هیات معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) یافتههایش در مورد نقض حقوق بشر توسط طالبان را نشر کرد. هرچند ماشین کشتار طالبان برای خاص عام در داخل افغانستان و بیرون از آن هویدا است، اما این نخستین گزارش یک نهاد معتبر بینالمللی در مورد اعمال طالبان طی دوره حاکمیت جدیدشان است. براساس گزارشی که معاونت این سازمان روز چهارشنبه، ۲۹ سرطان، نشر کرده است، از ۱۵ آگست ۲۰۲۱ (روز سقوط کابل به دست گروه طالبان) تا ۱۵ جون ۲۰۲۲ میلادی در حدود ۷۰۰ غیرنظامی در افغانستان کشته و حدود یک هزار و ۴۰۶ غیرنظامی دیگر زخمی شدهاند. براساس گزارش یوناما، طالبان طی ۱۱ ماه حاکمیتشان، حدود ۱۶۰ مورد قتل، ۱۷۸ بازداشت خودسر، ۲۳ مورد بازداشت غیرقانونی و ۵۶ مورد شکنجه و رفتار غیرقانونی را با نظامیان پیشین افغانستان در کارنامه خونین خویش ثبت کردهاند.
آدمکشی به بهانه مبارزه با داعش، مورد دیگری است که طالبان در این مدت مرتکب آن شدهاند. هیچ یک از نهادهای داخلی و خارجی تا کنون نتوانسته است مبارزه طالبان علیه داعش را راستیآزمایی و حقانیتش را ثابت کند. طالبان بعد از ارتکاب جنایت (بازداشت، شکنجه و کشتن افراد بیگناه که در کل انتقامگیری و رفتارهای خودسر بوده است) عمل خود را مبارزه علیه داعش عنوان کردهاند. برای همین در بخشی از گزارش یوناما آمده است که طالبان از ۱۵ آگست ۲۰۲۱ تا ۱۵ جون ۲۰۲۲ میلادی «۵۹ مورد قتل فراقانونی، ۲۲ مورد بازداشت خودسرانه و ۷ مورد شکنجه و بدرفتاری با افراد وابسته به داعش را مرتکب شدهاند.» گروه طالبان هنوز برای هیچ یک از این موارد دادگاه رسیدهگی برگزار نکرده است. محل جنایت، دادگاه رسیدهگی به پرونده افرادی بوده است که در تیررس این گروه قرار گرفتهاند و به دلیل حاکم بودن فضای اختناق، وابستهگان مقتولان نمیتوانند در مورد آن حرف بزنند. اصلاً دادگاهی و نهاد رسیدهگیکنندهای وجود ندارد که مردم عرض حال خویش را آنجا برند.
رعایت نکردن قوانین جنگ در مقابل نیروهای جبهه مقاومت ملی در ولایت پنجشیر، شهرستانهای اندراب و خوست ولایت بغلان، شهرستان ورسج ولایت تخار و قسمتهایی از ولایت بدخشان، مواردی است که طالبان طی دوره حکومتداری خویش مرتکب آن شدهاند. طالبان تمام اسیران جبهه مخالف خویش را در ولایتهای بدخشان، بغلان، تخار و پنجشیر با بدویترین روش شکنجه کردند، سر بریدند و تیرباران کردند. این در حالی است که بخش زیادی از جنایتهای شبانه این گروه از چشم رسانهها و فعالان اجتماعی پنهان میماند، ورنه کار روزانه طالب تولید خشونت و آفریدن مرگ و ماتم است. احتمالاً یوناما تمام قتلهای فراقانونی نیروهای جبهه مقاومت توسط طالبان را درنیافته است. برای همین براساس دریافت این سازمان طالبان در این مدت «۱۸ قتل فراقانونی، ۵۴ مورد شکنجه و بدرفتاری، ۱۱۳ مورد بازداشت خودسرانه و ۲۳ مورد بازداشت فراقانونی افراد متهم به ارتباط با جبهه مقاومت ملی را انجام دادهاند.»
