شماری از خلبانان و انجنیریان طیارههای نظامی نیروهای هوایی ارتش حکومت پیشین افغانستان که پس از سقوط نظام جمهوری به پاکستان پناه بردهاند، اکنون در وضعیت رقتباری به سر میبرند. این خلبانان و انجنیران میگویند که با فروش خانه و جایدادهای خود توانستهاند مخارج یکساله خود در پاکستان را فراهم کنند، اما اکنون پول و حوصله آنان رو به اتمام است. آنان توضیح میدهند که براساس توصیههای مشاوران نیروهای هوایی ارتش ایالات متحده امریکا به پاکستان آمدهاند، اما دولت امریکا و مشاوران نظامی ایالات متحده اکنون از آنان رویگردان شدهاند. آنان از مقامهای دولت امریکا میخواهند که در عرصه انتقال آنان به ایالات متحده دست به کار شوند. به گفته آنان، در صورتی که روند تخلیه آنان زمان بیشتری نیاز داشته باشد، دولت امریکا باید در قسمت تامین مخارج زندهگی به آنان یاری برساند.
بهروزخان (نام مستعار) در دوره جمهوریت خلبان طیارههای «بلک هاوک» نظامی بود. او در صحبت با روزنامه 8صبح، میگوید که بیش از یک سال میشود با مشکلات زیادی در پاکستان زندهگی میکند و هیچ نهادی به کمک او نشتافته است. این خلبان نیروهای هوایی ارتش حکومت پیشین میافزاید: «ما به درخواست مشاوران امریکایی به پاکستان آمدهایم. مشاوران نیروهای هوایی ایالات متحده امریکا به ما گفتند که شما را از افغانستان بیرون کشیده نمیتوانیم و باید به کشور سومی سفر کنید. مدت زیادی است که هویت خود را فاش کرده نمیتوانیم. به چندین نهاد درخواست دادهایم، ولی هیچ نهادی حاضر نشده با ما همکاری کند.»
بهروزخان علاوه میکند: «ما سالهای سال دوشادوش نظامیان ایالات متحده امریکا وظیفه اجرا کردیم. خواست ما از دولت امریکا این است که در قسمت انتقال ما به امریکا زودتر اقدام کند و اگر روند انتقال ما به امریکا زمانبر است، باید در قسمت تامین مخارج زندهگی با ما همکاری کند.»
بیشتر خلبانان و انجنیران نیروهای هوایی ارتش حکومت پیشین افغانستان با ویزه سهماهه مریضی به پاکستان آمدهاند و مدت اعتبار ویزههای آنان ماهها پیش به اتمام رسیده است. آنان میگویند که به دلیل مشکلات اقتصادی نتوانستهاند ویزههای خود و اعضای خانوادهشان را تمدید کنند. قابل ذکر است که وزارت داخله پاکستان بهآسانی ویزههای پناهجویان افغانستان را تمدید نمیکند. متقاضیان وادار میشوند تا با پرداخت هزینه بیشتر به کمیشنکاران، ویزههای خود را تمدید کنند. از سوی دیگر، مهاجرانی که بدون ویزه معتبر (ویزه کار) به پاکستان رفته باشند، نمیتوانند در آن کشور صاحب کار شوند.
ولی (نام مستعار) انجنیر طیارههای نظامی ارتش حکومت پیشین افغانستان است که در ماه فبروری سال 2022 میلادی با خانوادهاش به پاکستان پناه برده است. او به روزنامه 8صبح میگوید: «مشاوران امریکایی نیروهای هوایی حکومت پیشین ما را به کشور سومی خواسته بودند و طبق وعده آنان، قرار بود در مدت دو تا سه ماه همه ما به امریکا منتقل شویم، اما حالا بیش از یک سال است که در پاکستان زندهگی میکنیم و سرنوشت ما هنوزهم روشن نشده است.»
آقای ولی توضیح میدهد: «ما از روند تخلیه در روزهای پس از سقوط جا ماندیم و مشاوران امریکایی ما را به شهر مزارشریف خواستند، ولی موفق نشدند ما را از مزارشریف بیرون بکشند. بالاخره به ما گفتند که به کشور سومی بروید. ما به گفته مشاوران امریکایی به پاکستان آمدهایم. حالا بیشتر مشاوران امریکایی تماس خود را با ما قطع کردهاند و حاضر نیستند هیچ کمکی به ما انجام بدهند.»
براساس آمارهای ارایهشده، حدود 26 خلبان و 12 انجنیر طیارههای نظامی ارتش حکومت پیشین در حال حاضر در پاکستان زندهگی میکنند. نبود کار، آینده ناروشن، خطر اخراج از پاکستان و محروم بودن کودکان آنان از آموزش، بزرگترین دغدغههای آنان در آن کشور است. بیشتر این خلبانان و انجنیران بهعنوان افراد در معرض خطر شناسایی شده و شامل برنامه تخلیه اولویت اول (P1) ایالات متحده امریکا هستند؛ اما آنچنانی که این خلبانان میگویند، در مدت بیش از یک سال گذشته هیچ یکی از مراحل این برنامه اجرایی نشده است. بیشتر خلبانان و انجنیران نیروهای هوایی ارتش حکومت پیشین در حال حاضر بدون ویزه معتبر در پاکستان زندهگی میکنند و از گشتوگذار در بازارها خودداری میورزند تا به چنگ پولیس پاکستان نیفتند.
براساس اظهارات خلبانان، ارتش افغانستان در سال 1400 خورشیدی حدود شش هزار و 800 نیروی هوایی داشته است. در آن میان حدود 590 خلبان فعال و یک هزار و 300 انجنیر با نزدیک به 185 طیاره نظامی مختلفالنوع، در برابر طالبان و دیگر گروههای مسلح تندرو دوشادوش نیروهای نظامی امریکا و جهان، مبارزه میکردند. هر کدام آن نیروها با سپری کردن دورههای آموزشی طاقتفرسا و هزینهبر به ارتش حکومت پیشین پیوسته بودند. براساس گزارشها، بالای هر خلبان نیروهای هوایی ارتش بین پنج تا هفت میلیون دالر و بالای هر انجنیر طیارههای نظامی نزدیک به دو میلیون دالر هزینه شده بود.
ارتش افغانستان اما در 24 اسد سال 1400 خورشیدی از هم فروپاشید. بیشتر خلبانان و انجنیران آن ارتش به دلیل تهدیدی که از سوی طالبان متوجه جان آنان بود، افغانستان را ترک کردهاند. عدهای از آنان به کشورهای امریکایی و اروپایی رسیده و عدهای دیگر در کشورهای همسایه افغانستان در بیسرنوشتی به سر میبرند. این افراد به علت غیابت از افغانستان و شناسایی توسط طالبان، اکنون نمیتوانند دوباره وارد افغانستان شوند.