صدها هزار نفر از باشندهگان ولایتهای هرات، فراه، غور و بادغیس در غرب افغانستان بعد از ۳ سال تاخیر در انتخابات، دیروز شنبه و از همان ساعات ابتدایی با شور و انگیزه بالا پای صندوقهای رای رفتند.
علاوه بر مشکلات امنیتی شدید به ویژه در برخی از ولسوالیهای ولایتهای غرب افغانستان، اما در میان بُهت همهگان، مشکلات تخنیکی در مسیر رأیدهی، بسیاری از آنان را دلزده ساخت.
عدهای به خانههای خود برگشتند، شماری نیز تذکرههای خود را پاره کردند و برخی نیز با همه مشکلات موجود، اما رای خود را به صندوق انداختند.
دیروز در غرب افغانستان و همزمان با برگزاری انتخابات چند راکت در هرات و فراه بالای مراکز رأیدهی و مراکز ولسوالیهای این دو ولایت پرتاب شد. علاوه بر ولسوالیها، شهر فراه مرکز ولایت فراه نیز شاهد پرتاب راکت بود.
در ولایتهای بادغیس و غور نیز تهدیدات بلند امنیتی گزارش شد. در ۴ ولسوالی پسابند، چهار سده، دولتیار و دولینه ولایت غور، افراد مسلح به دهها هزار باشنده این ولایت اجازه رفتن به پای صندوقهای رای دادند.
بلندترین آمار تلفات تا اکنون در غرب افغانستان از ولایت همزمان با برگزاری انتخابات گزارش شده است.
علاوه بر مشکلات امنیتی، مشکلات فنی بر سر راه پروسه رأیدهی، به پیمانه بالایی چالش برانگیز بود. هزاران تن در این ۴ ولایت به دلیل مشکلات تخنیکی از حق رای محروم شدند.
هرات: صفهای طولانی و مشکلات کمپیشینه
در ولایت هرات در غرب افغانستان نگرانی جدی امنیتی از همان اوایل صبح مطرح شد. طالبان در ولسوالی گلران ولایت هرات با شلیک راکت تلاش کردند تا حتا کسانیکه در مرکز این ولسوالی زندگی میکنند به پای صندوقهای رای حاضر نشوند. در ولسوالیهای ادرسکن، شیندند، اوبه و کشک کهنه هرات نیز از همان اوایل موجی از حملات طالبان آغاز شد. در ولسوالی انجیل هرات یک ارباب با شلیک بر رأیدهندهگان دو تن از آنان را زخمی ساخت. در ولسوالی شیندند ولایت هرات زمانی که طالبان قصد جاسازی یک ماین را داشتند، انفجاری رخ داد که ۳ تن از آنان کشته شدند.
گزارشهایی نیز از ربوده شدن چند تن از ناظران انتخابات در شماری از ولسوالیها منتشر شده اما مسوولان محلی هرات تا نوشتن این گزارش از ارایه آمار، خودداری کردهاند.
گزارشها میرسانند که در نزدیک به ۳۰ مرکزی که قرار بود انتخابات، دیروز برگزار شود، سایتها در هرات مسدود ماندند و احتمالا بنا بر تصمیم کمیسیون انتخابات، پروسه رای گیری امروز یکشنبه در آن مناطق تطبیق میگردد.
دفتر ولایتی کمیسیون انتخابات هرات گفته، دو سرباز ارتش در نتیجه واژگونی موترشان کشته شدند. این سربازان در حال انتقال مواد انتخاباتی به ولسوالی کشکرباطسنگی بودند. در این رویداد سه سرباز دیگر زخمی شدند.
اما در هرات مشکلات امنیتی به تنهایی چالش برانگیز نبود. مشکلات فنی به شکل بهتانگیزی پروسه انتخابات را با پرسشهای جدی روبهرو ساخت. در شهر هرات مرکز این ولایت و برخی از ولسوالیها از همان ساعات ابتدایی روز صفهای طویلی در کنار مراکز رأیدهی ایجاد شد. اما تنها چند دقیقه پس از افتتاح این روند خبرهایی از نبود اسامی رأیدهندهگان در فهرست کمیسیون و خراب بودن دستگاههای بایومتریک همهجا پیچید.
تا ساعت ۱ پس از چاشت که کمیسیون انتخابات سهولتهای تازهای را ایجاد کرد هزاران تن به دلیل آنکه نامهای شان در فهرست دست داشته کارمندان کمیسیون انتخابات نبود مراکز رأیدهی را ترک و به خانههای خود برگشتند. علاوه بر آن اتمام چارج دستگاههای بایومتریک و عدم آشنایی کارمندان با این دستگاهها نیز بر مشکلات تخنیکی پروسه رأیدهی افزود.
