سفر هیأت دوازدهنفری گروه طالبان به اسلامآباد، واکنشهای متفاوتی را در سطح مقامهای دولتی کشور برانگیخته است. اظهارات سخنگویان ارگ ریاست جمهوری و وزارت امور خارجه یک نوع دودستهگی را در میان دستگاه حکومت به میان آورده است. وزارت دولت در امور صلح اما میگوید، تلاشهایی که بدون رهبری دولت افغانستان صورت گیرد، نتیجهبخش نخواهد بود.
وزارت امور خارجه کشور از میزبانی هیأت گروه طالبان توسط اسلامآباد استقبال کرده و ابراز امیدواری کرده است که تلاشهای پاکستان برای آوردن طالبان به میز گفتوگوهای مستقیم صلح با دولت افغانستان سودمند واقع شود. صبغتالله احمدی، سخنگوی این وزارت در برگه توییترش نوشته است: «ما از تلاشهای تمامی کشورهای منطقه و جهان به خاطر صلح در افغانستان و از سعی این کشورها برای زمینهسازی گفتوگوهای مستقیم میان دولت جمهوری اسلامی افغانستان و گروه طالبان، استقبال میکنیم.» آقای احمدی همچنان افزوده است که بحثهایی نیز روی چگونهگی سازوکار آغاز گفتوگوهای صلح جریان دارد و از اسلامآباد خواسته است که این بار رفتار صادقانه را پیشه کند.
ارگ ریاست جمهوری اما این اظهارات سخنگوی وزارت امور خارجه را دیدگاه شخصی وی خوانده و گفته است که میزبانی اسلامآباد از نمایندهگان گروه طالبان خلاف اصول و روابط میان کشورها است. صدیق صدیقی، سخنگوی ارگ ریاست جمهوری، گفته است که سفر نمایندهگان گروه طالبان به اسلامآباد و دیدار آنان با مقامهای پاکستانی، هیچ کمکی به روند صلح در افغانستان نمیکند؛ زیرا به گفته او، گروه طالبان هنوز هم دست از فعالیتهای تروریستی برنداشتهاند و به صلح پابند نیستند.
با این حال، صبغتالله احمدی در واکنش به گفتههای سخنگوی ریاست جمهوری میگوید که وزارت امور خارجه «یگانه» مجری سیاست خارجی کشور است و دیدگاه این نهاد انعکاسدهنده جایگاه رسمی حکومت جمهوری اسلامی افغانستان میباشد. سخنگوی وزارت امور خارجه یک بار دیگر بر موقف قبلیاش تاکید کرده و گفته است که این وزارت به حمایتش از روند صلح و تلاشهای تسهیلکننده گفتوگوهای صلح ادامه خواهد داد.
این نخستین باری نیست که دیدگاههای وزارت امور خارجه و ارگ ریاست جمهوری در تضاد واقع میشود. از این پیش نیز تفاوت نظر در باره مسایل مختلف میان این دو نهاد حکومتی خبرساز شده است. در آخرین مورد، ارگ ریاست جمهوری فرمانی را به منظور بررسی کارکردهای وزارت امور خارجه صادر کرد. این فرمان اما از سوی ریاست اجرایی یک برخورد کمپینی تلقی شد و تا فرمان بعدی به حالت تعلیق درآمد. وزارت خارجه در یک مورد دیگر، سفر هیأت افغانستان و چگونهگی حضور این هیأت را در مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز به شدت مورد انتقاد قرار داده است. هیأت افغانی را در هفتادوچهارمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد، حمدالله محب، مشاور شورای امنیت ملی رییس جمهور غنی رهبری میکرد. آقای محب شام روز دوشنبه، هشتم میزان، در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نمایندهگی از دولت افغانستان سخنرانی کرد. یک روز پس از این سخنرانی، وزارت امور خارجه حضور هیأت افغانستان را در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد ضعیف خواند و به نحوی از ارگ ریاست جمهوری انتقاد کرد. صبغتالله احمدی، سخنگوی این وزارت، روز سهشنبه، نهم میزان، در یک نشست خبری گفت که هیأت افغانستان برای اشتراک در مجمع عمومی سازمان ملل زمانی به نیویارک، مقر این سازمان رسید که تقریباً تمامی هیأتهای کشورهای دیگر، نیویارک را ترک کرده بودند. او گفت: «وزارت امور خارجه فهرست اشتراککنندهگان به مجمع عمومی سازمان ملل متحد را به ریاست جمهوری فرستاده بود، ولی هیچ پاسخی به وزارت امور خارجه در این مورد نرسیده است.» اکنون اما ادریس زمان، معین سیاسی وزارت خارجه که عضو هیأت اعزامی دولت افغانستان در مجمع عمومی سازمان ملل متحد بود، در یک نشست خبری، اشتراک افغانستان را در این مجمع «پررنگ» توصیف کرد و برنامههای دیدار، سخنرانیها و تشکیل مجالس هیأت افغانی را تشریح کرد. او گفت که نشست افغانستان در مجمع عمومی سازمان ملل متحد موفقانه بوده است.
