روز چهارشنبه گذشته، اعضای مجلس نمایندهگان در نمایشی مضحک ۵ تن را به قید قرعه برای گفتوگوهای صلح معرفی کردند اما چرا و چگونه؟
اولین شوت را آقای غنی زد!
داستان از آن جا شروع شد که آقای غنی در مراسم گشایش اجلاس دور دوم شورای ملی، از رئیس مجلس نمایندهگان خواست که طی روزهای آینده پنج تن به شمول سه مرد و دو زن را برای شمولیت در ترکیب هیأت شورای عالی مصالحه معرفی کند. این درخواست علنی موجب شد تا صفی طولانی و با ۶۲ تن از نمایندهگان مجلس برای انتخاب و در نهایت معرفی شدن به رئیسجموری تشکیل شود.
دبیرخانه مجلس درمانده بود که چگونه و بر چه اساس و معیاری پنج تن را از بین این همه متقاضی سربرافراشته برگزیند تا در مجلس پر هیاهو، هیاهویی دیگری بر نخیزد و توافق جمع نمایندهگان نیز حاصل شود. پدرام
برای گزینش این پنج تن، سه شیوه مد نظر دبیرخانه بود:
[box type=”note” align=”” class=”” width=””]۱. هشت زون کشور در توافق با همدیگر، پنج تن را معرفی کنند.
۲. چهار قوم بزرگ توافق کنند و نمایندهگانشان را معرفی کنند و نفر پنجم بر اساس توافق جمعی باشد.
۳. انتخابات عمومی در داخل مجلس صورت گیرد و پنج نفری که بیشترین رای را بگیرند، به عنوان نماینده از آدرس مجلس به ریاستجمهوری معرفی شوند. دبیرخانه سرانجام شیوه سوم را برگزید[/box]
روز دوشنبه این شیوه از طرف هیأترئیسه اعلان شد که طبق معمول با مخالفت عدهای از نمایندهگان مجلس روبهرو گردید. اختلاف نظر سیاسی در پارلمانهای دنیا طبیعی است اما متاسفانه اختلاف نظر در مجلس نمایندهگان افغانستان بیشتر بُعد قومی دارد. نمایندهگان اقوام هزاره و ازبیک مخالف انتخاب این پنج تن بر اساس رای عمومی بودند. آنها استدلال میکردند با توجه به این تعداد ما نسبت به وکلای پشتون و تاجیک در اقلیت است، شانسی در این ترکیب پنج نفره نخواهیم داشت و باید از هر قوم یک نفر در ترکیب هیأت باشد! اما تعداد بیشتری از وکلا بر انتخابات تاکید داشتند. سرانجام برای این که انتخابات بشود یا نه، رایگیری شد. اکثریت اعضای مجلس رای به انتخابات دادند و در نهایت در میان اعتراض نمایندهها، انتخابات و روند رایدهی شروع شد. این درحالی که بود که جمع زیادی از وکلای معترض همچنان دور میز رییس حلقه زده بودند.
رایدهی جریان داشت، ناگهان منشی مجلس بر اساس دستور رئیس مجلس، روند انتخابات و پروسه رایدهی را متوقف کرد و رئیس مجلس گفت که برای گزینش این ۵ نفر، هیأتی را تعیین خواهد کرد. به این معنا که هیأت برای هیأت!
با این که تعدادی از وکلا با بلند کردن کارت سرخ اعتراضشان را بلند کردند اما رئیس مجلس بیتوجه به آنها، ۸ تن از وکلا را نام برد که بروند و طی یک ساعت از روی فهرست رایدهی، پنج وکیل را برای عضویت در ترکیب شورای عالی مصالحه انتخاب کنند!
سرانجام هیأت تعیین شده پس از دو ساعت تلاش خستهگی ناپذیر و هنگامی که اکثر وکلا برای صرف نان چاشت به سالون غذاخوری رفته بودند، آمدند و به جای گزینش ۵ تن، فهرست قبلی را نصف کرده و ۳۲ تن را انتخاب و سپس در حضور هیأترئیسه و تعداد کمی از وکلا، بین این ۳۲ تن قرعه انداختند و در نهایت، نام پنج تن را به عنوان برنده اعلان کردند! حتما خندهتان گرفته. بله مضحک است متاسفانه!
