روزنامه ۸صبح به اطلاعاتی دست یافته که نشان میدهد طالبان در روزهای نخست سلطه بر افغانستان، وسایل و تجهیزات تلویزیون مجلس سنای شورای ملی پیشین را غارت کردهاند. براساس معلومات، جنگجویان شبکه حقانی پس از هشدار جنگجویان طالبان قندهاری مبنی بر ترک این دفتر، تمامی وسایل تخنیکی و لوازم دفتری را که به میلیونها افغانی خریداری شده بود، با خود بردهاند. مسوولان تلویزیون مجلس سنای پیشین با تایید این اطلاعات، میگویند که ساختمان این تلویزیون اکنون به خوابگاه و مدرسه جنگجویان مربوط به سرپرست وزارت دفاع طالبان تبدیل شده است. براساس اظهارات آنان، تلویزیون مجلس سنای پیشین با هزینه حدود ۱۰۰ هزار دالر امریکایی با داشتن ۵۷ کارمند در بخشهای گویندهگی، گزارشگری، تخنیکی و اداری ایجاد شده بود. این تلویزیون ۱۲ کارمند رسمی و ۴۵ کارمند قراردادی داشت. در این مدت یک تن از کارمندانی که این اجناس به نام وی ثبت شده بود، به علت فشارهای روانی در ماه عقرب ۱۴۰۰ خودکشی کرده است. وسایلی که جنگجویان طالبان از دفتر این تلویزیون ربودهاند، شامل «کمره، کرن، ترایپات، ابزارهای لایتنگ، کروماکی، کمپیوتر، تلویزیون، دانگل، سوند سیستم، وایس ریکادر، یوپیاس، ترانسفارمر، کمرههای امنیتی و تجهیزات دفتری» بوده است. طالبان نهتنها در این مورد جزییات ارایه نکرده، بلکه کارمندان این تلویزیون را «شیطانهای بزرگ» خواندهاند.
مسوولان و تعدادی از کارمندان تلویزیون مجلس سنای پیشین میگویند که تمامی وسایل تخنیکی و لوازم دفتری این تلویزیون از سوی طالبان ربوده شده است. به گفته آنان، این وسایل در نتیجه تنشهای میانگروهی جنگجویان شبکه حقانی وابسته به سراجالدین حقانی، سرپرست وزارت داخله طالبان و جنگجویان محمدیعقوب مجاهد، سرپرست وزارت دفاع طالبان، ربوده شده است.
یافتههای روزنامه ۸صبح نشان میدهد که در روزهای نخست سقوط حکومت پیشین، دفتر این تلویزیون به دست جنگجویان وابسته به شبکه حقانی افتاده بود، اما بعداً طالبان قندهاری به آنان هشدار دادند که این دفتر را به آنان واگذار کنند.
براساس اطلاعات ارایهشده از سوی تعدادی از کارمندان پیشین این تلویزیون و منابع آگاه، جنگجویان شبکه حقانی پس از تنشها با طالبان قندهاری وابسته به سرپرست دفاع این گروه، تمامی وسایل و ابزارهای تخنیکی و دفتری این تلویزیون را با خود بردند.
مسوولان پیشین و برخی از منابع میگویند که وسایل و تجهیزات این تلویزیون با هزینه سه تا پنج میلیون افغانی خریداری شده بود، اما آخرین مسوول این تلویزیون مدعی است که این تجهیزات بهطور تخمینی با هزینه حدود 100 هزار دالر امریکایی خریداری شده بود.
براساس گفتههای مسوولان پیشین و منابع آگاه، گروهکی از طالبان که برای نخستینبار این دفتر را در کنترل گرفته بودند، کمرههای فلمبرداری، تلویزیون، مبل و فرنچر، وسایل و ابزارهای تخینکی استدیوها، کمرههای امنیتی و سایر تجهیزات دفتری را با خود بردهاند.
روزنامه ۸صبح ادعای کارمندان پیشین تلویزیون مجلس سنا را حداقل با سه منبع دیگر نیز در میان گذاشته که آنان این اطلاعات را تایید کردهاند. طبق این اطلاعات «کمره، تلویزیونها، کرن، ترایپات، ابزارهای لایتنگ، کروماکی، کمپیوتر، تلویزیونها، دانگل، سوند سیستم، وایس ریکادر، یوپیاس، ترانسفارمر، کمرههای امنیتی و تجهیزات دفتری» شامل وسایلی بوده که از سوی جنگجویان طالبان از دفتر این تلویزیون ربوده شده است.
تلویزیون مجلس سنای پیشین ۵۷ کارمند داشت. این تعداد از کارمندان در بخشهای گزارشگری، گویندهگی، فلمبرداری، عکاسی و بخش تخنیکی و اداری کار میکردند که از این میان تنها ۱۲ تن آنان بهگونه رسمی مقرر شده بودند و ۴۵ تن دیگر قراردادی بودند.