اکنون اما این اظهارات متفاوت ارگ ریاست جمهوری و وزارت امور خارجه درباره سفر هیأت طالبان به پاکستان پس از آن صورت گرفته است که هیأت ۱۲ نفری گروه طالبان روز پنجشنبه، یازدهم میزان، به دعوت رسمی اسلامآباد وارد پاکستان شده است. تصویرهایی که از سفر هیأت طالبان به پاکستان نشر شده، نشان میدهد که این هیأت به رهبری ملا عبدالغنی برادر مورد استقبال گرم مقامهای پاکستانی قرار گرفته است. گروه طالبان «امنیت منطقه» و «روند صلح» را اجندای این سفر عنوان کردهاند. ذبیحالله مجاهد، سخنگوی این گروه، در صحبت با روزنامه ۸صبح گفته است که این سفر حدود یکونیم ماه پیش برنامهریزی شده بود و آقای برادر در دیدارش با مقامهای سیاسی و نظامی پاکستان درباره سرنوشت گفتوگوهای توقفیافته صلح با امریکا، نیز صحبت خواهد کرد.
این هیأت گروه طالبان پس از آن وارد اسلامآباد شده است که زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه ایالات متحده امریکا در امور صلح افغانستان، یک روز پیش از آن به پاکستان رفته است. براساس گزارشهای رسانههای پاکستان، آقای خلیلزاد سهشنبهشب، نهم میزان، به پاکستان رسیده است. همچنان «رویترز» به نقل از منابع نامشخص گزارش داده است که آقای خلیلزاد روز پنجشنبه، یازدهم میزان، با هیأت طالبان در اسلامآباد دیدار کرده، اما جزییات این نشست تا کنون همهگانی نشده است. گروه طالبان و مقامهای امریکایی نیز در این باره چیزی نگفتهاند. ادریس زمان، معین سیاسی وزارت امور خارجه کشور اما میگوید که سفر نمایندهگان گروه طالبان و امریکا به اسلامآباد هیچ ربطی به گفتوگوهای صلح افغانستان ندارد. به سخن او، دیدار احتمالی نمایندهگان دو طرف روی رهایی دو گروگان امریکایی از نزد طالبان میباشد. با این حال، پس از توقف گفتوگوهای صلح امریکا و طالبان این چهارمین سفر رسمی نمایندهگان این گروه به کشورهای منطقه و دخیل در روند صلح افغانستان است. هیأت طالبان از این پیش به کشورهای روسیه، چین و ایران نیز سفر کردهاند.
با اینهمه، وزارت دولت در امور صلح میگوید، تلاشهایی که بدون محوریت دولت افغانستان صورت گیرد، سودمند نخواهد بود. ناجیه انوری، سخنگوی این وزارت، در صحبت با روزنامه ۸صبح گفت، هر پروسهای که دولت افغانستان در محور آن قرار نداشته باشد، ناکام است و موفقیتی در پی نخواهد داشت. سخنگوی وزارت دولت در امور صلح با اشاره به اختلاف دیدگاه میان وزارت امور خارجه و ارگ ریاست جمهوری درباره روند صلح افغانستان گفت، همآهنگی میان نهادهای دولتی یک امر حتمی است تا روند صلح به موفقیت برسد. خانم انوری همچنان اظهارات سخنگوی وزارت امور خارجه کشور را «دیدگاه شخصی» او عنوان میکند. در همین حال، شماری از چهرههای سیاسی نیز از تلاشهای اسلامآباد برای ازسرگیری گفتوگوهای صلح استقبال کردهاند. از این میان، حامد کرزی، رییس جمهور پیشین کشور، با نشر خبرنامهای گفته است که او از تلاشهای اخیر در پیوند به ازسرگیری گفتوگوهای صلح استقبال میکند و امیدوار است این گفتوگوها با شفافیت و صداقت کامل دو طرف آغاز شود. آقای کرزی همچنان از پاکستان خواسته است که در این تلاشها همکاری مثبت داشته باشد.