در آستانه دوسالهگی سلطه طالبان بر کشور، دختران و زنان در شماری از شهرهای افغانستان، پاکستان و ایران، اعتراض کردهاند. این معترضان میگویند که جامعه جهانی نباید به بهانه تعامل با طالبان، از این گروه قباحتزدایی کند. معترضان در قطعنامههای خود خواستار فشارهای گستردهتر بر طالبان شدهاند. این زنان، طالبان را متهم به جنایتهای ضد بشری و آپارتاید جنسیتی کردهاند. آنان از جامعه جهانی بهویژه دادگاه کیفری بینالمللی خواستهاند که پروندههای اتهامها علیه طالبان را بهصورت جدی بررسی کنند. معترضان در افغانستان با حضور در خیابانها، با سردادن شعارهای ضد طالبانی، ۲۴ اسد ۱۴۰۰ را «روز سیاه» افغانستان نامیدهاند. دختران و زنان معترض با صدور فراخوان جهانی اعتراض علیه طالبان، در قطعنامهشان طالبان را گروه «تروریستی، فاشیستی و تکجنیستی» توصیف کردهاند. جنبشهای اعتراضی زنان از افغانستان بهعنوان صحرای بیقاعده و بیقانون نام بردهاند که مردم در آن از شدت ناامیدی به خودکشی و فرار فکر میکنند.
به مناسبت دوسالهگی تسلط طالبان بر افغانستان، شماری از دختران و زنان در کابل و تخار، در زیر حاکمیت طالبان اعتراض کردهاند. آنان از جامعه جهانی، سازمان ملل متحد و سایر نهادهای بینالمللی خواستهاند که به بهانه تعامل با طالبان، از این گروه قباحتزدایی نکنند. این معترضان گفتهاند که ادامه همکاری جهان با طالبان، بستر تروریسم بینالمللی را تقویت میکند و به گروههای هراسافگن مشروعیت میبخشد. به گفته این معترضان، طالبان افزون بر محرومیت کامل زنان از حوزه زندهگی جمعی، افغانستان را به پناهگاه امن تروریسم جهانی تبدیل کردهاند.
شماری از دختران و زنان معترض در کابل که برنامه اعتراضی آنان نیمهتمام مانده، میگویند که محل تجمع آنها از سوی طالبان شناسایی شده است. یکی از این معترضان با فرستادن نوار تصویری به روزنامه ۸صبح میگوید که آنان تحت تعقیب طالبان قرار داشتند و مجبور شدند برنامه اعتراضی خود را لغو کنند. افزون بر این، جنبش زنان مبارز پیشگام، در یک مکان سربسته در کابل اعتراض کرده و خواستار منع تعامل با طالبان شدهاند.
همزمان با اعتراض زنان در کابل، شماری از دختران و زنان در ولایت تخار نیز با حضور در خیابان، علیه سیاستهای طالبان اعتراض کردهاند. در نوارهای تصویری که از این معترضان منتشر شده، دیده میشود که برخی از مردان نیز در کنار زنان شعار میدهند. زنان و دختران معترض در تخار با سردادن شعارهای «مرگ بر ستمگر، چه طالب و چه لابیگر»، «هشدار هشدار، جهان فراموشکار» و «طالب جنایت میکند، امریکا حمایت میکند»، خواستار پایان دادن به حاکمیت این گروه در افغانستان شدهاند.
از سوی دیگر، تعدادی از اعضای جنبشهای اعتراضی زنان افغانستان که به دلیل تهدیدات امنیتی به کشورهای همسایه از جمله پاکستان رفتهاند، نیز در یک نشست خبری در اسلامآباد، پایتخت پاکستان، علیه طالبان اعتراض کردهاند. شماری از اعضای جنبش زنان عدالتخواه افغانستان و جبنش زنان افغانستان برای برابری، با شعارهای «تحصیل، کار، آزادی»، «طالبان طالبان، سرنگون سرنگون» و «طالبان را به رسمیت نشناسید»، واکنششان را در قبال دوسالهگی حاکمیت رژیم طالبان نشان دادهاند.
این جنبشهای اعتراضی با صدور قطعنامهای، گفتهاند که طالبان تمام سازوکارهای قانونی و حقوقی را از بین بردهاند. آنان ابراز امیدواری کردهاند که جامعه بینالمللی در کنار زنان بایستد و دست از تعامل با طالبان بردارد. این جبنشها میگویند که تشکیل دولت فراگیر، برگزاری انتخابات و رعایت قوانین بینالمللی از خواستههای اساسی مردم افغانستان است.
