آتشسوزی در ولایت جوزجان زیانهای هنگفت مالی به باشندهگان روستای «مردیان بالا» وارد کرده است. این آتشسوزی در یک هفته گذشته بیش از ۱۵۰ خانه رهایشی را تخریب کرده و همچنان بیش از یکهزار خانواده را از روستای «مردیانبالا» به روستاهای اطراف و ولایتهای همجوار جوزجان آواره کرده است.
این آتشسوزی بامداد ۱۷ اسد در روستای مردیان بالا، از مربوطات ولسوالی فیضآباد ولایت جوزجان آغاز شد و تاکنون ادامه دارد. مسوولان محلی طالبان در جوزجان میگویند که شدت این آتشسوزی به اندازهای زیاد است که با آب خاموش نمیشود. نیروهای طالبان نیز در کنار کارکنان مدیریت اطفاییه، تلاش دارند این آتشسوزی را مهار کنند. باشندهگان این روستا میگویند که تلاشهای اطفاییه نیز در مهار این آتشسوزی موثریت چندانی نداشته است.
باشندهگان روستای «مردیان بالا» از هفت روز به اینسو در وضعیت بدی قرار دارند. خانههای آنانی که در گذشته محل امن برای دوام زندهگی بود، اکنون به وحشتسرا بدل شده است. آتشسوزی دوامدار باشندهگان روستای مردیان بالا را به شدت وحشتزده ساخته است. این روستانشینان میگویند که خانههایشان در برابر چشمشان طعمه آتش میشوند و آنان هیچکاری نمیتوانند و توان مهار آتش را نیز ندارند.
سیفالله، باشنده روستای مردیان بالا، در صحبت با روزنامه 8صبح میگوید که عصر روز چهارشنبه هفته گذشته خانهاش بهصورت ناگهانی آتش گرفته است. سیفالله توضیح میدهد که نخست مواد سوخت از قبیل هیزم و بتههای خشکی که در نزدیکی آشپزخانه حویلیاش قرار داشت، آتش گرفته و سپس آتشسوزی به دهلیز خانهاش راه یافته است. او میافزاید که با وجود تلاشهای فروان نتوانسته این آتشسوزی را مهار کند.
سیفالله پس از سوختن خانهاش، خانواده هشت نفریاش را به شهر شبرغان، مرکز ولایت جوزجان، انتقال داده، اما خودش برای کمک به همسایههایش دوباره به روستای مردیان بالا برگشته است. این باشنده محل علاوه میکند که از یک هفته به اینسو، در کنار سایر مردان این روستا، همهروزه مشغول مهار آتشسوزی است.
نفیسه، باشنده دیگر روستای مردیان بالا است. او و خانوادهاش پنج روز میشود که از خانه متواری شده و در یکی از باغهای دوردست این روستا بهسر میبرند. نفیسه میگوید که هنگام آغاز آتشسوزی در این روستا، با اعضای خانوادهاش به محفل عروسی یکی از بستهگانش رفته بوده و همسایه ناگهان برایش خبر داده که خانهاش حریق شده است. خانم نفیسه میافزاید که تا خانه رسیده همه اموال خانهاش حریق شده و از بین رفته بوده است. شوهر نفیسه پنج سال پیش در اثر بیماری فوت کرده است. تمام دارایی خانم نفیسه و چهار فرزندش همین خانه رهایشی بود که از شوهرش میراث باقی مانده بود.
وضعیت بیجاشدهگان روستای مردیان بالا بسیار وخیم است. این بیجاشدهگان به کمکهای فوری، از جمله سرپناه، آب آشامیدنی و غذا نیاز دارند.
با این حال، شایعات و دیدگاههای متفاوتی نسبت به چگونهگی این آتشسوزی مطرح شده است. شماری از باشندهگان محل ادعا دارند که موجودات ناشناخته را در حال آتشزنی دیدهاند. طالبان محلی نیز این آتشسوزی را به جنیات ربط میدهند. مولوی شعیب رسالت، والی طالبان برای جوزجان، دو روز پیش هیأتی را برای بررسی عوامل این آتشسوزی به روستای مردیان بالا فرستاد. براساس بررسیهای این هیأت، عامل این آتشسوزی ربطی به جنیات یا شیاطین دارد. والی طالبان برای جوزجان، از باشندهگان محل خواست که با روشهای مذهبی در برابر جنیات مبارزه کنند و روستا را از وجود این موجودات تصفیه کنند.
از سوی دیگر مولوی سراجالدین احمدی، فرمانده امنیه طالبان برای جوزجان، برای باشندهگان روستای مردیان بالا توصیه کرده است که آب را با خواندن دعاها دَم کنند و در چهار اطراف خانههایشان بریزند. طبق توصیه او، با این روش شیطانها و جنیات به مدت یک هفته از خانههای آنان دوری خواهند کرد.
مسوولان ریاست حفاظت از محیط زیست در جوزجان با رد شایعات مطرح شده، احتمال میدهند که وجود چاههای نفت و گاز، در بخشهایی از ولایت جوزجان علت اصلی آتشسوزی در روستای مردیان بالا است. شمسالحق احمدی، کارشناس زمین در ریاست حفاظت از محیط زیست، میگوید که نبود افراد متخصص در محل آتشسوزی، جهت بررسی علمی این آتشسوزی سبب شده که افراد غیرمسلکی در این باره نظر بدهند و شایعاتی را دستبهدست کنند. مسوولان ریاست حفاظت از محیط زیست همچنان خاطرنشان میسازند که رسیدن دمای هوا به بیش از ۴۴ درجه سانتیگراد در روزهای پسین در جوزجان، یکی دیگر از علتهای احتمالی این آتشسوزی بوده است.
با این همه، حدود یک هفته از آغاز این آتشسوزی در ولایت جوزجان میگذرد. در این آتشسوزی بیش از 150 خانه رهایشی طعمه حریق شده و صدها خانواده وادار به ترک روستای مردیان بالا شدهاند. در میان آوارهگان دهها کودک، زن و افراد کهنسال شاملاند؛ اما رهبری طالبان در کابل هیچ اقدامی برای شناسایی عوامل این آتشسوزی و مهار آن روی دست نگرفته است.