حمله موشکی ایران بر اسراییل، با واکنشهای گسترده جهانی مواجه شده است. دبیرکل سازمان ملل با تقبیح این حمله، خواستار توقف خصومت در منطقه شده است. ایالات متحده امریکا و بریتانیا در کنار نکوهش این حمله، اسراییل را در مهار این موشکها همکاری کردهاند. چین و مصر، ایران را به خویشتنداری دعوت کردهاند. ایران و اسراییل چندین دهه است که در سایه تنشهای لفظی توسط گروههای نیابتی خود باهم میجنگند. این نخستین بار است که ایران، اسراییل را مستقیم از خاک خود هدف قرار میدهد. اسراییل ایران را بزرگترین حامی تروریسم در جهان میخواند و ایران دشمنی با اسراییل را یک اصل اساسی دکترین انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ تعریف کرده است. با این حال، نمایندهگی دایمی ایران در سازمان ملل گفته که حملات پهپادی و موشکی این کشور براساس بند ۵۱ منشور سازمان ملل در خصوص دفاع مشروع به تجاوز اسراییل در اماکن دیپلماتیک صورت گرفته است. ایران شنبهشب با بیش از ۳۰۰ پهپاد، موشک کروز و موشک بالستیک به اسراییل حمله کرد. سخنگوی ارتش اسراییل گفته که ۹۹ درصد این موشکها پیش از رسیدن به هدف خنثا شده است.
جمهوری اسلامی ایران شنبهشب اعلام کرد که با صدها پهپاد و موشک کروز و موشک بالیستک بر اهدافی در اسراییل حمله کرده است. این نخستین رویارویی دو کشور در ۴۵ سال گذشته بوده است که پس از حمله هوایی اسراییل بر کنسولگری این کشور در دمشق، پایتخت سوریه، صورت گرفته است.
ساعاتی پس از انجام این حملات، نمایندهگی دایمی ایران در سازمان ملل متحد، با انتشار بیانیهای، آن را پاسخ نظامی تهران براساس منشور سازمان ملل در دفاع مشروع از کشورش خواند. در این بیانیه آمده که تهران این اقدام را در پاسخ به حمله اسراییل بر اماکن دیپلماتیک این کشور در دمشق، انجام داده است.
در بیانیه گفته شده است: «پاسخ نظامی ایران براساس بند ۵۱ منشور سازمان ملل متحد در خصوص دفاع مشروع در پاسخ به تجاوزات رژیم صهیونیستی به اماکن دیپلماتیک ما در دمشق بود. موضوع را میتوان به نتیجه رسیده تلقی کرد. با این حال، اگر رژیم اسراییل مرتکب اشتباه دیگری شود، پاسخ ایران بهطور قابل توجهی شدیدتر خواهد بود.»
نمایندهگی دایمی ایران در سازمان ملل در این بیانیه از ایالات متحده خواسته که از درگیری بین تهران و تلآویو دوری بجوید. طبق متن بیانیه «این درگیری بین ایران و رژیم سرکش اسراییل است که امریکا باید از آن دور بماند.»
در مقابل، دانیل هاگاری، سخنگوی ارتش اسراییل، پس از این حمله گفته که حدود «۳۰۰ پهپاد، موشک کروز و بالیستک» از سوی ایران به سمت اسراییل پرتاب شده که ۹۹ درصد آن پیش از رسیدن به هدف خنثا شده است. او تایید کرده که دستکم یک مرکز نظامی در جنوب این کشور هدف قرار گرفته، اما آسیب جدی به این مرکز وارد نشده است.
سخنگوی ارتش اسراییل گفته که ایران «۱۷۰ پهپاد، ۳۰ موشک کروز و ۱۲۰ موشک بالیستک» به اسراییل شلیک کرده که برخی از این حملات از یمن و عراق صورت گرفته است. اوهاگار تاکید کرده که ایران اقدام بسیار خطرناکی انجام داده که منطقه را به سمت تشدید تنش سوق میدهد.
همزمان، نیویارک تایمز به نقل از مقامهای اسراییلی نوشته است: «جمهوری اسلامی ۱۸۵ پهپاد، ۳۶ موشکر کروز و ۱۱۰ موشک زمین به زمین به سمت اسراییل پرتاب کرده است.»
افزون بر این، مقامهای اسراییلی تایید کردهاند که ۳۱ تن در نتیجه حملات ایران زخمی شدهاند. شبکه تلویزنی آی ۲۴ اسراییل گزارش داده که در صحرای نقب انفجاری صورت که در نتیجه آن یک کودک ۱۰ ساله بهطور جدی آسیب دیده است.