طالبان در روزهای نخست حاکمیت خود، کارمندان این تلویزیون را از حضور به دفترهای کاری ممنوع کردند. مسوولان و تعدادی از کارمندان تلویزیون پیشین مجلس سنا میگویند که جنگجویان این گروه با آنان رفتار بد داشتند و حتا اجازه ندادند که وسایل شخصی خود را از دفترهایشان ببرند.
چرا هارون نیرومند خودکشی کرد؟
یکی از کارمندان پیشین تلویزیون مجلس سنا که نمیخواهد نامش در گزارش ذکر شود، در صحبت با روزنامه ۸صبح میگوید، پس از آنکه هارون نیرومند از ربودن تجهیزات و امکانات تلویزیون آگاهی حاصل کرد، زیر فشارهای شدید روانی قرار گرفته بود. به گفته او، بیشترین اجناس تلویزیون در جمع وی قید بود که از این ناحیه دچار تشویش شده بود.
این کارمند تلویزیون مجلس سنا میگوید: «وقتی هارون نیرومند اطلاع حاصل میکند که اموال تلویزیون به غارت برده شده، همچنان طالبان وعده سپرده بودند که معاشات چهار – پنجماهه را پرداخت میکنند، از طرف دیگر این بنده خدا با مشکلات اقتصادی نیز دستوپنجه نرم میکرد، همکار بودیم، از وضعیت زندهگی همدیگر آگاهی داشتیم، متاسفانه متاسفانه کار به جایی رسید که هارون در یکی از شبها خود را حلقآویز میکند. این برای ما خیلی یک موضوع تکاندهنده بود.»
طالبان در بیش از دو سال گذشته بارها خبرنگاران، نظامیان و کارمندان حکومت پیشین را مجبور به اعترافهای اجباری کردهاند. براساس گزارشهای روزنامه ۸صبح از وضعیت زندانهای طالبان، شاشیدن به صورت، آویزان کردن از پا، سنگ بستن در بیضهها، شوک برقی و بیخوابی از شکنجههای رایج طالبان در زندانهاست که بسیاری از بازداشتشدهگان پس از رهایی، روایتهای تکاندهندهتر از این را نیز با رسانهها شریک ساختهاند.
تعدادی از کارمندان پیشین تلویزیون مجلس سنا میگویند که هارون روایتهای تلخ و دردناک شکنجه طالبان برای گرفتن اعتراف اجباری را دنبال کرده بود و به دلیل هراس از مرگ تدریجی، خودکشی کرد. به گفته آنان، طالبان هارون را چندین بار مورد بازجویی قرار داده بودند تا وسایلی را که به نام وی ثبت است، به آنان برگرداند، در حالی که تمامی وسایل و تجهیزات این تلویزیون از سوی جنگجویان این گروه «چور» شده بود.
یکی از همکاران هارون نیرومند میگوید: «خبرنگارما که به خانه هارون رفته بود، پدر و برادرش گفته بودند که طالبان هر روز به دنبال هارون میآمدند. برایش گفته بودند که کمرهات گم است، کمره را بیاور.»
تعدادی از همکاران هارون نیرومند که در جریان جمعآوری اطلاعات با آنان صبحت شده، تایید میکنند که از تاریخ دقیق ربودن تجهیزات تلویزیون مجلس سنا آگاهی کامل وجود ندارد، اما این اقدام پس از دهم عقرب سال ۱۴۰۰ خورشیدی صورت گرفته است. به گفته آنان، هارون نیرومند حداقل یک هفته بعد از «دزدیده» شدن وسایل تخنیکی و لوازم دفتری، به دلیلی که زیر فشارهای مضاعف جنگجویان طالبان قرار گرفته بود، خودکشی کرد.
این کارمندان مجلس سنای پیشین میافزایند که در کنار ترس از بازداشت و شکنجه طالبان، عدم پرداخت معاش حداقل پنجماهه کارمندان تلویزیون، بسیاری از آنان بهویژه هارون را در فقر و تنگدستی قرار داده بود.
پیش از این، پدر و برادر هارون نیرومند نیز به رسانهها گفتهاند که او پس از گم شدن تجهیزات تلویزیون مجلس سنا، افزایش فشارهای طالبان و فقر و بیکاری، خودش را حلقآویز کرده و به زندهگی خود پایان داده است.
هارون نیرومند از رشته حقوق و علوم سیاسی فارغالتحصیل بود و حدود سه سال در تلویزیون مجلس سنا کار کرده و پیش از خودکشی بهحیث مسوول بخش فنی این تلویزیون وظیفه اجرا کرده بود. همکاران او پیوسته رفتار نیکو، توانایی کاری و تعهد به خدمتگزاریاش به وطن را ستایش میکنند.
