رییسجمهور کرزی دیروز گفت، تلاشهایی که برای مذاکره با طالبان و ختم جنگ صورت میگیرد، باید با حکومت و شورای عالی صلح هماهنگ باشد. آقای کرزی گفت، هیچ سیاستمدار داخلی و هیچ کشور خارجی، نباید بدون هماهنگی با حکومت و شورای عالی، با طالبان مذاکره کنند. آقای کرزی همچنین گفت، او میداند که برخی از خارجیها شماری از سیاستمداران را تشویق میکنند تا بهشکل انفرادی با طالبان مذاکره کنند.
آقای کرزی گفت این تلاشها در واقع دسیسه است و نتیجهای خوب برای کشور ندارد. دولت افغانستان نباید در حاشیه تلاشهایی باشد که هدف از آن ختم جنگ و مذاکره با طالبان است. هیچ کشور خارجی و سیاستمدار داخلی حق ندارد به نیابت از تمام مردم افغانستان، با طالبان مذاکره کند. مراجع خارجی و سیاسیون داخلی نمیتوانند، قیم مردم افغانستان باشند؛ اما رییسجمهور کرزی نباید کلی و سربسته حرف بزند.
اگر حرفهای رییسجمهور کرزی انگیزه سیاسی ندارد و هدف از آن، تخریب وجهه شماری از مخالفان سیاسیاش نیست، باید بهوضوح سخن بگوید. آقای کرزی باید خیلی روشن به مردم افغانستان بگوید که کدام سیاستمدار به وساطت کدام کشور خارجی، با طالبان روی میز مذاکره نشسته است. کلیگویی اذهان عامه را مغشوش میسازد. همچنین این رفتار سبب میشود که شایعههای گوناگون در جامعه شکل بگیرد و سبب افزایش بیاعتمادی سیاسی شود.
علاوه بر این، آقای کرزی باید انتقادهای مخالفان سیاسیاش را در باره تلاشهایی که هدف از آن ختم جنگ و مذاکره با طالبان است، جدی بگیرد. آقای کرزی باید تلاشهای صلح و مذاکره را با مخالفان سیاسیاش، شریک کند. برخی از سیاستمداران جبهه مخالف آقای کرزی، در شورای صلح نماینده ندارند و به همین دلیل شاید انتظار دارند که تلاشهای مذاکره با آنان، شریک شود. وقتی جبهه مخالفان سیاسی آقای کرزی، از سوی حکومت به حاشیه تلاشهای صلح و مذاکره رانده میشود، زمینه برای رفتارهای فراقانونی فراهم میشود. گرچه رفتار فراقانونی هیچ توجیه ندارد، ولی رییسجمهور کرزی میتواند با مشوره و هماهنگی با مخالفان سیاسیاش، هر نوع انگیزه رفتار فراقانونی را از آنان بگیرد.
این حرف رییسجمهور کرزی کاملا درست است که تلاشهای هماهنگ برای مذاکره، نتیجه بهتر دارد و تلاشهای پراکنده، نتیجه بد. اما در قدم اول باید شخص آقای کرزی، پیشقدم شود، با جبهه مخالفان سیاسیاش، تمامی حرفها را هماهنگ کند، نگرانی آنان را رفع کند و بعد از آنان، تضمین بگیرد که رفتار قانونشکنانه نکنند.
در کنار این، رییسجمهور کرزی باید برخی از ابهامات تلاشهای صلح را برای افکار عمومی روشن سازد؛ مثلا باید روشن شود که دولت افغانستان، آیا طالبان را یک گروه یک دست زیر رهبری ملاعمر میداند، یا شاخههایی جدا از هم. همچنین، باید روشن شود که افغانستان از پاکستان میخواهد در مذاکره با کدام بخش از طالبان، همکاری کند، طالبانی که نمایندگانشان در قطر است، یا کدام شاخه دیگر طالبان. همچنین باید روشن شود که تلاشهای صلح افغانستان، با تلاشهایی که امریکا و بریتانیا به این منظور انجام میدهند، هماهنگ است یا نیست. اگر هماهنگ نیست، در چه موارد مشخصی میان دیدگاه افغانستان و متحدان آن اختلافنظر است. بدون ابهامزدایی از تلاشهای صلح، تضمینی برای موفقیت آن وجود ندارد.