتحاری حوالی ساعت ۳:۳۰ عصر چهارشنبه، ۲۲ جدی، اتفاق افتاد. براساس اظهارات گواهان رویداد، مهاجم انتحاری خود را در مقابل دروازه ورودی وزارت خارجه طالبان رساند و مواد همراهش را منفجر کرد. در نتیجه آن حمله انتحاری، ۲۳ تن از دیپلماتهای این وزارت جان باختند و بیش از ۴۰ تن دیگر زخمی شدند. منابع تأیید کردند که در میان زخمیان ۲۵ تن آنان کارمندان سابقهدار این وزارت و بقیه افراد طالبان و عابران بودهاند. مسوولیت آن حمله را گروه داعش برعهده گرفت.
از این پیش جنرال مایکل کوریلا، رییس ستاد فرماندهی مرکزی امریکا (سنتکام) گفته است که داعش در افغانستان تنها شش ماه از پیدا کردن قابلیت حملههای خارجی فاصله دارد. طالبان که پیوسته حضور داعش در افغانستان را انکار میکنند، ادعا کردهاند که بهتازهگی سه تن از اعضای کلیدی این گروه را در افغانستان کشتهاند.