حدود سه هفته از حملهی مرگبار طالبان بر شهر غزنی میگذرد. تا کنون گزارشهای زیادی در مورد میزان تلفات انسانی و خسارات مالی این جنگ به نشر رسیده است، اما به تازگی یک هیأت حکومتی پس از حدود دو هفته تحقیق، پهلوهای تازهی جنگ غزنی را برملا کرده است و آمار دقیق کشتههای نیروهای امنیتی، غیرنظامیان، طالبان و خسارات مالی این جنگ را گزارش داده است.
این گزارش از سوی اسدالله فلاح، مشاور رییس جمهور در امور حل منازعات و نمایندهی اعزامی رییس جمهور به این ولایت به همکاری دفتر ولایت غزنی، نهادهای امنیتی این ولایت، ریاست مهاجرین، ادارهی مبارزه با حوادث و نهادهای بینالمللی تهیه شده است.
روزنامهی 8صبح به یک نسخهی این گزارش دست یافته که بیانگر آن است که میزان تلفات انسانی و خسارات مالی جنگ غزنی بیشتر از آن است که تا کنون گزارش شده است. در ادامه در مورد تلفات و خسارات هر بخش به تفصیل خواهید خواند:
تلفات غیرنظامیان
با آنکه مقامهای امنیتی پیش از این گفته بودند که در جریان چهار روز جنگ در شهر غزنی، بین ۲۰ تا ۳۰ غیرنظامی کشته شدند، اما آمارهای تازه نشان میدهد که رقم تلفات غیرنظامیان در این جنگ بسیار بالا بوده است. اسدالله فلاح، مشاور ریاست جمهوری در امور حل منازعات و نمایندهی رییس جمهور در ولایت غزنی میگوید که در جنگ غزنی 97 غیرنظامی کشته شدهاند.
این مشاور ریاست جمهوری میگوید که حکومت به خانوادههای هر فرد کشتهشده، 100 هزار افغانی کمک مالی کرده است. مجموع پولی که در این زمینه از سوی حکومت هزینه شده است به 9 میلیون و 700 هزار افغانی میرسد.
در کنار این، یافتههای این گزارش نشان میدهد که در این جنگ، حدود 160 باشندهی غزنی زخمی شده است: 63 تن از باشندگان غزنی در جریان جنگ به شدت زخمی، 62 فرد دیگر به شکل متوسط زخمی و 31 تن دیگر جراحات عادی برداشتهاند.
همچنان مقامهای حکومت برای مجروحان شدید جنگ غزنی، 50 هزار افغانی، برای زخمیان متوسط مبلغ 20 هزار افغانی و برای زخمیان عادی 10 هزار کمک مالی کرده است. به این ترتیب، حکومت 4 میلیون و 700 هزار افغانی را برای زخمیان این جنگ پرداخته است.
قربانیان جنگ چگونه شناسایی شدند؟
اسدالله فلاح، مشاور ریاست جمهوری و از نویسندگان این گزارش میگوید که نگرانی او و دیگر مقامهای محلی غزنی این بود که مبادا پولهای کمکی دولت در اختیار گروه طالبان قرار بگیرد. به همین دلیل به گفتهی وی، از دقت بیشتر کار گرفته شد و در شناسایی قربانیان جنگ، چندین نهاد و بزرگان محل شریک ساخته شدند.
او گفت که به منظور تأیید هویت یک فرد کشته شده و یا زخمی جنگ، نیاز بود که ملا، ملک قریه و رییس شورای انکشافی محلی از آدرس مردمی و همینطور، ریاست صحت عامه غزنی، دفتر ولایتی امنیت ملی، فرماندهی پولیس و مقام ولایت غزنی از آدرس حکومت محلی، هویت فرد قربانی را تأیید میکردند و پس از آن افراد نامبرده از کمک دولت بهرهمند میشدند.
