اهمیت آب بهعنوان یکی از منابع حیاتی و ارزشمند با گذشت هر روز بیشتر از پیش حس میشود؛ بهویژه برای افغانستان که ۸۵ درصد نفوس آن از طریق کشاورزی امرار معاش میکنند. خشکسالی و کمبود آب در حال حاضر یکی از چالشهای اساسی کشاورزان است. کشاورزان کشور از نبود آب کافی برای آبیاری کشتزارهایشان شکایت دارند. کاهش برف و باران، خشکیدن چشمههای طبیعی و پایین رفتن سطح آبهای زیرزمینی از نشانههای خشکسالی است که روی محصولات زراعتی کشاورزان تاثیرات منفی برجای گذاشته است. در این میان کشتزارهای ولسوالی گلران ولایت هرات بیشتر از مناطق دیگر طعمه خشکسالی شده است. کشاورزان این ولسوالی میگویند که کشتزارهای للمی آنان به شکل کمپیشینهای آسیب دیده و نبود علوفه ادامه مالداری را برای آنان دشوار کرده است.
عبدالبصیر، باشنده ولسوالی گلران ولایت هرات، با ابراز نگرانی از پیامدهای خشکسالی میگوید که نبود آب امسال یک تهدید بزرگ برای کشاورزان و مالداران این ولسوالی است. او میافزاید: «ما مردم که اطرافی و در دهات زندهگی میکنیم، زندهگی ما همین کشت و زراعت و مالداری است. اگر سال چاق و آباد بیاید، زندهگی ما خوب سپری میشود. اما امسال برای ما مردم که مالداری داریم، سال خطرناکی است؛ چون هیچ علف به منطقه نیست و گندمهای مردم بهطور کامل خشک شده است.»
این باشنده ولسوالی گلران علاوه میکند: «یک جمعیت بزرگی در همین ولسوالی ما زندهگی میکند. علف که هیچ نشد، گندم کشت کرده بودیم و آن پیش از این که خشک شود، از بین رفت. گوسفندها و رمهها را رها کردیم و چراندیم دیگر چاره نیست. تا هنوز تازه مال حمل خلاص شده خیلی سال خطرناکی در پیش است. حالا حیران ماندیم که این رمههای گرسنه را چه کنیم، میترسیم که همه از گرسنهگی از پیش ما تلف شوند.»
معضل کمبود آب و خشکسالی تنها با ابراز نگرانی خلاصه نمیشود. باشندهگان این ولسوالی میگویند که پول هنگفتی در کشتزارها مصرف کرده بودند و اکنون متضرر شدهاند.
محمد امین، باشنده دیگر ولسوالی گلران است که نزدیک به سه خروار زمین را گندم، جو و کرابیه کاشته بود. او میگوید که همه داروندارش را در کشت و زراعت هزینه کرده، اما خشکسالی سبب شده نزدیک به 300 جریب زمین او خشک شود. محمد امین علاوه میکند: «چیزی سرمایه که داشتم و چیزی هم قرض گرفتم به امید این که سال آباد میآید. اما همه داروندارم نابود شد. دو خروار زمین را گندم و جو کشت کردم و ۵۵ من هم کرابیه اما همه گندم، جو و کرابیه خشک شد و حاصل نگرفتم.»
این کشاورز توضیح میدهد: «این خشکسالی امسال ما را دربهدر کرد. 98 هزار پول بالای کرابیهها مصرف کردم و نزدیک به یک لک افغانی هم بالای گندم و جو، اما همه خشک شد. حیران ماندیم حالا پولی که بالای کشت مصرف شد را از کجا کنم، خرج خود را از کجا پیدا کنم و به گوسفندها چه بدهم.»
مقامهای طالبان در هرات نیز تایید میکنند که باشندهگان ولسوالی گلران با خشکسالی مدهشی روبهرو هستند. به گفته آنان، پایین رفتن سطح آبهای زیرزمینی و نبود بارانهای موسمی سبب خشکسالی شده و این کمبود آب باشندهگان ولسوالی گران را بیشتر از مناطق دیگر متضرر کرده است. یک منبع از طالبان در هرات میگوید: «باران نبارید و خشکسالی آمد، علفها خشک شد، گندم و جو مردم هم خشک شد. حالا مردم پیش والی صاحب آمدند تا به موسسهها بگوید که همکاری کنند تا مردم از همین وضعیت بد نجات پیدا کنند.» به گفته او، والی طالبان در هرات نیز تعهد کرده که از موسسههای مددرسان میخواهد به کمک مردم محل بشتابند.
گلران، یکی از ولسوالیهای مرزی ولایت هرات است که با کشورهای ایران و ترکمنستان مرز مشترک دارد. براساس آمارهای موجود، این ولسوالی بیش از صدهزار نفوس دارد. ولسوالی گلران در ۱۲۰ کیلومتری شمال هرات واقع شده است. بیشتر نفوس این ولسوالی به زراعت و مالداری مشغولند. بهگونه تخمینی میتوان گفت که پیشه بیش از ۹۰ درصد از باشندهگان این ولسوالی را زراعت و مالداری شکل میدهد.
گفتنی است که خشکسالی در سالهای پسین بیشتر کشورهای آسیایی را متضرر کرده است. افغانستان در جمع ده کشور آسیبپذیر از تغییرات اقلیمی قرار دارد. در کنار ولسوالیها، بزرگشهرهای کشور بهشمول پایتخت نیز دچار کمبود آب شده است. از سوی دیگر، بیکاری و فقر ناشی از بحران اقتصادی و نبود ثبات سیاسی معضل دیگری است که شهروندان کشور را بیشتر از پیش زیر فشار قرار داده است.