محمدآصف رحیمی، وزیر زراعت و مالداری، کمبود آب زراعتی را از مشکلات عمدهی زراعت در افغانستان میخواند و میگوید که از پنجمیلیون هکتار زمین زراعتی قابل آبیاری، در حال حاضر 1.8 میلیون هکتار آن آبیاری میشود.
آقای رحیمی که روز شنبه، 14 دلو، در مراسم امضای قرارداد هجده پروژه آبیاری سخن میگفت، افزود که مساحت زمینهای زراعتی قابل آبیاری، قبل از جنگهای داخلی، به مراتب بیشتر از امروز بود. وزیر زراعت و مالداری گفت: «یکی از مشکلات بزرگ زراعت افغانستان کمبود آب است. از مجموع زمینهای افغانستان که حدود هشت میلیون هکتار زمین را تشکیل میدهد، کمی اضافهتر از پنجمیلیون هکتار آن قابل زرع است… سهمیلیون هکتارش، شاید برای همیشه للمی باقی بماند.» آقای رحیمی همچنین افزود: «از همین مقدار زمین (پنجمیلیون هکتار قابل آبیاری)، حدود 3.2 میلیون هکتار آن قبل از جنگ آبیاری میشد که متاسفانه به اثر جنگها، مهاجرتها و ماینگذاریها، اندازه 3.2 میلیون هکتار زمین در سال 2001 به 1.2 میلیون هکتار زمین پایین آمد؛ یعنی دومیلیون هکتار زمین ما از زراعت بیرون شد. صدمه بسیار عظیمی در پیکر زراعت افغانستان وارد شد. در طول دهسال گذشته، 1.2 میلیون هکتار زمین آهستهآهسته با آمدن مردم به قریهها و احیای سیستم آبیاری، با کمک خود مردم، موسسات دولتی و غیردولتی، حالا به 1.8 میلیون هکتار رسیده است.» با اینحال، وزیر زراعت و مالداری گفت که طی سالهای آینده، زمینهای بیشتری تحت آبیاری قرار خواهد گرفت. محمدآصف رحیمی افزود که انکشاف منابع آبی، ساخت سربندها، کنترول آب دریاها و تنظیم سیستم آبیاری، از جمله برنامههای دارای اولویت وزارت زراعت است. بهگفتهی آقای رحیمی، افغانستان آب کافی برای آبیاری پنج میلیون هکتار زمین زراعتی خود دارد، اما باید برای تحت پوشش قرار دادن این زمینها، سرمایهگذاری و کارهای بیشتری صورت گیرد. وزیر زراعت و مالداری میگوید: «برای پنجمیلیون هکتار زمین، آب کافی داریم، اما اگر سر دریاهای کلان بندهای آب ساخته شود و همچنین در تمام آبریزهها بندهای کوچک و متوسط ساخته شود، در مجموع ما میتوانیم اضافه از پنج میلیون هکتار زمین خود را زیر آب بسازیم.» او همچنین گفت که بهدلیل خرابی کانالهای آب، نزدیک به شصت درصد آب از منبع تا زمینهای زراعتی ضایع میشود. بهگفتهی او، نابلدی دهقانان در مورد چگونگی آب دادن مزارع نیز باعث شده که بیشتر آبهای زراعتی ضایع شود. آقای رحیمی گفت که دهقانان نیاز به آموزش دارند تا بفهمند که یک مزرعه چند بار باید آبیاری شود.
همچنین محمدآصف رحیمی میگوید که وزارت زراعت و مالداری در نظر دارد تا اخیر سال 1392، کار ساخت 130 کانال آبیاری در نقاط مختلف کشور تکمیل خواهد شد. او افزود که در سال 1393 نیز قرار است 175 کانال دیگر کارش آغاز شود.
در این مراسم، وزیر زراعت و مالداری قرارداد هجده پروژه ساخت کانال آب را نیز امضا کرد. بهگفتهی آقای رحیمی، مجموع پروژههای ساخت کانالهای آب 41 میلیون دالر هزینه میبرد که از طریق بودجه انکشاف وزارت زراعت و مالداری تمویل میشود.
جنگ آب
در همینحال، شینکی ذهین کروخیل، نماینده کابل در مجلس نمایندگان، تنظیم و کنترول منابع آبی را با اهمیت خوانده میگوید که در آیندهای نهچندان دور، آب یکی از موضوعات مورد مناقشه کشورها خواهد بود. خانم کروخیل در این مراسم گفت: «دنیا زود و یا دیر، جنگهای خود بالای آب را شروع میکند؛ برای اینکه در بسیاری از ممالک آب اصلا در روی زمین وجود ندارد. این کشورها آب برای نوشیدن از دیگر کشورها وارد میکنند. اما، چیزیکه در افغانستان هیچ اهمیت ندارد، آب است.»
در همینحال، محمدداوود کلکانی، دیگر عضو مجلس نمایندگان نیز گفت که جنگ برسر آب، هماکنون در افغانستان جریان دارد. بهگفتهی او، برخی اوقات قراردادی که برای ساخت سربندها و کنترول آب در برخی از نقاط کشور عقد شده، کشورهای همسایه در اجرای این پروژهها دخالت کرده و شرکتهای تطبیقکننده را با پرداخت پولی هنگفت، از تطبیق این پروژهها منع کردهاند.
این اظهارات در حالی بیان میشود که روز سهشنبه، هفته گذشته، حامد کرزی، رییسجمهور کشور نیز روی تنظیم و مدیریت منابع آبی کشور تاکید کرد. آقای کرزی در سومین کنفرانس انکشاف و مدیریت منابع آب در کابل گفت که افغانستان در معرض خطر تغییرات اقلیمی قرار دارد و این تغییرات ممکن است که افغانستان را کمبود آب مواجه سازد. او از تمام مردم خواست که در مصرف آب صرفهجویی کنند.