شماری از مسوولان اتاق تجارت و صنایع در همایش معدن، محیطزیست و پارامترهای موثر توسعهی پایدار، در دانشگاه ابنسینا، میگویند، برای جلوگیری از قراردادهای چپاولگرانهی معادن کشور، شرکتهای ملی سهامی نفت و ذوب آهن تاسیس شوند.
آذرخش حافظی، رییس روابط بینالملل اتاق تجارت و صنایع، روز پنجشنبهی گذشته، گفت با توجه بهزمان خروج نیروهای بینالمللی از افغانستان، این کشور باید راهکارهایی را در نظر بگیرد که سرمایهگذاریها را افزایش دهد.
آقای حافظی میگوید، افغانستان از جملهی کشورهای بهشمار میرود که معادن زیرزمینی آن تاکنون، دستناخورده باقی مانده و این بهترین راهکار برای فقرزدایی در کشور میباشد.
حافظی گفت: «اکنون منابع و معادن زیرزمینی کشور به تاراج گذاشته شده و دلیل اصلی آن نبود شرکتهای سهامی ملی در بخشهای مختلف و نبود توجه در بخش معادن کشور میباشد. شرکتهای سهامی میتواند از قراردادهای چپاولگرانه جلوگیری کند، در ضمن بالای معادن سرمایهگذاری شود و افغانها خود نفت را استخراج کنند، همچنان آن را نیز تصفیه کنند.»
مافیاییشدن پروژهها
در همین حال، آقای حافظی، میگوید در حال حاضر پروژههای معادن مافیایی شدهاند: «این کشور سرشار از معادن است، متاسفانه با مافیاییشدن این پروژهها و چپاول بسیار بزرگ که در این روند وجود دارد، امیدواریهایی که باعث اقتصاد افغانستان شود، در آن اصلا دیده نمیشود.»
وی ادامه داد: «هماکنون شرکتهای خارجی از استخراج معادن ما بسیار سود میبرند. در استخراج نفت و گاز شمال تنها 15 درصد برای حکومت میدهند، این خود یک چپاول است، بهتر است که معادن دراین صورت دستناخورده باقی بمانند. همینطور شرکتهای خارجی معدنهای زغالسنگ، مس عینک و حاجیگگ را چور میکنند.»
او، میگوید اگر یک شرکت سهامی ملی نفت، در کشور اعلام موجودیت کند، بهتر از هر شرکت خارجی؛ معادن را با در نظرداشت محیطزیست که تضمینکنندهی توسعهی پایدار است، استخراج کرده میتواند.
با این حال، حافظی افزود در حال حاضر با وجودیکه بسیاری از کشورهای جهان منابع زیرزمینی ندارند، اقتصاد خوبی دارند، ولی افغانستان، با وجود منابع سرشار زیرزمینی، اکثریت مردم آن هنوز هم فقیر هستند.
حافظی، میگویددولت کنونی، ناقص متولد شده و تاکنون برنامههایی را که باعث تغییر در زیربناها و سطح زندگی مردم شود، رویدست نگرفته است.
از سویی هم، شماری از مسوولان ادارهی ملی محیطزیست، در این همایش گفتند، اگر معادن کشور مطابق استانداردهای بینالمللی استخراج نشوند، تاثیرات مخرب بر محیطزیست وارد میکنند.
عزتالله صدیقی، یکی از مشاوران این اداره گفت: «استخراج معادن علاوه بر اینکه تاثیرات مثبت بر دولت و مردم دارند، در ضمن اگر بهصورت اساسی و براساس قوانین، مقررهها، استانداردهای بینالمللی، استخراج نشوند، محیطزیست انسانی، حیوانی و نباتی را کاملا دگرگون میسازند.»
آقای صدیقی میگوید، معادن میتواند آلودگیهای هوا، خاک، صوت، آب (آبهای سطحی و زیرزمینی) را ایجاد کند. معادن گازات و ذرات بسیار مدهش و خطرناک را نیز به فضا انتقال میدهند.
وی، میگوید در کشور مقررههای تغییر اقلیم، گونههای حیات، قانونهای آب، جنگل و… وجود دارد، اما مشکل در چگونگی تطبیق آن وجود دارد.
از سویی هم، آذرخش حافظی، نقش و اهمیت منابع زیرزمینی، در کشور را مهم خواند، اما گفت اگر به محیطزیست توجه صورت نگیرد، افغانستان در آینده به «یک زبالهدانی» بزرگی مبدل خواهد شد.
در همین حال، انجنیر محمد بلیغ، رییس دانشکدهی انجینری دانشگاه ابنسینا، میگوید استخراج معادن و توسعهی پایدار بدون توجه به محیطزیست امکانپذیر نیست.
آقای بلیغ افزود: «معادن یکی از منابع مهم توسعهی پایدار است و در نظر گرفتن محیطزیست از اساسیترین پارامترهای توسعه و انکشاف پایدار بهشمار میروند.»