این کارمندان تلویزیون پیشین مجلس سنا تایید میکنند که پس از ربودن وسایل تلویزیون از سوی طالبان، هارون نیرومند، یکی از کارمندان رسمی این نهاد که بسیاری از وسایل به دلیل رسمی بودن وی در دفتر به نام او ثبت بود، در نتیجه فشارهای روحی و مشکلات اقتصادی، در ۱۸ عقرب سال ۱۴۰۰ خورشیدی خودکشی کرد.
حداقل پنج تن از کارمندان پیشین این تلویزیون تایید میکنند که هارون نیرومند، کارمند رسمی تلویزیون مجلس سنای پیشین، پس از ربوده شدن وسایل تلویزیون، خودکشی کرده است. به گفته آنان، بیشتر وسایل به نام او ثبت بود و پس از آنکه خبر شد تلویزیون «دزدی» شده، خودکشی کرده است.
یافتههای ۸صبح نشان میدهد که کارمندان قراردادی این تلویزیون برای اخذ معاش خود که در زمان جمهوریت نیز پرداخته نشده بود، بارها به دفاتر طالبان از جمله به معینیت نشرات وزارت اطلاعات و فرهنگ تحت کنترل این گروه که قبلاً از سوی ذبیحالله مجاهد، سخنگوی این گروه، مدیریت میشد، مراجعه کردهاند.
براساس جزییات ارایهشده از سوی یک تعداد از کارمندان که در صحبت با مجاهد حضور داشتهاند، او به کارمندان این تلویزیون وعده کرده بود که این موضوع را بررسی میکند و معاش کارمندان نیز پرداخت میشود، اما بیش از دو سال میشود که هیچیک از تعهدات طالبان در این زمینه عملی نشده و تنها کارمندان رسمی این اداره تا پایان سال ۱۴۰۰ خورشیدی معاش دریافت کردهاند.
در همین حال میرویس خاورین، مسوول تلویزیون مجلس سنای پیشین، در صحبت با روزنامه ۸صبح تایید میکند که جنگجویان طالبان پس از تسلط این گروه به تمامی کارمندان این اداره به شمول خودش، اجازه حضور به دفتر را ندادند و آنان را «شیطانهای بزرگ» خواندند. به گفته او، جنگجویانی که اولین بار کنترل این تلویزیون را به دست گرفتند، همه تجهیزات و لوازم تلویزیون را با خود بردند.
مسوول تلویزیون مجلس سنای پیشین میافزاید: «یک قوماندان طالب از ولایت میدانوردک بود. وقتی بسیار شله شدم، در صحن حویلی تلویزیون به ما اجازه داد. گپهایش فقط تحقیر، توهین و اخطار بود که بالاخره مجبور شدیم دیگر نرویم. با آن هم یک تعداد روزانه میرفتند، اما برایشان اجازه داخل شدن داده نمیشد. یک روز دیگر رییس استخبارات طالبان در مجلس سنا به نام اشرف شهیدی ما را خواست. برخورد خشک داشت و گفت شما خبرنگاران شیطانهای بزرگ هستید و ما به شما ضرورت نداریم.»
آقای خاورین میگوید: «تلویزیون مشرانوجرگه با کوشش اعضای مشرانوجرگه با وسایل خوب و مدرن و امکانات کافی ساخته شده بود. وسایل با پول هنگفت خریداری شده بود. کمرهها، کرن، استدیو، کروماکی، وایس ریکاردرها و کمپوترها همهچیزش مکمل بود.»
این مسوول تلویزیون مجلس سنای پیشین نیز تایید میکند که تجهیزات این تلویزیون در نتیجه اختلافهای میانگروهی طالبان به «غارت» برده شده است. او طالبان «وردکی» را متهم به ربودن این تجهیزات میکند که برای نخستینبار به این تلویزیون وارد شده بودند. این جنگجویان وابسته به شبکه حقانی گروه طالبان بودهاند.
آقای خاورین میگوید: «تقریبا هفت یا هشت تا کمره بود، سه کمره در استدیو نصب بود با کرنهای و تراپایتها و لایتنگش مکمل بود. تقریبا 100 متر تکه کروماکی در گدام داشتیم. کمیپوترها بود، سوند سیستم بود، وایس ریکاردرها، کمیپوترهایی برای ادیت صدا و تصویر، یوپیاسها، ترانسفارمرها، همه چیز موجود بود. سیستم کمره امنیتی فعال بود. در آخرین روزهای حکومت پیشین تمام اجناس و تجهیزات سجل شده بود و در اداره موجود است. تجهیزات این اداره بهطور تخمینی حدود یک لک دالر بوده است.»