یکی از موارد دیگری که طالبان در مدت حاکمیتشان انجام دادهاند و سازمان ملل متحد در گزارش خود از آن یاد کرده است «۲۱۷ مورد مجازات ظالمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز است.» مشخص نیست که منظور این سازمان از «مجازات ظالمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز» چیست؛ چون تمام اعمال روزانه طالبان ظالمانه و تحقیرآمیز بوده است. بدترین «مجازات ظالمانه و تحقیرآمیز» بالای مردم افغانستان، موجودیت خود طالبان و افتادن سرنوشت مردم به دست این گروه است.
طالبان تنها اسیران جبهه مقاومت ملی، نظامیان پیشین و داعش را بهطور غیرقانونی، ظالمانه و تحقیرآمیز نکشتهاند. این گروه اغلب خبرنگاران آزاد را شکنجه و تحقیر کرده و کشته و بعد عامل مرگ آنها را به داعش نسبت داده است (به گروهی که سخنگوی طالبان هر دفعه میگوید دیگر تهدیدی برای افغانستان نیست). براساس گزارش یوناما از ۱۵ آگست سال ۲۰۲۱ تا ۱۵ جون سال ۲۰۲۲ میلادی ۱۷۳ خبرنگار مورد خشونت قرار گرفتهاند. میتوان گفت خبرنگارانی که تا هنوز مورد خشونت قرار نگرفتهاند، به بیرون از کشور فرار کردهاند. خبرنگاران فعال در داخل کشور، بهنحوی از طالب سیلی خوردهاند. طالبان طی ماههای حاکمیتشان، ۱۲۲ مورد بازداشت خودسر خبرنگاران، ۵۸ مورد بدرفتاری، ۳۳ مورد تهدید و ارعاب و ۱۲ مورد بازداشت بدون ارتباط به کار خبرنگاری را در ادامه کارنامه زشتشان در مورد اهل رسانه ثبت کردهاند. همچنان در گزارش یوناما آمده است که طی ۱۰ ماه حاکمیت طالبان بر افغانستان، شش خبرنگار کشته شدهاند. طالبان این قتلها را به گروه داعش نسبت دادهاند.
در کل به نظر میرسد زهر طالبان به تمام فعالان رسانهای باقیمانده در افغانستان رسیده است. فقط همین نیست؛ آنها به خبرنگاران و آنهایی که با خبرنگاران مصاحبه میکنند، هم غرض گرفتهاند. با چهرههای سیاسی و فرهنگیای که با لحن انتقادی علیه دولتداری آنان سخن میگفتند، با زبان زور سخن گفتند و محاسبه کردند (چندین چهره مطرح سیاسی و فرهنگی را بازداشت، شکنجه، تحقیر و زندانی کردند).
گزارش معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان از نقض گسترده حقوق بشر در افغانستان، ماشین کشتار طالبان را بسیار کند و ضعیف نشان میدهد. چند ماه قبل روزنامه نیویارک تایمز آمار کشتهگان نظامیان پیشین توسط طالبان طی شش ماه حاکمیتشان را حدود ۵۰۰ نفر گزارش کرده بود. تهیهکنندهگان گزارش از روشهایی برای اثبات ادعاهای خویش استفاده کرده بودند که غیرقابل انکار بود. برای همین درست این است که از میان برداشتن چندین نفر کار روزمره گروه طالبان است. هر یک از افراد طالبان فرمانده، قاضی و بازرس است و برای انتقامگیری، محاکمه، شکنجه و کشتن افراد مقصر و بیتقصیر مستقل عمل میکند و برای چنین افراد و جلوگیری از چنین اعمال زشت و بدوی تا هنوز کاری انجام نشده است. بنابراین، برای دانستن نیت طالبان و آمار مردهگان با تیرهای آنان نباید منتظر گزارش نهادهای بیرونی و داخلی و یا تحقیق متفاوتی باشیم. مردم افغانستان هر روز شاهد شکنجه افراد بیگناه و تجربه ستم و مرگ هستند و همه دریافتهاند که گروه حاکم از زمان ظهورش تا کنون بهمثابه فرقه مرگ عمل کرده است.