بسیاری از باشندهگان ولایتهای بدخشان و تخار از مشکلات اقتصادی و بهای بلند مواد خوراکی شکایت دارند. آنان میگویند که با تسلط طالبان، فقر و گرسنهگی در این ولایتها گستردهتر و دسترخوانهای مردمی نیز تهیتر شده است. باشندهگان این دو ولایت میافزایند که گرانفروشی دکانداران و افزایش فقر و بیکاری، آنان را بهشدت نگران ساخته است. به گفته این باشندهگان، دکانداران بهای نرخ مواد اولیه را در ماه رمضان افزایش دادهاند، در حالی که در نرخ دالر تغییراتی به میان نیامده است. آنان نبود نظارت دقیق از اصناف شهر و کنترل نرخنامه در بازارها از سوی کمیته نظارت از قیمتگذاری طالبان را دلیل افزایش قیمتها میدانند.
باشندهگان بدخشان و تخار میگویند که در نرخ مواد اولیه از ۱۵۰ تا ۲۰۰ افغانی افزایش به میان آمده است. آنان خواستار نظارت جدی و اقدام عملی از سوی مسوولان ادارههای شهرداری در این زمینه شدهاند.
در همین حال، مسوولان محلی طالبان دلیل افزایش نرخ مواد اولیه در بازارهای تخار و بدخشان را عرضه کم مواد اولیه و تقاضای بیشتر اجناس عنوان میکنند. آنان میگویند که کمیته نظارت از قیمتگذاری همواره از بازار نظارت کرده و با کسانی که گرانفروشی میکنند، برخورد قانونی صورت گرفته است.
بدخشان
با فرارسیدن ماه رمضان، بهای مواد اولیه در بازارهای کشور بهویژه در ولایتهای تخار و بدخشان افزایش یافته است. شماری از باشندهگان بدخشان در شمالشرقی کشور میگویند که در حاکمیت طالبان با مشکلات اقتصادی روبهرو شدهاند و توانایی خرید مواد غذایی را ندارند؛ اما تاجران و دکانداران خلاف انتظار مردم در رمضان، بهای این مواد را چند برابر افزایش دادهاند.
سیار قادری، باشنده شهر فیضآباد، سالها بهعنوان معلم کار کرده است و ماهی هفت هزار و ۶۰۰ افغانی معاش دارد. او میگوید که توان خرید مواد اولیه را به دلیل بلند بودن نرخ آن ندارد. این آموزگار بدخشانی در صحبت با روزنامه ۸صبح میافزاید: «پیش از اینکه رمضان شود، نرخها خوب بود، اما فعلاً نرخ تمام اجناس قمیت شده و دکانداران ظلم میکنند. رژیم طالبان به نام اسلامی است، ما در جمهوریت با همین معاش زندهگیمان خوب بود.»
عینالله، باشنده ولسوالی یفتل ولایت بدخشان، در صحبت با روزنامه ۸صبح میگوید: «با شروع رمضان قمیت مواد خوراکی بلند شده است. مثلا یک بشکه روغن ۱۶ لیتره یک هزار و ۴۵۰ افغانی بود، حالا به یک هزار و ۵۵۰ افغانی و بوری آرد قزاقی یک هزار و ۴۵۰ افغانی بود، اما حالا به یک هزار و ۸۰۰ افغانی رسیده است.»
تخار
شماری از باشندهگان ولایت تخار نیز دکانداران را به «گرانفروشی» متهم کرده و میافزایند که نبود نظارت دقیق از نرخنامه و بازار از سوی طالبان، سبب شده است که دکانداران به نرخ دلخواه خود اجناس را بالای مردم به فروش برسانند. باشندهگان تخار، دکانداران را به «بیانصافی» متهم میکنند و میگویند که آنان برای مفاد بیشتر، بهای مواد خوارکی را بهشکل بیرویه افزایش دادهاند.
احمد سعید، باشنده شهر تالقان، در صحبت با روزنامه ۸صبح میگوید: «در شهر تالقان هیچ وقت شهرداری همکار مردم نیست. هر کس به دل خود سر ما حکومت میکند. اگر طالبان واقعا به مردم فکر میکنند، باید از نرخنامههای که خودشان تعیین کردهاند، نظارت شود. دکانداران همیشه گرانفروشی میکنند، اما در ماه رمضان بیشتر قیمتفروشی میکنند.» این باشنده تخار میگوید: «طالبان در سال گذشته توانایی کنترل بازارها را داشتند، اما حالا به دلیل اخذ رشوت کارمندان شهرداری نظارت دکانداران نمایشی است.»
در همین حال، مسوولان محلی طالبان در اداره شهرداری ولایتهای تخار و بدخشان، دلیل افزایش نرخ مواد اولیه در بازارهای کشور را عرضه کم و تقاضای بیشتر اجناس عنوان میکنند.
هر چند مقامهای طالبان در شهرداری بدخشان حاضر به پاسخگویی نشده، اما نقیبالله محمدالله، شهردار طالبان در تخار، میگوید: «آن دسته از دکانداران که در ماه رمضان برخلاف قانون و نرخنامه تعیینشده شاروالی گرانفروشی میکنند، با آنها برخورد جدی میکنیم.»
او تاکید کرده که همهروزه کارمندان شهرداری تخار با نمایندهگان ادارات دیگر از وضعیت شهر نظارت میکنند و شماری از دکانداران که گرانفروشی کردهاند، دکانهایشان مهرولاک است و براساس قانون اقدام صورت میگیرد.
با آنکه گاهی شهرداریهای طالبان نرخنامههایی را برای مواد غذایی تعیین و اعلام میکنند، اما به گفته مردم این نرخنامهها بسیارکم عملی شده است.
باشندهگان بدخشان و تخار در حالی از افزایش بهای مواد اولیه ابراز نگرانی میکنند که برنامه جهانی غذا از افزایش نیاز کمکهای غذایی در افغانستان هشدار داده است. به گفته این نهاد، افغانستان در صدر فهرست ناامنی غذایی قرار دارد و یکی از نقاط حاد گرسنهگی در جهان است.