اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد با برگزاری نشستی در مورد وضعیت افغانستان، از نقض حقوق بشری، بهویژه حقوق زنان افغانستان، ابراز نگرانی کردند. در این نشست، اکثر کشورها خواستار فشارهای بیشتر بر طالبان برای برداشتن ممنوعیتها در برابر زنان شدند. مدیر اجرایی زنان سازمان ملل نیز از نمایندهگان کشورها خواست تا از تلاشها برای تدوین صریح «آپارتاید جنسیتی» در حقوق بینالملل حمایت کنند. او گفت که حملههای سیستماتیک و برنامهریزیشده علیه زنان، نگرش طالبان در برابر این قشر را تشکیل میدهد و برای پاسخگویی به آن، باید «آپارتاید جنسیتی» در هنجارهای بینالمللی تعریف شود. سرپرست نمایندهگی دایمی افغانستان در سازمان ملل نیز با اشاره به نقض گسترده حقوق بشر توسط طالبان، میگوید که زنان و دختران در افغانستان در حال تحمل آپارتاید جنسیتیاند و باید یک نشست ویژه مجمع عمومی سازمان ملل برای رسیدهگی به این موضوع تشکیل شود. او میافزاید که طالبان به نقض شدید حقوق بشر، مجازاتهای وحشیانه، سرکوب رسانهها و فعالان مدنی ادامه دادهاند. افزون بر این، ۱۱ کشور با صدور بیانیهای، رفتار طالبان در قبال زنان را «آزار جنسیتی» توصیف کردهاند.
نقض حقوق بشر و وضع ممنوعیتهای گسترده علیه زنان، از دو سال به این سو محور اساسی گفتوگوهای بینالمللی را در مورد افغانستان تشکیل میدهد. شورای امنیت سازمان ملل متحد روز گذشته نشستی ویژه را درباره وضعیت حقوق بشری در افغانستان برگزار کرد. در این نشست علاوه بر اعضای دایمی و غیردایمی شورای امنیت، دو مقام سازمان ملل متحد نیز سخنرانی کردند.
در آغاز این نشست، رزا اوتونبایوا، رییس دفتر هیات معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان، با ارایه گزارش سهماهه از وضعیت کشور، گفت که طالبان به نقض حقوق بشر، بهویژه حقوق زنان ادامه دادهاند و ممنوعیتهای این گروه همه زنان به شمول خود او را متاثر ساخته است. به گفته اوتونبایوا، سیاستهایی که موجب محرومیت زنان شود، برای جامعه بینالمللی پذیرفتنی نیست. با این حال، رییس یوناما خواستار ایجاد «استراتژی تعامل مجدد» با طالبان شد و گفت که نباید درهای گفتوگو با این گروه بسته شود.
همچنان سیما باهوس، مدیر اجرایی زنان سازمان ملل متحد، با تاکید بر کار گرفتن از همه ابزارها به هدف فشار وارد کردن بر طالبان، خواستار تعریف «آپارتاید جنسیتی» در حقوق بینالملل شد. او در سخنرانی خود از کشورها خواست که از تدوین صریح «آپارتاید جنسیتی» در حقوق بینالملل حمایت کنند. به گفته وی، حملههای سیستماتیک و برنامهریزیشده طالبان در برابر زنان، ریشه در نگرش این گروه دارد و باید برای پاسخگو قرار دادن طالبان، «آپارتاید جنسیتی» در هنجارهای بینالمللی تعریف شود.
مدیر اجرایی زنان سازمان ملل گفت که وضع ممنوعیتهای طالبان روابط خانوادهگی زنان را متاثر ساخته است و ۲۲ درصد زنان در این مدت بهندرت با اعضای خانوادههایشان در بیرون از خانه دیدار کردهاند. او تاکید کرد که زنان در افغانستان نباید نادیده گرفته شوند. به گفته باهوس، صدای زنان گاهی ناشنیده میماند و این نادیدهانگاری نیز تاثیرات منفی بر آینده افغانستان میگذارد.
سیما باهوس تصریح کرد که سیاستهای طالبان علیه زنان حدود یک میلیارد دالر برای افغانستان هزینه داشته است و با ادامه ممنوعیتها، این هزینه افزایش مییابد. این مقام سازمان ملل اضافه کرد: «زنان افغانستان در مذاکرات دوحه کنار گذاشته شدهاند و حتا یک بند هم حفاظت از حقوق زنان را شامل نشد و این شکستها بخشی از سیاستهایی است که امروز با آن مواجه هستیم. گذشته پر از نمونههایی از غفلت یا نادیده گرفتن زنان است.»
همچنان کریمه بنون، گزارشگر سابق سازمان ملل، از اشتراککنندهگان خواست که طالبان را به دلیل اعمال «آپارتاید جنسیتی» پاسخگو بسازند. او گفت که طالبان ۶۵ فرمان منعکننده علیه زنان صادر کردهاند و اقدامهای این گروه در راستای محدود کردن حقوق زنان «آپارتاید جنسیتی» است. به گفته وی، آنچه در افغانستان اتفاق میافتد، باید به رسمیت شناخته شود. از نظر این کارشناس حقوق بشر، سیاستهای طالبان صلح و امنیت جهانی را تهدید میکند.