تلفات نظامی
مقامهای امنیتی پیش از این، شمار تلفات نظامیان در جنگ غزنی را حدود 100 تن اعلام کردهاند، اما گزارش تازه از افزایش تلفات نظامیان حکایت دارد. اسدالله فلاح، مشاور رییس جمهور میگوید که در جریان چهار روز جنگ غزنی، 95 تن از افسران و سربازان فرماندهی پولیس غزنی و 12 تن از سربازان اردوی ملی کشتهاند.
همچنان بر اساس این گزارش، در جریان جنگ، 81 تن از سربازان فرماندهی پولیس غزنی و 31 تن از سربازان اردوی ملی زخمی شدهاند.
همچنان اسدالله فلاح تأیید کرد که 136 تن از سربازان نیروهای امنیتی هنوز هم مفقود هستند. او گفت: «سرنوشت این سربازان هنوز مشخص نیست و آنها لادرک هستند. ممکن است(نزد طالبان) اسیر باشند و یا هم به خانههایشان برگشته باشند.»
پیش از این، رقم این سربازان حدود 100 تن اعلام شده بود و گزارشهایی نیز به نشر رسید که سربازان نامبرده به ولسوالی میرامور دایکندی رفتهاند.
با این حال مشاور رییس جمهور میگوید که به سربازان کشته و زخمیشده در جنگ غزنی از آدرس وزارت دفاع و داخله کمک صورت گرفته و پول اکرامیهی آنها نیز از آدرس این وزارت پرداخت میشود.
سلاح نظامیان در اختیار طالبان
از سویی هم این گزارش مشترک مقامهای محلی غزنی و نمایندهی رییس جمهور نشان میدهد که سلاح نظامیان در اختیار طالبان قرار گرفته است. اسدالله فلاح، از تهیهکنندگان این گزارش تأیید کرد که برخی از سلاحهای سربازان پولیس و اردوی ملی در اختیار جنگجویان طالبان قرار گرفته است، اما او گفت که تنها سربازان امنیت ملی، در «موضع کمین» بودند و به همین دلیل توانستند بیشترین مقاومت را انجام دهند و سلاحهایشان را نیز حفظ کنند. فلاح در ادامه افزود که در جنگ غزنی، سربازان امنیت ملی تنها دو زخمی سطحی داشتند و دیگر آسیبی ندیدند.
اسدالله فلاح با آنکه در مورد کمیت و نوعیت سلاحی که در اختیار طالبان قرار گرفته است معلومات نداد، اما گفت: «برخی از پوستههایی که سقوط کرد و یا در اثر مقاومت فلج شد، سلاحهای موجود آن در اختیار دشمن قرار گرفته است.»
حدود 8 هزار بیجاشده
این گزارش نشان میدهد که به خاطر دوام جنگ در شهر غزنی، مردم ناگزیر شدند که منازلشان را ترک و در ولایتهای همجوار و یا هم پایتخت کشور پناهگزین شوند. بر اساس این گزارش، باشندگان 16 قریهی مربوط به شهر غزنی در جریان جنگ بیشترین آسیب را دیدند و باشندگان آنها ناگزیر به ترک منازلشان شدند.
در این گزارش آمده است که 8450 خانواده از ساحات پشتونآباد، قریهی امیرمحمدخان، توحیدآباد، شهر کهنه، حیدرآباد، قلعهی آهنگران، سنجیدگ، خواجه حکیم، نوآباد، قلعهی شهاده، موی مبارک، پلان سوم، بهلول، بخشی از قریهی خاک غریبان و شهرک مهاجرین به دلیل جنگ فراری داده شدند.
اکنون اسدالله فلاح، مشاور رییس جمهور میگوید که این خانوادهها تثبیت و کمکهای لازم با آنها صورت گرفته است. در قسمت تشخیص و کمک بیجاشدهها در کنار ادارات محلی غزنی، UNHCR (کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل)، سازمان UNICIF (صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل)، سازمان IOM (سازمان بینالمللی مهاجرت)، WFP (سازمان غذایی جهان) موسسهی پاملرنه و برخی دیگر از نهادها همکاری کرده است.