موضع تدافعی ایران به حملاتش به اسراییل
محمدرضا قرایی آشتیانی، وزیر دفاع ایران، کشورهای منطقه را تهدید کرده که حریم هوایی خود را در اختیار اسراییل قرار ندهند. او گفته است: «هر کشوری که حریم هوایی یا خاک خود را برای حمله به ایران به روی اسراییل باز کند، پاسخ قاطع ما را دریافت خواهد کرد.»
وزارت خارجه ایران این اقدام را دفاع مشروع و حملات تلفیجویانه خوانده است. این وزارت با انتشار بیانیهای خبری گفته که نیروهای مسلح ایران در اعمال حق ذاتی دفاع مشروع براساس ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد در واکنش به کشته شدن مستشاران رسمی نظامی ایران که به دعوت رسمی دولت سوریه در این کشور فعالیت داشتند، پاسخ نظامی دادهاند. در این بیانیه تاکید شده که در صورت لزوم تهران اقداماتی دفاعی بیشتر برای صیانت از منافع مشروع خود اتخاذ خواهد کرد.
محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی ایران، نیز حملات پهپادی و موشکی بر اسراییل را دفاع مشروع، بازدارنده و مطابق منشور سازمان ملل متحد خوانده است. او گفته است: «هر گونه تهدید از مبدا هر کشوری پاسخ مناسب و شدید به منشا تهدیدات را در پی خواهد داشت.»
همزمان، محمد باقری، رییس ستاد کل نیروهای مسلح ایران، گفته است که عملیات این کشور پایان یافته و دیگر قصدی بر ادامه آن وجود ندارد. او همچنان هشدار داده که اگر اسراییل علیه ایران یا مراکز متعلق به این کشور در سوریه یا کشور دیگری اقدامی انجام دهد، عملیات بعدی تهران بزرگتر خواهد بود.
واکنش اسراییل به حملات ایران
پس از انجام حملات موشکی ایران به اسراییل نخستوزیر و وزیر دفاع این کشور گفتهاند که «رویارویی» هنوز تمام نشده است. بنیامین نتانیاهو تاکید کرده که اسراییل پس از مقابله با پهپادها و موشکهای ایران «به پیروزی» خواهد رسید. او در صفحه اجتماعی ایکس نوشته است: «ما به مقابله برخاستیم و با هم پیروز خواهیم شد.»
همچنان یوآو گالانت، وزیر دفاع اسراییل، در پیامی ویدیویی گفته که آنان توانستند پهپادها و موشکهای ایران را مهار کنند، اما این رویارویی «هنوز پایان نیافته است.» او گفته است: «ما با امریکا و شرکای دیگرمان موفق شدیم از خاک کشور اسراییل دفاع کنیم. خسارت بسیار کمی وارد شد. این نتیجه عملیات چشمگیر ارتش اسراییل است. کارزار هنوز به پایان نرسیده است. ما باید هوشیار باشیم و برای هر سناریویی آماده.»
در همین حال، آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل، با محکوم کردن حمله ایران به اسراییل، خواستار توقف خصومتها شده است. او گفته است: «من از خطر بسیار واقعی تشدید تنش ویرانگر در سطح منطقه بهشدت نگران هستم. از همه طرفها میخواهم که حداکثر خویشتنداری را به کار گیرند تا از هر گونه اقدامی که میتواند منجر به درگیریهای نظامی بزرگ در چندین جبهه در خاورمیانه شود، اجتناب کنند.»
واکنش امریکا به حملههای پهپادی و موشکی ایران به اسراییل
جو بایدن، رییس جمهور امریکا، در واکنش به حمله ایران به اسراییل، رخصتی خود را نیمهتمام رها کرده است. او با برگزاری جلسه شورای امنیت ملی امریکا در کاخ سفید، گفته به صورت قاطع از اسراییل حمایت میکند. او همچنان گفته که در اجلاسی با رهبران گروه هفت، درباره واکنش دیپلماتیک بینالمللی به حمله ایران به اسراییل تصمیم خواهد گرفت.
لوید آستین، وزیر دفاع امریکا، نیز پس از حملات پهپادی و موشکی ایران، دو بار با یوآور گالانت، وزیر دفاع اسراییل، تلفنی صحبت کرده و بر حمایت راسخ واشنگتن از تلآویو تاکید کرده است. این دو مقام از اقدامات دفاعی که برای ردگیری موشکها و پهپادهای ایرانی انجام شده بود، ستایش کردهاند. همزمان وزارت دفاع امریکا از اسراییل خواسته که قبل از پاسخ به ایران، واشنگتن را اطلاع دهد. وزارت دفاع اسراییل بیانیهای را از گفتوگوی تلفنی این دو مقام منتشر کرده که در آن وزیر دفاع امریکا از همتای اسراییلی خود خواسته که پیش از هر گونه پاسخ احتمالی به ایران، واشنگتن را از برنامه خود آگاه کند.