از سوی دیگر نصیراحمد فایق، سرپرست نمایندهگی دایمی افغانستان در سازمان ملل متحد، در سخنرانی خود با اشاره به نقض گسترده حقوق بشر توسط طالبان، گفت که زنان و دختران در افغانستان در حال «تحمل آپارتاید جنسیتی» هستند. او خواستار نشست ویژه مجمع عمومی سازمان ملل برای رسیدهگی به این موضوع شد و افزود که این خواست اساسی زنان است.
فایق تاکید کرد که طالبان به نقض شدید حقوق بشر، مجازاتهای وحشیانه، سرکوب رسانهها و جامعه مدنی ادامه داده و جنایات علیه بشریت و نقض قوانین بینالمللی بشردوستانه را در افغانستان رایج کردهاند. به گفته او، شرایط اجتماعی افغانستان تحت حاکمیت طالبان، بهطور قابل توجهی به قهقرا رفته و زنان و سایر گروههای اجتماعی به حاشیه برده شدهاند. فایق خاطرنشان کرد که طالبان آزادیهای فرهنگی و هنری را نیز حذف یا سرکوب کردهاند.
افزون بر این، سرپرست نمایندهگی دایمی افغانستان افزود که مردم با ترس دایمی از انتقامگیری و قوانین سختگیرانه طالبان روبهرویند. به گفته نصیراحمد فایق، ازدواجهای اجباری و سوءاستفاده جنسی مقامهای طالبان، بدون مجازات جریان دارد و این زنان را در معرض تهدید جدی قرار داده است. او همچنان تصریح کرد که مردم شاهد بازداشتهای خودسرانه، قتلهای غیرقانونی، ناپدید شدن اجباری و شکنجه هستند و بیش از همه نظامیان پیشین و غیرنظامیان متهم به عضویت در گروههای مخالف طالبان، در معرض خطر قرار دارند.
فایق با ابراز نگرانی شدید از بدتر شدن وضعیت امنیتی، افزود که طالبان با پناه دادن به ۲۰ گروه تروریستی، افغانستان را به پناهگاه تروریسم مبدل کردهاند و بیانیههای آنان در مورد مبارزه با مواد مخدر و تروریسم پوچ و بیمعناست. به گفته او، طالبان بر سر قاچاق مواد مخدر و تقسیم منابع در میان خود درگیری دارند. وی با یادآوری از رشد افراطیت، از جامعه جهانی خواست که با نیروهای سیاسی دموکرات در افغانستان وارد تعامل و گفتوگو شود.
در همین حال، شماری از اعضای دایمی و غیردایمی سازمان ملل متحد نیز خواستار فشارهای بیشتر علیه طالبان شدند. آنان گفتند که اعضای شورای امنیت با فشار وارد کردن، جلو نقض حقوق بشر، بهویژه حقوق زنان توسط طالبان را بگیرند. رابرت وود، نماینده امریکا در سازمان ملل متحد، گفت که اعضای شورای امنیت باید برای رفع نقض حقوق بشر و آغاز گفتوگو، بالای طالبان فشار بیاورند. او افزود که نقض حقوق بشر از سوی طالبان، در مخالفت با کشورهای اسلامی نیز قرار دارد.
گفتنی است که در این نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد، علاوه بر گفتوگو در مورد وضعیت حقوق بشری در افغانستان، از حضور گروههای تروریستی و تشدید افراطیت ابراز نگرانی شد. پویستیگنیوا، معاون نماینده روسیه در سازمان ملل متحد، گفت که مسکو نگران خطر گروههای تروریستی در افغانستان است. او تصریح کرد که گروههای تروریستی به شمول داعش در افغانستان تقویت شدهاند. این مقام روسی افزود که خطر گسترش تروریسم از افغانستان به آسیای میانه همچنان پابرجاست.
همچنان ناتهلی برودهرست ایستوال، معاون سفیر فرانسه در سازمان ملل متحد، از وخیمتر شدن وضعیت امنیتی، سرکوب سیستماتیک مردم و سلب حقوق زنان در افغانستان ابراز نگرانی کرد. او خاطرنشان کرد که وضعیت امنیتی افغانستان بهشدت نگرانکننده است و گروههای تروریستی چون داعش و القاعده در این کشور پناه گرفتهاند.
قابل یادآوری است که این نشست با تنش لفظی سرپرست نمایندهگی دایمی افغانستان و سفیر پاکستان در این سازمان پایان یافت. سرپست نمایندهگی دایمی افغانستان پاکستان را به بازی دوگانه در قبال تروریسم متهم کرد و گفت که وی از یک سو افزایش فعالیتهای تروریستی را نگرانکننده میخواند و از طرف دیگر برای «یک گروه تروریستی لابیگری» میکند.