خبرهای جالبی از سوی شهروندان به صورت پیهم از مشکلات تخنیکی در هرات گزارش شد. به گونه مثال در یکی از مراکز رأیدهی در ولسوالی غوریان ولایت هرات برگههای رأیدهی ولایت بامیان انتقال یافته بود. در شماری از مراکز رأیدهی بر خلاف تصور، برگههای رأیدهی پیش از وقت به اتمام رسید. از آنجایی که شرکت کنندهگان در هر سایت و محل انتخاباتی، پیش از این ثبت نام کردهاند و تعداد افراد رای دهنده در هر مرکز مشخص بود، اتمام برگههای رأیدهی سوالهای جدی را در میان نامزدان و مردم ایجاد کرد.
غور: هزاران نفر از حق رأی محروم ماندند
در ولایت غور در غرب کشور نیز پروسه انتخابات از ساعات اولیه شروع شد، اما سطح تهدیدات امنیتی در این ولایت هزاران تن را از دادن رای محروم ساخت. بنا بر گزارشهای رسیده از ولسوالیهای پسابند، چهار سده، دولتیار و دولینه انتخابات در دهها مرکز رأیدهی برگزار نشد.
در پی یک درگیری میان سربازان پولیس در یک ایست امنیتی در نزدیکی شهر فیروزکوه ۴ سرباز پولیس کشته شدند. گزارشهایی از کشته شدن ۸ تن از افراد ملکی نیز به نشر رسیده، اما پولیس غور حاضر به تایید آن نیست.
عبدالحی خطیبی سخنگوی والی غور به روزنامه ۸صبح گفت که به دلیل محدودیتهای وضع شده، اجازه پاسخگویی و ارایه گزارش از آمار تلفات به رسانهها را الی ختم انتخابات ندارد. اما آقای خطیبی تایید کرد که در ولسوالی دولینه به استثنای مرکز ولسوالی، هیچکس در هیچ مرکز رأیدهی نتوانسته رای خود را به صندوقها بیندازد.
برخی از شاهدان عینی به روزنامه ۸صبح گفتهاند که حتا در برخی از ولسوالیهای ولایت غور در مراکز آن نیز انتخابات برگزار نشده است. در مرکز ولایت غور نیز مشکلاتی چون ناآشنایی کارمندان در استفاده از دستگاه بایومتریک، نبود اسامی رأیدهندهگان در فهرستها و مسدود بودن سایتها
تا حوالی ساعت ۹ صبح گزارش شده است.
فراه: صدای راکتها مردم را پریشان نساخت
در ولایت فراه نیز دیروز انتخابات برگزار شد، اما در میان موجی از راکتپراکنیهایی که حتا مرکز شهر را نیز در بر میگرفت. بسیاری از باشندهگان مرکز شهر فراه در میان صداهای شلیک پیهم راکت، اما به پای صندوقهای رای رفتند. گزارشهای مختلف از وقوع درگیریهای سنگین میان نیروهای دولتی و طالبان همزمان با برگزاری انتخابات در ولسوالیهای خاکسفید، گلستان و بالا بلوک حکایت میکند.
هر چند شمار دقیق تلفات به دلیل محدودیتهای وضع شده هنوز در دسترس نیست اما گفته میشود که در ولسوالی خاکسفید ولایت فراه به نیروهای امنیتی و طالبان تلفات سنگینی وارد شده است.
یک موتر طالبان در ولسوالی بالابلوک فراه نیز با یک ماین کنار جاده روبرو شد و دستکم ۴ تن از آن در این رویداد کشته شدند. در شهر فراه، مردم چند بار به دلیل اصابت راکت و شنیده شدن صدای شلیکهای پیهم پراکنده شدند اما اندکی بعد شمار زیادی از آنان دوباره به مراکز رأیدهی برگشتند.
بادغیس: تمام راههای ارتباطی مسدود شد
در بادغیس تمامی شبکههای مخابراتی از ابتدای آغاز روند رأیدهی تا زمان نگاشته شدن این خبر غیر قابل دسترس بودند. تا اکنون هیچ مقام دولتی و یا کارمندان شبکههای مخابراتی دلیل اصلی قطع آنتندهی شبکههای مخابراتی در روز انتخابات را به مردم توضیح ندادهاند. اما گفته میشود که تهدید طالبان عامل اصلی این روند بوده است.
اما با آن هم تماس از طریق انترنت نشان میدهد که شهر قلعه نو مرکز ولایت بادغیس دیروز شاهد صفهای طولانی رأیدهندهگان بوده است.
والی این ولایت ساعت ۷ صبح، پروسه رأیدهی را افتتاح کرد. گزارشهایی از تقلب گسترده در ولسوالیهای مقر، قادس و بالا مرغاب به رسانهها رسیده است.
برخی از باشندهگان بادغیس از دخالت طالبان در انتخابات و پر کردن صندوقها به سود چند نامزد مجلس خبر میدهند.
در ولسوالی جوند ولایت بادغیس پرتاب چندین موشک جلو حضور شماری از باشندهگان در مراکز رای دهی را گرفته است. دهها سایت انتخاباتی در ولسوالی آبکمری ولایت بادغیس به دلیل تهدیدات امنیتی مسدود ماندند.
به دلیل مسدود بودن شبکه های مخابراتی تا اکنون گزارش بیشتری از بادغیس در دسترس نیست.