اسدالله فلاح میگوید که به افراد بیجاشدهی جنگ غزنی کمکهای غذایی و غیرغذایی صورت گرفته است.
کشتهشدن 850 طالب
در همین حال، این گزارش نشان میدهد که در نتیجهی مقاومت و رویایی جنگجویان گروه طالبان با سربازان افغان حدود 850 تن از طالبان کشته شدهاند. صلیب سرخ در غزنی با تهیهکنندگان این گزارش این آمار را در میان گذاشته است.
در بخش دیگری از این گزارش آمده که هنوز هم ممکن است اجساد جنگجویان گروه طالبان در زیر آوارها گیر مانده باشند و شمار این رقم افزایش یابد.
خسارات مالی
بخشی دیگری این گزارش در مورد خسارات مالی جنگ غزنی اختصاص یافته است. این گزارش بیانگر آن است که در جریان چهار روز جنگ غزنی، حدود 500 میلیون افغانی تنها به سکتور خصوصی آسیب رسیده است.
در این گزارش آمده است که 10 باب مارکیت تجارتی که شامل 275 باب دکان میشود، به صورت کلی و جزیی تخریب شده است. همچنان 130 باب گدام، 16 باب زیرزمینی (تهکوی)، 73 عراده کراچی دستی نیز در این جنگ تخریب شده است. ملکیتهای نامبرده بر اساس این گزارش مربوط به 263 تن از باشندگان غزنی بوده است.
خسارات اقتصادی این جنگ با ایجاد کمیتهای تحت ریاست انجینیر کریم فقیر، رییس خدمات سکتوری غزنی به بررسی گرفته شده است. در این کمیته، نمایندگان شهرداری غزنی، اداراهی مستوفیت، ریاست عدلیه، ریاست معادن، اتاق تجارت و صنایع غزنی، مدیریت صنایع و تجارت، امنیت و فرماندهی پولیس غزنی حضور داشتهاند.
عبدالمتین قلندری، رییس هیأت مدیرهی اتاق تجارت و صنایع ولایت غزنی در گفتوگو با 8صبح این رقم را تأیید کرد و گفت که سکتور خصوصی ضررهای فراوانی متقبل شده است.
چنان که آقای قلندری گفت، بیشتر مغازههای که طعمهی آتش شدند، مغازههای فروش پوشاک و تلفن همراه بودند: «بیشتر مغازهداران به منظور آمادگی برای عید قربان، به ارزش صدها هزار افغانی کالاهای جدید آن هم به شکل وام، از کشورهای مختلف به ویژه چین وارد کرده بودند، اما در جریان جنگ چند روزهی غزنی، جز خاکستر چیزی دیگری از اموال آنها به جا نمانده است.»
حاجی منگل، یک تن از بازرگانان غزنی نیز گفت که مارکیت متعلق به او کاملاً به آتش کشیده شده و تمام اموال آن سوخته است. او ادعا کرد که صدها هزار دالر خساره دیده است.
تخریب پلچکها
در هنگام جنگ غزنی، نیروهایی که از کابل و یا هم ولایتهای همجوار غزنی به این ولایت فرستاده شده بودند، با بسیار دشواری توانستند خودشان را به این ولایت برسانند. به این دلیل که بسیاری از خیابانهای منتهی به غزنی از سوی طالبان ماینگذاری و پلچکهای آن انفجار داده شده بودند.
