در یک ماه پسین موجی از بارندهگیهای سنگین و سرازیر شدن سیلابهای مدهش در چندین ولایت کشور، تلفات و خسارات هنگفت مالی و جانی برجا گذاشته است. ولایت غزنی یکی از ولایتهایی است که در این مدت همواره در خط سرخ اداره هواشناسی کشور قرار داشته و هر از گاهی سیلابهای ویرانگر بر بخشهایی از این ولایت سرازیر میشد. هرچند سرازیر شدن سیلابها در غزنی همه گیر بود و به شمول مرکز، همه ولسوالیهای این ولایت را به گونهای متضرر ساخته است، اما بررسی و توزیع کمکها به آسیبدیدهگان در این ولایت یکسان نبوده است؛ به گونهای که در ولسوالیهای هزارهنشین غزنی هیچ نهادی برای کمک به سیلابزدهگان اقدام نکرده است، اما برعکس باشندهگان ولسوالیهای دیگر این ولایت حتا چندین مرتبه از کمکهای غذایی و غیرغذایی به شمول پول نقد مستفید شدهاند.
برخی از باشندهگان ولسوالیهای ناور، مالستان و جاغوری که هزارهنشین هستند از این تبعیض آشکار طالبان شاکیاند و میگویند که در چنین شرایط سخت و دشوار طالبان نباید بیعدالتی کنند. بر بنیاد آمارهایی که از سوی ریاست مبارزه با حوادث طبیعی طالبان در غزنی همهگانی شده است، یک چهارم حصه تلفات جانی و خسارات ناشی از سیلاب در ولسوالیهای جغتو، ناور، مالستان و جاغوری اتفاق افتاده است، اما توزیع کمکها از سوی نهادهای مددرسان و ریاستهای مبارزه با حوادث طبیعی، انکشاف دهات و سرهمیاشت، سطح توزیع در این چهار ولسوالی را صفر نشان میدهد.
طالبان در همین دو روز گذشته برای یک هزار خانواده در ولسوالی رشیدان ولایت غزنی پول نقد توزیع کردند و سهم هر خانواده 4 هزار و 900 افغانی تعیین شده است. همچنان ۲۰۰ خانواده آسیبدیده از سیلابها در مرکز غزنی از بابت تخریب خانههایشان بین ۱۵۰ تا ۳۰۰ دالر امریکایی دریافت کردند. ۱۱۰ خانواده دیگر در ولسوالیهای گیلان، مقر و اندر از کمکهای مواد غیرخوراکی شامل البسه و لوازم خانه مستفید شدهاند.
با این وصف، باشندهگان ولسوالیهای هزارهنشین غزنی میگویند که اقتصاد بیشتر افراد در این ولسوالیها متکی به کشاورزی و دامداری بود که سیلابهای اخیر همه داروندارشان را از بین برده است و در چنین شرایط دشوار آنان نباید قربانی تبعیض طالبان شوند. محمدعوض ۵۰ ساله، باشنده منطقه گرماب ولسوالی ناور در غزنی است که شغل کشاورزی دارد. او میگوید: «با اینکه بیشترین نقاط ولسوالی ناور کوهستانی است و زمین هموار در ساحه ما کمتر است، یک جریب زمینم را گندم کاشته بودم، اما سیلابهای هفته پیش همه را باخود برد و هیچ چیزی در زمین باقی نماند و اگر مانده هم قابل استفاده نیست.» این کشاورز از طالبان و کسانی که کمکها را در اختیار دارند، میخواهد که به دادش برسند. این کشاورز همچنان تأکید دارد که هماکنون دهها خانواده در بخشهای مختلف این ولسوالی با سرنوشت شبیه او مواجهاند و نیازمند دریافت کمکهای بشری هستند.
از سوی دیگر، باشندهگان ولسوالی مالستان نیز در صحبت با روزنامه ۸صبح از برخورد تبعیضآمیز طالبان با باشندهگان این ولسوالی شکایت دارند. علیالله ۲۸ ساله، میگوید: «سیلابهای اخیر در پهلوی دیگر مشکلاتی که برای ما به بار آورد، بندش راه و تخریب پل و پلچک در مالستان است که هیچ کسی برای باز کردن آن اقدام نمیکند و نکرده. در یک ولسوالی دیگر غزنی که سیلاب آمد، خود والی با دار و دستهاش بلدزر، کرین و دهها واسطه نقلیه بردند تا راهها را باز کنند، اما از ولسوالی ما کسی پرسان هم نکرد که شما زنده هستید یا مرده؟»
این سیلابزده در ولسوالی مالستان میافزاید که آنان مجبور شدهاند با وسایل دستداشته برخی از مناطق سیلزده را برای رفتوآمد پاککاری کنند، اما راه مواصلاتی روستاها با مرکز ولسوالی هنوز هم بسته است.
باشندهگان ولسوالی جاغوری نیز با مشکل مشابهی مواجهاند. یکی از تخریب فرآوردههای باغ و زمیناش مینالد و دیگری از تخریب خانه و سرپناهاش؛ اما درد همه مشترک است: تبعیض و نرسیدن کمک برای باشندهگان این ولسوالی. باشندهگان جاغوری خاطرنشان میسازند که همین اکنون دهها خانواده در این ولسوالی شدیداً به کمکهای غذایی و سرپناه نیاز دارند. آنان از نهادهای امدادرسان میخواهند تا باشندهگان این ولسوالی را در فهرست کمکهایشان بگنجانند.
مسوولان محلی طالبان تاکنون درباره چگونهگی توزیع کمکها به باشندهگان ولایت غزنی جزییات ارایه نکرده و همچنان علت این تبعیض را توضیح ندادهاند.
این بار نخست نیست که طالبان در توزیع کمکها در غزنی به برخوردهای سلیقهای، خویشخوری و عدم شفافیت متهم میشوند. پیش از این نیز ۸صبح در گزارشی دریافته بود که طالبان در شماری از ولسوالیهای غزنی تا پنج بار کمک توزیع کردهاند و همچنان در ولسوالی واغظ این ولایت، میزان خانوادههایی که کمک دریافت کردهاند، بیشتر از نفوس این ولسوالی بوده است.
باشندهگان ولسوالیهای هزارهنشین غزنی در حالی از تبعیض طالبان در توزیع کمکها به سیلابزدهگان شکایت دارند که مسوولان محلی این گروه در همه ولایتهای کشور در تهیه فهرست خانوادههایی آسیبدیده و مستحق دریافت کمکهای غذایی و غیرغذایی دست باز دارند. گزارشها میرسانند که طالبان بیشترین کمکها را به مناطقی اختصاص میدهند که در ۲۰ سال گذشته بهگونه نسبی و یا بهگونه کامل زیر اداره این گروه قرار داشته و یا ساحه نفوذ طالبان تلقی میشدند.
براساس گزارشها، بارندهگیهای سیلابخیز 21 ولایت کشور را بهگونه نسبی و یا کلی متضرر ساخته است. بر اثر این سیلابها 194 تن در افغانستان جان باخته و نزدیک به 300 تن دیگر زخمی شدهاند. همچنان هزاران جریب زمین زراعتی، خانههای رهایشی، زیرساختها و هزاران رأس مواشی در پی سرازیر شدن سیلابها در یک ماه گذشته در کشور تخریب شده و از بین رفته است.