آیا طالب از امارت خواهد گذشت؟

از موضع‌گیری‌های طالبان چنین برمی‌آید که این گروه اراده‌ای برای پایان جنگ ندارد. در سندی که این گروه با امریکا امضا کرده است نیز از حکومت اسلامی برآمده از گفت‌وگوهای میان‌افغانی سخن گفته شده است. در آن سند بر لزوم انتخابی بودن این حکومت اشاره‌ای نشده است. در آن سند طالبان خودشان را امارت اسلامی خوانده‌اند و چنان وانمود کرده‌اند که یک حکومت‌اند نه صرف یک گروه. رهبران طالبان هم تا حال سخنی در مورد انتخابات و مشروعیت انتخاباتی نگفته‌اند. از نظر طالبان نظم سیاسی آرمانی،‌حکومت ملامحمدعمر بر افغانستان بود که در پایان سال ۲۰۰۱ سقوط کرد. حتا آن دسته از اعضای گروه طالبان که در حال حاضر در کابل زنده‌گی می‌کنند و پیوند سازمانی با شورای کویته ندارند، نیز معتقد اند که گروه طالبان امارت اسلامی می‌خواهد و از این داعیه عقب‌نشینی نکرده است. امارت اسلامی مدنظر گروه طالبان یک حکومت غیر انتخابی است که مشروعیتش را باید از دین بگیرد. در رأس امارت یک امیرالمومنین مادام‌العمر قرار دارد و فتواهای جمعی از عالمان دینی را تطبیق می‌کند. از نظر گروه طالبان امیرالمومنین به روش استخلاف یا بیعت اهل حل‌وعقد به صورت مادام‌العمر تعیین می‌شود. اهل حل‌وعقد، مجموع شهروندان یک جمهوری نیستند. اهل حل‌وعقد مجموعه‌ای از عالمان دینی و اشخاص صاحب رسوخ و با نفوذ هستند که از میان خودشان کسی را به عنوان امیرالمومنین برمی‌گزینند. از نظر الهیات طالبانی تاسیس چنین حکومتی برای مسلمانان یک تکلیف شرعی است. این گروه به دریافت‌های آن عده از مسلمانانی که پیوند دین و دولت را امری تاریخی می‌دانند، باور ندارند. طالبان دموکراسی، نظام جمهوری، حاکمیت قانون و برابری حقوقی و سیاسی همه‌ی شهروندان در یک نظم مبتنی بر ارزش‌های جمهوری را امری مردود می‌دانند.

روش دیگری که از نظر طالبان برای گزینش امیرالمومنین به کار می‌رود، استخلاف است. استخلاف یعنی این که امیرالمومنین بر حال، خود جانشینش را تعیین کند. انتخابات عمومی، سری مستقیم و رقابتی که اساس یک دموکراسی انتخاباتی را تشکیل می‌دهد از نظر گروه طالبان قابل قبول نیست. طالبان همان طوری که در گفتارشان حاضر به قبول انتخابات نیستند، در عمل هم نشان داده‌اند که قاطعانه با انتخابات مخالف‌اند. طالبان همیشه انتخابات‌ها را تحریم کرده‌اند. این گروه در زمان حاکمیت خودشان هم پیشنهاد فرمانده احمدشاه مسعود مبنی بر برگزاری انتخابات را رد کرد و از او خواست که زعامت ملامحمد عمر را قبول کند. طالبان همیشه رای‌دهنده‌گان را شکنجه کرده‌اند و مراکز انتخاباتی را به رگ‌بار بسته‌اند. بنا بر این بسیار بعید است که رهبران شورای کویته انتخابات و نظم جمهوری را بپذیرند. آنان در میز مذاکره به احتمال زیاد از جانب مقابل برای امیرالمومنین‌شان بیعت خواهند خواست. روشن است که جانب مقابل آن را قبول نمی‌کند. از امکان به دور نیست که طالبان به صورت تاکتیکی بحث تشکیل یک حکومت انتقالی را مطرح کنند و حل موضوع جمهوری و امارت را به بعد موکول بسازند و خواستار مباحثه‌ی عالمان دینی دو طرف در این مورد شوند. روشن است که طرف مقابل طالبان در گفت‌وگوهای میان‌افغانی بدون دریافت ضمانت قطعی در مورد پذیرش جمهوریت از سوی طالبان با اداره‌ی انتقالی موافقت نکند. در آن صورت گروه طالبان به جبهه‌ی جنگ برخواهد گشت. چیزی که مایه‌ی دل‌گرمی گروه طالبان شده است این باور است که رییس‌جمهور امریکا نیروهای امریکایی را تا ماه می ۲۰۲۱ حتا در صورتی که توافق پایان جنگ هم حاصل نشود، بیرون خواهد کرد.

گروه طالبان که خودش را برنده‌ی جنگ با ناتو می‌داند، تا آن دم وقت‌کشی خواهد کرد و موقعی که متوجه شد هیچ نیروی امریکایی در میدان نمانده است، به لشکرکشی بر شهرهای بزرگ متوسل خواهد شد. طالبان به این باور رسیده‌اند که ایالات متحده از نیروی امنیتی افغانستان پس از خروج کامل، حمایت نخواهد کرد. آنان در حال حاضر خودشان را متحد ایالات متحده در مبارزه با داعش و «جلوگیری از به کارگیری خاک افغانستان علیه امریکا» می‌دانند. موفقیت گفت‌وگوهای میان‌افغانی را که امریکایی‌ها آن را تسهیل می‌کند، کسی نمی‌تواند تضمین کند. گفت‌وگوهای تلفنی رییس‌جمهور امریکا با ملابرادر و اظهار نظر آقای ترمپ در مورد احتمال به قدرت رسیدن طالبان در صورت خروج سپاهیان امریکایی، به شورای کویته این طور القا کرده است که حتا در صورت ناکامی گفت‌وگوهای میان‌افغانی هم، دیگر امریکا لشکریان آنان را بمباردمان نخواهد کرد. این گروه حتماً به این باور است که با شکست مذاکرات میان افغانی و کاهش نیروهای امریکایی راه برای لشکرکشی آنان به کلان‌شهرها و تسخیر سراسر افغانستان هموار می‌شود. از نظر گروه طالبان تلاش‌هایی که برای حل سیاسی جنگ صورت می‌گیرد، در واقع مکمل پیروزی نظامی آنان است نه مغایر آن. به نظر می‌رسد که رهبران طالبان در گفت‌وگوهایی که با کشورهای منطقه داشته‌اند این طور برداشت کرده‌اند که پایتخت‌های کشورهای همسایه حضور درازمدت امریکا را در افغانستان خطرناک می‌دانند تا برگشت امارت طالبان. این انتباه‌ها گروه طالبان را به این باور رسانیده است که به زودی دور دوم حکومت آنان آغاز خواهد شد. در چنین وضعیتی تمام نیروهای جمهوری‌خواه چاره‌ای ندارند غیر از این که با هم متحد شوند و از موضع واحد سخن بگویند.