جان آلن، جنرال چهارستاره امریکایی که ماموریتش بهعنوان فرمانده نیروهای بینالمللی مستقر در افغانستان، دیروز به پایان رسید، در مصاحبهای با بیبیسی گفته است، پیروزی ماموریت ناتو در افغانستان، نزدیک است. جان آلن گفته است که استراتژی ناتو و امریکا در جنگ افغانستان، موفقانه تطبیق شده است. در مورد موثریت استراتژی اوباما برای مقابله با شورشگری در افغانستان و مبارزه با تروریزم تردی نیست. پس از روی کار آمدن آقای اوباما در امریکا، استراتژی جدیدی برای مقابله با تروریزم و شورشگری بهکار گرفته شد.
بر مبنای این استراتژی، منابع بیشتر برای نبرد با شورشگری و تروریزم در افغانستان، اختصاص داده شد. قبلا امریکا تمام منابع و امکانات خود را در عراق متمرکز کرده بود تا از دولت جدید آن کشور حمایت کند. بر مبنای استراتژی جدید اوباما برای افغانستان، نیروهای تازهنفس امریکایی به افغانستان آمدند تا مناطق زیر کنترول طالبان را بازپس بگیرند و به روند آموزش و تجهیز نیروهای داخلی سرعت بخشند. ناتو و امریکا در بازپسگیری مناطقی که طالبان اشغال کرده بودند، موفق بودند. اما شورشگری شکست استراتژیک نخورد.
در حال حاضر، طالبان تهدید استراتژیک برای افغانستان بهحساب میآید. آموزش نیروهای داخلی افغانستان نیز تا جایی موفق بوده اما حملات سبز بر آبی، این روند را بهشدت تهدید میکند و تا هنوز ناتو، رهبری قوای مسلح کشور و امریکا، آن را مهار نکردهاند. با این حال روشن نیست که منظور آقای جان آلن از پیروزی ماموریتی که آن را نزدیک خوانده، چیست؟ همانطور که گفته شد، طالبان هنوز هم تهدید راهبردیاند و تجهیز و آموزش نیروهای امنیتی افغانستان را حملات سبز بر آبی تهدید میکند.
بهنظر نمیرسد که این تهدیدها بهزودی مهار شود. شاید منظور آقای جان آلن از پیروزی، پایان موفقانه عملیات خروج نیروهای بینالمللی و به نتیجه رسیدن تلاشهای صلح باشد؛ اما پایان موفقانه عملیات خروج و به نتیجه رسیدن تلاشهای صلح نیز، زیاد تضمینشده نیست. طالبان پاکستانی بارها به کاروانهای اکمالاتی نیروهای بینالمللی در پاکستان حمله کردهاند. حالا هم این احتمال وجود دارد که کاروانهایی که تجهیزات نیروهای بینالمللی را از افغانستان انتقال میدهند، در پاکستان، از سوی طالبان آن کشور مورد حمله قرار گیرند.
کشورهایی که در افغانستان حضور نظامی دارند، در گذشته از طریق برخی از شرکتهای امنیتی خصوصی و کمپنیهای لوژستیکی، پولهای هنگفتی را بهعنوان باج به طالبان پرداختند تا مصوونیت عبور کاروانهای اکمالاتی تضمین شود. یک گزارش کنگره امریکا پرده از این معاملات برداشت. در این گزارش آمده بود که پول مالیاتدهندگان امریکایی، به جیب طالبان میرود. حالا هم این تهدید وجود دارد که برخی از کشورها در بدل عبور کاروانهای اکمالاتیشان به طالبان پاکستانی و حلقات حامی آنان، باج بدهند.
باجدهی به حلقات حامی طالبان در پاکستان، تهدیدی جدی برای امنیت افغانستان پس از سال 2014 است. حلقات حامی طالبان در بدل پول شاید امنیت کاروانهای اکمالاتی ناتو را تامین کنند، اما این پول برای شعلهورکردن جنگ در افغانستان پس از خروج کامل نیروهای بینالمللی، هزینه خواهد شد. بهگفته رییسجمهور کرزی، امریکاییها به او گفتهاند که پس از سال 2014 دیگر با طالبان نمیجنگد و لازم است که راهحل سیاسی برای افغانستان جستجو شود. پس از یازدهم سپتامبر، امریکا اعلام کرد که حامیان تروریستان را تروریست میداند و سازمانهای مربوط به آنان را متلاشی میکند. اما حالا چنین بهنظر میرسد که امریکا، بقای طالبان را پذیرفته و حاضر است به این گروه امتیاز دهد؛ آیا پیروزی همین است؟