- آیا هیأترئیسه میتواند روند انتخابات که با اکثریت آرا تصویب شد را متوقف و سپس یک هیأت گزینش تعیین کند؟
- تعیین یک هیأت برای گزینش یک هیأت دیگر، چقدر مبنای قانونی دارد؟
- آیا قرعهکشی جایی در قوانین و اصول وظایف داخلی مجلس نمایندهگان دارد؟
جواب هر سه پرسش منفی است و تعیین هیات برای گزینش، قطعا مبنای قانونی ندارد و باطل است. قرعهکشی هم قوز بالای قوز یعنی باطلی بر باطلی دیگر. اصول وظایف داخلی مجلس نمایندگان در فصل های انتخابات، آجندای جلسات، رایدهی و تدابیر انضباطی کاملا به این موارد می پردازد. در فصل انتخابات این اصولنامه، به روشنی همه موارد مربوط به انتخابات داخلی مجلس توضیح داده شده و در فصل رایدهی از جمله بند چهارم ماده شصت و هفتم اصول وظایف داخلی چنین میگوید:
در هنگام رایگیری به هیچکس اجازه صحبت داده نمیشود بند چهارم ماده شصتوهفتم اصول وظایف داخلی
بند پنجم همین ماده می.گوید:
بعد از تصویب و اعلان نتایج رایگیری، روی موضوع تصویب شده دوباره بحث صورت نمیگیرد. بند پنجم
بنابراین توقف روند رای دهی (انتخابات) پس از رای گیری علنی، کاملا خلاف اصول وظایف داخلی مجلس است.
اما این همه جنجال اعضای مجلس برای چیست؟
آیا این پنج نفر واقعا از جمله هیأت مذاکره کنند صلح هستند؟ متاسفانه هیأترئیسه نتوانسته در این مورد، درست توضیح دهد و ذهنیت نمایندهگان را روشن نماید. هنوز بسیاری از وکلا نمیدانند که قرار نیست این پنج تن عضو هیأت گفتوگوهای صلح با طالبان در قطر باشند بلکه عضو شورای مصالحه هستند!
عضو شورای مصالحه یعنی چی؟
یعنی اینکه برای گفتوگوهای صلح، یک هیأت تشکیل میشود و یک شورای مشوره دهی! و این پنج تن نماینده قرار است عضو شورای مشوره.دهی صلح باشند نه هیأت مذاکره کننده!
هیأتی که قرار است برای گفتوگو به طالبان برود از ۹ تا ۱۵ نفر بوده که متشکل از نمایندگان حکومت، احزاب و جریانها، چهرهها و رهبران سیاسی است.
حضور پنج تن نماینده مجلس چقدر در این شورا ضروری است؟
هیچ! حضور این پنج تن نه تنها ضروری نیست، بلکه به نوعی حیثیت شورا را آسیب میزند. گفتوگوهای صلح سه جانبه است: دولت افغانستان، طالبان و ایالات متحده.
قانون اساسی کشور به صراحت میگوید:
تصدیق معاهدات و میثاقهای بینالمللی یا فسخ الحاق آن به افغانستان از صلاحیتهای مجلس نمایندهگان میباشد. بند پنجم ماده نودم قانون اساسی
بنابراین هر معاهدهای که صورت بگیرد برای تصدیق باید به مجلس بیاید و حضور فقط پنج تن از اعضای مجلس در این شورا، خلاف قانون و دور زدن همه اعضای مجلس است. چون امکان دارد بهانهای شود برای مشروعیت دهی و نفرستان معاهده برای تایید به مجلس نمایندهگان.
بنابراین مجلس نمایندهگان باید خویشتنداری کند و از تصامیم شتاب زده و مضحک بپرهیزد.