در همین حال، شماری از دختران و زنان معترض افغانستان که در ایران به سر میبرند، نیز با شعارهای «عدالت عدالت، خستهایم از جهالت» و «دستاورد امارت، اسارت و حقارت»، خشم و انزجارشان را نسبت به طالبان نشان دادهاند. آنان میگویند که تداوم سلطه این گروه، باعث ناامیدی و فرار بیشتر مردم از افغانستان میشود.
همچنان جنبشهای اعتراضی زنان افغانستان در سراسر جهان با صدور قطعنامهای از شهروندان افغانستان و فعالان حقوق بشری و مدنی سایر کشورها خواستهاند که علیه طالبان اعتراض کنند و مانع تعامل کشورها با این گروه شوند. در فراخوان اعتراضی زنان علیه طالبان آمده است که این گروه در دو سال گذشته مرتکب «جنایتهای جنگی، جنایتهای ضد انسانی، آپارتاید جنسیتی و قومی، جابهجاییها و کوچهای اجباری، نسلکشی، تبعیض نژادی و تروریستیسازی جغرافیای افغانستان» شدهاند. براساس این قطعنامه، طالبان در این مدت در دادگاههای صحرایی دست به کشتار، سنگسار و شلاق زدن زنان و مردان، زدهاند.
زنان و دختران از کشورها، سازمان ملل متحد و سایر نهادهای حقوق بشری خواستهاند که در بررسی پرونده جنایات جنگی طالبان در دادگاه بینالمللی کیفری، همکاری کنند. آنان تاکید کردهاند که جهان باید برای طالبان ضربالاجل تعیین کند که دست از رفتارهای «جنایتکارانه بردارند و در برابر جنایتهای خود پاسخگو باشند.» در فراخوان اعتراضی زنان، تاکید شده که آنان خواستار پایان یافتن بیقیدوشرط حاکمیت طالبان هستند. این زنان افزودهاند که به تاریخ 15 آگست شهروندان افغانستان در خارج و فعالان حقوق بشری کشورهای میزبان در بیشتر شهرهای امریکایی، اروپایی و آسیایی، برای همنوایی و بازتاب صدای زنان و مردم افغانستان به خیابانها میآیند و علیه سیاستهای «زنستیزانه» طالبان شعار میدهند.
همزمان با این، شماری از فعالان حقوق زنان نیز میگویند که سلطه طالبان ازدواجهای اجباری و زیر سن را در کشور تشدید بخشیده است. به گفته آنان، طالبان از دستورهای منعکننده به نفع خویش استفاده میکنند و در برخی از مناطق خانوادهها را مجبور میسازند که دخترانشان را به نکاح افراد این گروه درآورند. این فعالان همچنان اضافه میکنند که حذف زنان از عرصههای اجتماعی باعث انکار هویت آنان در جامعه و حتا در خانوادهها شده است.
پروانه ابراهیمخیل نجرابی، یکی از فعالان حقوق زن، میگوید که با حذف زنان، از هویت آنان بهعنوان انسان، انکار شده است. او میافزاید که اعتراض زنان در دو سال گذشته، تنها برای کار و نان نبوده، بلکه آنان برای هویت زنانهگی و برابری رزمیدهاند. بانو نجرابی تاکید میکند که اعتراض سراسری زنان و مردان در 15 آگست، صدای افغانستان متکثر و نوین است و جهان باید از این صداها حمایت کند.
این در حالی است که بهتازهگی دیدبان حقوق بشر با نشر گزارشی گفته است که زنان در زیر حاکمیت طالبان بهشدت محدود شدهاند. براساس این گزارش، افغانستان زیر سلطه طالبان در کابوس حقوق بشر به سر میبرد. این نهاد از طالبان خواسته که فورا سیاستها و قوانین ظالمانه خود را برطرف کنند. پیش از این، ریچارد بنت، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد برای افغانستان، در گزارشی گفته است که طالبان در جریان دو سال گذشته بیشر از ۵۰ فرمان محدودکننده علیه زنان صادر کردهاند.
گفتنی است که تمام کشورهای جهان در دو سال گذشته بهصورت متواتر از طالبان خواستهاند که دولت فراگیر را تشکیل دهند و حقوق بشر بهویژه حقوق زنان را رعایت کنند. طالبان اما گفتهاند که رژیم آنها همین حالا فراگیر است و برای زنان مبتنی بر قرایت خودشان از احکام اسلامی، حق میدهند.