یکی از ویژهگیهای شهرهای زیبا در جهان موجودیت فضای سبز شهری یعنی موجودیت درختان است. انسانها بهصورت طبیعی و فطری گرایش شدیدی به فضای سبز دارند. در کنار فواید زیادی که موجودیت درختان و فضای سبز شهری با خود دارد، فضای سبز شهری یکی از جاذبهها و پتانسیلهای اساسی تجمعهای اجتماعی و فضای تفریحی برای تردد شهروندان میباشد که در کاهش فشار روانی مردم نقش فوقالعاده حیاتی ایفا میکند. غرس درختان در شهرها از جمله اقدامات مهمی است که به بهبود محیط زیست و کیفیت زندهگی شهروندان کمک میکند. غرس درختان اقلیم شهری را بهبود بخشیده و تأثیر مثبتی بر جامعه میگذارد. بهصورت عموم، از درختان در تامین چوب مورد ضرورت در صنایع مختلف مانند صنعت ساختمانسازی، صنعت نجاری، صنعت فرنیچرسازی و ساخت کاغذ استفاده میشود. در ادامه بهصورت خاص به برخی از فواید غرس درختان در شهرها میپردازیم.
تصفیه هوا: یکی از مهمترین فواید غرس درختان در شهرها، تصفیه هواست. درختان از طریق جذب ذرات کوچک معلق موجود در هوا و گازهای آلودهکننده مانند کاربن دای اکساید و دیگر گازهای گلخانهای، به بهبود کیفیت هوا کمک میکنند. این اقدام همچنین به کاهش آلودهگی هوا و کاهش اثرات منفی آن بر سلامتی شهروندان از قبیل کاهش امراض تنفسی و قلبی کمک میکند.
تنظیم درجه حرارت در فصل تابستان و کاهش تاثیرات جزایر گرمایشی شهری: غرس درختان همچنین میتواند به بهبود اقلیم شهری تا اندازه زیادی کمک کند. موجودیت درختان در شهرها میتواند درجه حرارت را در فصل تابستان از ۲ تا ۴ درجه کاهش دهد. انتخاب و غرس گونههای مناسب درختان در محل مناسب اطراف تعمیرات رهایشی نظیر سردکنندههای مکانیکی مانند کولر و ایرکندیشنر عمل کرده و دمای ساختمان را بهصورت طبیعی در فصل تابستان سرد میسازد. موجودیت ساختمانها و سرکها در شهرها که از کانکریت سنگ و قیر ساخته شدهاند دارای کتله حرارتی بالا بوده و در جریان روز سبب جذب حرارت بیشتر شعاع آفتاب شده و در نتیجه، در جریان شب حرارت ذخیره شده را به محیط و ماحول خود منتشر ساخته و سبب تشکیل جزایر گرمایی شهری و افزایش درجه حرارت در جریان شب در شهرها میشود. درختان با فراهم کردن سایه و کاهش جذب شعاع آفتاب، دمای هوا را کاهش میدهند و به تعادل حرارتی شهر کمک میکنند.
افزایش زیبایی: غرس درختان در شهرها میتواند به افزایش زیبایی و جذابیت شهر کمک کند. درختان با ایجاد مناظر طبیعی و سبز، به زیبایی و آرامش شهری افزوده و فضاهای شهری را زیباتر و دلنشینتر میکنند.
حفظ محیط زیست و تنوع زیستی: موجودیت درختان در شهرها از طریق فراهم ساختن بستر مناسب زیست برای مایکروارگانیسمها و حشرات در حفظ تنوع زیستی کمک کرده و اکوسیستم شهری را تقویت میکند. از جانب دیگر، درختان یکی از منابع طبیعی برای جذب کاربن دای اکساید و گازهای گلخانهای که سبب تغییرات اقلیمی میشود بوده و در حقیقت نقش بسیار موثر را در نگهداشت و تداوم حیات شهری مانند ششهای بدن انسان بازی میکنند.
کاهش آلودهگی صدا: درختان عایق بسیار مناسب برای جذب صدا هستند و صداهای ناشی از ترافیک شهری و غیره فعالیتهای انسانی در شهرها را بهصورت قابل ملاحظهای کاهش میدهند که در نتیجه سبب آرامش روحی و روانی شهروندان میشود.
جلوگیری از فرسایش خاک: موجودیت درختان در شهرها باعث تحکیم سطح و لایههای خاک میشود که در نتیجه، از فرسایش خاک در مقابل باد، باران و سیلاب جلوگیری میکند.
جذب بیشتر آب باران: موجودیت درختان سبب افزایش و تکثیر مایکروارگانیسمهای موجود در خاک میشود که موجب افزایش ضریب نفوذپذیری و جذب خاک شده و از سوی دیگر، برگهای درختان باعث کاهش سرعت قطرههای باران شدید میشود که در نتیجه، سیلابها کاهش یافته و سطح جذب آب باران و برف بیشتر میشود.
بهطور کلی، غرس درختان در شهرها از جمله اقداماتی است که به بهبود محیط زیست، بهبود کیفیت هوا، حفظ سلامت شهروندان، بهبود اقلیم شهری، تنظیم درجه حرارت، افزایش زیبایی شهری و در مجموع بهبود کیفیت زندهگی شهروندان کمک میکند. بنابراین، غرس درختان در شهر در حقیقت راهی است بهسوی پایداری محیط زیست و گامی است اساسی بهسوی تحملپذیری شهرها در مقابل تاثیرات تغییرات اقلیمی و آفتهای طبیعی. پس، حمایت از برنامههای غرس درختان در شهرها از اهمیت بالایی برخوردار بوده و نیازمند توجه و تلاش مداوم است.