همچنان سیانان گزارش داده که بایدن به نتانیاهو گفته است که امریکا در هیچ حملهای علیه ایران مشارکت نخواهد کرد. بایدن همچنین حمله ایران به اسراییل را بهطور عمده ناموفق توصیف کرده است.
وزارت دفاع بریتانیا گفته است که هواپیماهایش در آسمان سوریه و عراق در ردگیری موشکها و پهپادهایی که ایران شلیک کرده بود، مشارکت داشتهاند.
همچنان ریشی سوناک، نخستوزیر بریتانیا، حمله پهپادی و موشکی ایران به اسراییل را بهشدت محکوم کرده و بر حمایت کشورش از اسراییل تاکید کرده است. او همچنان این حمله را «بیباکانه» خوانده و افزوده است که بریتانیا به حمایت از امنیت اسراییل و دیگر شرکایش، از جمله عراق و اردن، ادامه میدهد.
آقای سوناک افزوده که ایران نشان داد که قصد این کشور خلق بحران در حیاط خلوتش است. او تاکید کرده که با همکاری کشورها تلاش میکند وضعیت را مدیریت کند.
واکنش اتحادیه اروپا
جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، شنبهشب، ۱۳ اپریل، در صفحه ایکس خود حمله ایران به اسراییل را «غیرقابلقبول» خوانده و آن را بهشدت محکوم کرده است. به گفته او، این حمله تنشهای منطقهای را بهشدت افزایش میدهد و امنیت منطقه را نیز تهدید میکند.
در همین حال، وزیران خارجه فرانسه و ایتالیا نیز این حمله را نکوهش کردهاند. استفان سژورنه، وزیر خارجه فرانسه، حمله ایران به اسراییل را بیپیشینه خوانده و محکوم کرده است. او از همبستهگی کامل کشورش با اسراییل یاد کرده است. به گفته او، ایران «گام جدیدی در اقدامات بیثباتکننده خود برمیدارد و خطر تشدید تنش نظامی را میپذیرد.»
همزمان، آنتونیو تاجانی، وزیر خارجه ایتالیا، نیز با انتشار پستی در صفحه ایکس گفته است که کشورش وضعیت پیشآمده در پی حمله ایران به اسراییل را با دقت دنبال میکند و آماده رویارویی با هر نوع سناریویی است.
اولاف شولتز، نخستوزیر آلمان، گفته که این کشور حملات ایران را «به شدیدترین وجه ممکن» محکوم میکند. او همچنان گفته که ایران منطقه را در معرض خطر جنگ همهجانبه قرار داده است. نخستوزیر آلمان گفته است: «ایران با این حمله غیرمسوولانه و غیرقابل توجیه، خطر جنگ را بالا برده است. آلمان در کنار اسراییل و همراه با این کشور است.»
این حمله واکنشهای زیادی در ایران و افغانستان نیز برانگیخته است. شماری از کاربران شبکههای اجتماعی در افغانستان با تمجید از حمله ایران به اسراییل گفتهاند که آنان برای نخستین بار پس از حملات مرگبار اسراییل به غزه، نفس راحت کشیدهاند. تعدادی دیگر اما نسبت به گسترش جنگ در منطقه ابراز نگرانی میکنند.
از سوی دیگر، رسانههای ایرانی با انتشار تصاویری، از «شادی خودجوش» گروههایی از مردم در شهرهای مختلف ایران گزارش دادهاند. تصاویر این رسانهها نشان میدهد که کسانی که به خیابانها آمدهاند، از حمله ایران به اسراییل خوشحال هستند. با این حال، بررسی محتوای کاربران ایرانی در شبکههای اجتماعی همچنان نشان میدهد که بسیاری از شهروندان این کشور نگران ابعاد درگیری نظامی بین ایران و اسراییل هستند. تعداد زیادی از کاربران این اقدام را سرآغاز «جنگ جهانی سوم» عنوان کرده و خواستار کاهش تنشها شدهاند.
همچنان در پی این حمله، بسیاری از کشورهای منطقه ساعتها فضای هوایی خود را به روی پروازها بستند و از شهروندانشان خواستهاند که از سفر به ایران و اسراییل خودداری کنند.
گفتنی است که حمله پهپادی و موشکی ایران به اسراییل، انتقامجویانه بوده است. ایران اعلام کرده در پاسخ به حمله اسراییل بر کنسولگری این کشور در دمشق، پایتخت سوریه، این حملات را برای دفاع مشروع خود براساس منشور سازمان ملل متحد انجام داده است.
همزمان با محکومیت جهانی، چین و مصر خواستار خویشتنداری ایران شدهاند.