در گزارش مشترک مقامهای محلی غزنی و نمایندهی رییس جمهور نیز آمده است که طالبان در جریان جنگ غزنی دهها پلچک را از بین بردهاند. جزئیات در این گزارش چنین آمده است:
ده پایه پلچک در جادهی عمومی کابل- قندهار، با ارزش 3 میلیون و 968هزار افغانی، 41 بخش از جادهی عمومی غزنی- شرن(مرکز پکتیا)، به ارزش 5 میلیون و 672هزار افغانی، سه پایه پلچک در مسیر سرک غزنی- ولسوالی خواجهعمری، به ارزش یک میلیون و 700 هزار افغانی از سوی گروه طالبان تخریب شده است.
همچنان بر اساس این گزارش، جنگجویان گروه طالبان به منظور نرسیدن به موقع نیروهای افغان و خارجی در ولایت غزنی، سه پایه پلچک در مسیر غزنی- واغظ، چهارپایه پلچک در مسیر سرک غزنی-ولسوالی جغتو و ناور، سه پایه پلچک در مسیر سرک عمومی غزنی-قرهباغ و چندین نقطهی خیابان دیگر در این ولایت را تخریب کرده است.
اسدالله فلاح گفت که گروه طالبان به خاطر تخریب پلچکها و خیابانها دهها میلیون افغانی را به دولت ضرر وارد کرده است. او تأیید کرد که در حال حاضر به خاطر خرابی خیابانها، رانندگان و مردم با مشکلات زیادی روبرو هستند. از سویی هم گروه طالبان با از بین بردن شبکهی آبرسانی در ولایت غزنی، 1 میلیون و 516 هزار افغانی در این بخش نیز آسیب رسانده است.
در کنار این، در این گزارش آمده است که ساختمانهای ادارات غیرنظامی دولتی نیز در جریان جنگ آسیبهای فراوانی دیده و 72 میلیون و 100 هزار افغانی خساره دیدهاند.
خسارات دیگر
در کنار خسارات که ذکر شد، در گزارش آمده که شبکههای مخابراتی و رسانهای نیز آسیبهای فراوانی دیدهاند.
از سویی هم در این گزارش آمده است که طالبان با از بین بردن برخی از وسایل و تجهیزات شبکههای مخابراتی، 2 میلیون و 730 هزار دالر امریکایی به این شرکتها نیز ضرر وارد کرده است. در این گزارش آمده که شبکهی مخابراتی سلام، ام تی ان، اتصالات، روشن و افغان بیسم متحمل این خسارات شدهاند.
در کنار اینها، طالبان در جریان جنگ غزنی دهها میلیون افغان به مالکان رسانهها در شهر غزنی نیز آسیب رسانده است. در این گزارش آمده است که شبکهی رادیو تلویزیون ملی غزنی به دلیل از بین رفتن وسایلشان در جریان جنگ، یک میلیون افغانی آسیب دیده است.
از سویی هم طالبان شبکه رادیو –تلویزیون غزنویان را در شهر غزنی آتش زدند که بر اساس این گزارش، مالک این رسانه 18250 دالر امریکایی تاوان دیده است. در کنار این، در این گزارش آمده است که در جریان جنگ غزنی، مالکان رادیو «امیدجوان»، تلویزیون خصوصی «آفتاب» و رادیو «سما» نیز صدها هزار افغانی خساره دیدهاند.
کمک 15 میلیون افغانی دولت
اسدالله فلاح، مشاور رییس جمهور گفت که تا کنون حدود 15 میلیون افغانی کمک نقدی به خانوادههای کشتهشدگان غیرنظامی و زخمیان این بخش و برخی از افراد نیازمند هزینه شده است.
او گفت که اکنون این گزارش را به ریاست جمهوری میسپارد و آقای غنی در مورد ادامهی کمک به آسیبدیدگان جنگ تصمیم خواهد گرفت. هرچند رییس جمهور در جریان سفرش به تاریخ 26 اسد به ولایت غزنی وعده سپرد که 20 میلیون دالر به منظور بازسازی بخشهای تخریب شدهی این ولایت اختصاص داده است، اما به گفتهی فلاح تا کنون از این پول کار گرفته نشده و به گفتهی وی، از این مبلغ بیشتر در کارهای زیربنایی استفاده خواهد شد.