همزمان محمدعلم ایزدیار، معاون اول مجلس سنای شورای ملی پیشین، در گفتوگو با روزنامه ۸صبح اظهارات مسوول تلویزیون این مجلس را تایید میکند که کارمندان بعد از تسلط طالبان نتوانستهاند به دفترهای خود حضور پیدا کنند و در این مدت تمامی وسایل و ابزارهای تلویزیون ربوده شده است.
از سوی دیگر، یکی از مسوولان پیشین این تلویزیون که نمیخواهد نامش در گزارش ذکر شود، میگوید که با سلطه طالبان، این گروه نهتنها معاش کارمندان را پرداخت نکرده، بلکه تمام وسایل تخنیکی و لوازم دفتری این نهاد را نیز حیفومیل کردهاند. او مدعی است که ساختمان این تلویزیون اکنون «مهمانخانه ملا یعقوب ساخته شده» است.
این کارمند پیشین تلویزیون مجلس سنا میگوید: «تمام وسایل غصب، شکسته و از بین برده شد. کمرههای مختلف، وسایل تخنیکی، بخش شعبه در تمام وسایط به غارت برده شده، آله تخنیکی که «دانگل» گفته میشود در بازار پنج هزار دالر فروخته میشود، تمام اینها به غارت برده شده است.» این مسوول پیشین تلویزیون مجلس سنا میگوید: «سه پایه کمره ایندور، سه پایه کمره اوتدور، تقریباً ۲۰ پایه کمپیوتر» و سایر تجهیزات تلویزیون را طالبان با خود بردهاند.
یک کارمند دیگر تلویزیون مجلس سنای پیشین نیز در صحبت با روزنامه ۸صبح میگوید: «وسایل چور شد. طالبان این مکان را اکنون به مدرسه تبدیل کردهاند.» او میافزاید که وسایل و تجهیزات این تلویزیون در نتیجه اختلافهای میانگروهی طالبان ربوده شده است. این کارمند پیشین میافزاید: «طالبان قندهاری به حقانیها گفتهاند که از تلویزیون بیرون شوند، اگر نی وضعیت خراب میشود. حقانیها برآمدند و وسایل را دزدی کردند. وسایل در نتیجه عقدههای طالبان دزدی شده است.»
این کارمند پیشین تلویزیون مجلس سنا تصریح میکند: «روز دوم سقوط جمهوریت به دفتر رفتیم. طالبان گفتند تا اطلاع ندهیم، به داخل تلویزیون نیایید. در آن زمان تلویزیون به دست شبکه حقانی بود.» او میگوید: «اسکرینها، کمرهها و سایر تجهیزاتی که به هزاران دالر خریداری شده بود، برده بودند. چون قندهاریها به حقانیها سه روز مهلت داده بودند که بیرون شوند و ساحه را برای آنها رها کنند، وقتی که طالبان قندهاری میآیند، هیچ چیزی در تلویزیون نبوده است.»
کارمندان تلویزیون مجلس سنای پیشین میگویند که برای رفع این مشکل و عدم پرداخت معاشهای چندینماهه خود بارها به مراجع مربوطه طالبان مراجعه کردهاند، این گروه اما به هیچیک از خواستها پاسخ نداده و معاش آنان را پرداخت نکردهاند. آنان میگویند که شش ماه معاش نگرفتهاند، اما زمانی که به ادارههای طالبان مراجعه کردند، آنها گفتهاند که بروید از اداره قبلی معاش بگیرید.
این در حالی است که مسوولان طالبان در بیش از دو سال گذشته بارها متهم به غصب اموال دولتی شدهاند. در تازهترین مورد، روزنامه ۸صبح دریافته که یک مسوول محلی طالبان در ولایت بامیان بسیاری از تجهیزات و امکانات دولتی را در زمان ماموریت خود به خانهاش انتقال داده که بهتازهگی از سوی استخبارات این گروه نیز مورد تحقیق قرار گرفته است.
همچنان طالبان در روزهای نخست سلطه خود بر افغانستان، دهها اداره دولتی، اموال شخصی و پولهای نقد مقامهای حکومت پیشین را از خانههایشان ربودهاند. این گروه موترهای شخصی مقامهای حکومت پیشین، اعضای پارلمان و حتا بازرگانان را از پارکینگها بیرون کشیده و در اختیار فرماندهان و جنگجویان خود قرار دادهاند.
طالبان تا زمان نشر این گزارش، هیچ پاسخی به نگرانیهای کارمندان تلویزیون مجلس سنای پیشین ارایه نکردهاند و در پروندههای مشابه همواره رسانهها را متهم به فرافکنی کرده و قضایا را رد کردهاند.