پیشنهاد مردم و بازرگانان
بیشتر باشندگان غزنی از رییس جمهور به عنوان سرقمندان قوای مسلح کشور خواستهاند که امنیت این ولایت را جدی بگیرد و نگذارد که بار دیگر غزنی به میدان نبرد بدل شود. باشندگان این ولایت ابراز نگرانی کردهاند که ترس از حضور دوبارهی طالبان بر شهر غزنی هنوز هم مستولی است و مردم از آرامش چندانی برخوردار نیستند.
در کنار مردم، بازرگانان غزنی از حکومت خواستهاند که دست آنها را بگیرد و با معافیت دادن آنها از مالیات و کاهش کرایهی مغازهها، آنها را حمایت کنند. گلایهی مغازهداران و سکتور خصوصی غزنی از حکومت این است که دست آنها را نگرفته و هیچ نوع کمکی به آنها تا کنون نشده است.
خواست دیگری بازرگانان غزنی این است که مقر فرماندهی پولیس این ولایت را از ساحات تجارتی به بیرون شهر انتقال دهند؛ زیرا به گفتهی آنها، در جریان جنگ، مغازهدارانی بیشترین آسیب را دیدند که مغازههایشان در اطراف فرماندهی پولیس غزنی قرار داشتند.
خواستیم که در این مورد نظر فرماندهی پولیس غزنی را داشته باشیم، اما تلاشهای ما در این زمینه بینتیجه بود، اما عارف نوری، سخنگوی والی غزنی به 8صبح گفت که کار انتقال ادرات ملکی و نظامی از داخل شهر به بیرون آغاز شده و در آیندهی نه چندان دور به گفتهی وی، فرماندهی پولیس نیز از مقر کنونیاش به حاشیهی شهر منتقل خواهد شد.
نگرانیهای تازه
با این حال، این روزها شهریان غزنی بار دیگر شاهد افزایش ایستهای بازرسی در داخل شهر هستند و مدعی اند که شلیکهای سبک و سنگین از اطراف شهر به تکرار شنیده میشوند. نگرانیهایی که فرماندهی پولیس غزنی آن را تأیید نمیکند و از تأمین امنیت این شهر اطمینان میدهد.
از سویی هم به تازگی به دلیل تهدید طالبان، شبکههای مخابراتی نیز خدماتشان را در این ولایت غزنی محدود ساخته و تنها چند ساعت در جریان روز به فعالیت میپردازند. همهی این موضوعات باعث شد که والی غزنی روز سه شنبه (13 سنبله) در یک نشست خبری ظاهر شود و به نگرانیهای مردم پاسخ دهد.
وحیدالله کلیمزی، والی ولایت غزنی در مورد دلیل قطع شدن فعالیت شبکههای مخابراتی در این ولایت گفت: «مخالفین در سالهای اخیر با تهدید و قطع کردن فعالیت شبکههای مخابراتی تلاش میکنند بین مردم نگرانی را ایجاد کرده از آن به عنوان ابزار فشار بر مردم، حکومت و اخذ باج از آن استفاده ابزاری کنند.»
او گفت که تلاشهایی جریان دارد تا با تفاهم با مسئولان مرکزی شبکههای مخابراتی فعالیت این شبکهها در غزنی دوباره به حالت عادی برگردند.
والی غزنی خبرهای مبنی بر تجمع دوبارهی مخالفین و حملهی مجددشان بر شهر غزنی را «تبلیغات میانتهی» خوانده گفت: «دشمن در حملهی قبلیشان شکست فاحش خوردند و دیگر توانمندی حمله بر غزنی را ندارند و اگر تلاشی هم بکنند نیروهای امنیتی ما آمادگی مکمل برای دفع و سرکوبشان را دارند.»