در اوضاع درهم و برهم فرهنگی، سیاسی و اجتماعی فعلی افغانستان که کمتر کسی به هنر و همکلام شدن با دنیای ظریف هنری میاندیشد، عدهای انگشتشمار در برخی نقاط کشور تلاش میکنند با استفاده از آخرین رمق باقیمانده، هنر موسیقی ناب را به مردم معرفی کنند. از این میان، پادکستهای خلیل رحمانی با معرفی دنیای پرشور موسیقی در صفحات مجازی دست به دست میشوند و به باور کارشناسان این میتواند تلاشی برای معرفی موسیقی هدفمندانه و رسالتباور به مردم باشد. آقای رحمانی با ارایه اطلاعات تازه در مورد موسیقی، در پی زدودن غبار ذهن شنوندههایی است که هدفمندانه به دنبال شنیدن موسیقیاند. او با نوآوری در ثبت و ادیت پادکست، تلاش میکند به طور سلسلهوار به معرفی موسیقی غرب و شرق و مقایسه این دو با هم بپردازد. از دید وی بهتر است موسیقی افغانستان دوباره اصالتش را دریابد و به روزهای اوج و پرشور دوران هنری احمد ظاهر و ظاهر هویدا برگردد.
مجموعه پرطرفدار «دف بیتز»
از هرات به کابل رفته و در گوشهای از پایتخت پرهیاهوی کشور، با تولید پادکست موسیقی به نام «دف بیتز» و نشر آن در رسانههای مجازی، ذهن و روان مخاطبانش را پالش میدهد. میگوید زمانه عوض شده و مردم موسیقی را به چشم کالای کمارزش نگاه میکنند و این اصلاً درست نیست. به این نظر است که موسیقی باید هدفمندانه و رسالتباور گام برداشته و مردم را به حرکت وا دارد. باور دارد که نبود فرآورده موسیقی اصیل و ناب، سبب شده که مردم به موسیقی پیشپاافتاده و گاه «ابتذال هنری»، علاقهمند شوند.
خلیل رحمانی، فعال رسانهای و مدیر تولید دف ریکوردز، در صحبت با روزنامه 8صبح میگوید که جریان موسیقی از آنچه که قبلاً در کشور بوده، راه دیگری را در پیش گرفته است. او میگوید که موسیقی رسالت اجتماعی دارد و باید به آن پرداخته شود. به باور وی، موسیقی فقط برای تفنن نیست و در افغانستان فعلی مردم نیاز دارند که با شنیدن موسیقی، به حرکت وا داشته شوند.
آقای رحمانی میافزاید که در گذشته ساختار موسیقی افغانستان ناب بوده و کسانی مانند احمد ظاهر و ظاهر هویدا رسالتمندانه در این حوزه گام برداشتهاند، اما حالا در غوغای پول و سرمایه، ارزش موسیقی در حال از بین رفتن است. از دید او، موسیقی امروزی در حال گام برداشتن به سمت ابتذال هنری است و امروزه موسیقی فاقد اصالت، چیزی برای خلق فکر در مخاطب نمیکند. وی به این نظر است که بعضی هنرمندان که تجربه «خوبی» را در کارنامه داشتند، حالا وارد بازار پرنور و چراغ رسانهها شده و ارزش، اصالت و هدف موسیقی را در حد کالای روزمره کاهش دادهاند.
به گفته وی برخی رسانهها به گونه عمدی به جریان موسیقی سمتوسو میدهند و اصلاً قصد ندارند موسیقی مدرن و ناب را معرفی کنند. رسانهها با آگاهی میتوانند برای سمتوسو دادن به اذهان مردم، از موسیقی به طور هدفمندانه کار بگیرند: «امیدوارم روزی برسد که تیتر روزنامهها و سرخط اخبار تلویزیونها و رادیوها مربوط به موسیقی باشد و خبری از کشت و کشتار مردم در رسانهها انعکاس نیابد.»
امین میرزاد، مدیر مسوول دف ریکوردز، به روزنامه 8صبح میگوید که هدف حمایت از خلق پادکستهای موسیقی، تلاش برای زنده نگهداشتن جریان موسیقی ناب است. آقای میرزاد میگوید که با توجه به شرایط ناامن کشور و اوضاع سیاسی، برنامههای وسیع و همهگیر روی دست گرفته نمیشود، به همین دلیل نیاز است که تلاش منظم و هدفمندانه در رسانههای مجازی انجام شود. او میگوید که پادکستهای خلیل رحمانی توانسته مخاطبان خوبی در فضای مجازی جذب کند و آرامآرام ذهن هنرمندان تازهکار را به سمت دنیای اصیل موسیقی جهت میدهد.
نیاز به کالبدشکافی موسیقی
مسعود حسنزاده، آهنگساز و کارشناس موسیقی، به این باور است که باید به مردم در مورد موسیقیای که میشنوند، اطلاعات داده شود تا آنها بتوانند بین خوب و بد، خوب را انتخاب کنند. به گفته وی، موسیقی گاهی میتواند نسبت به خیلی از رخدادها ذهن مخاطب را مورد حمله قرار داده و حتا آسیب بزند. آقای حسنزاده میگوید که موسیقی مردمی باید با تمام شکل و شمایل زندهگی مردم، ارتباط نزدیک و بیواسطه داشته باشد.
به گفته وی افغانستان با فقدان نهادهای اکادمیک برای شناسایی و شناساندن موسیقی به مردم، دست و پنجه نرم میکند و در این شرایط کسانی که دانش موسیقی دارند، باید به مردم بفهمانند که یک پارچه آهنگ چقدر میتواند تاثیرگذار یا مبتذل باشد.
به باور وی، مجموعه پادکست دف بیتز برای مخاطب عام تولید میشود و سعی میکند فهم و درک آنان را نسبت به موسیقی افزایش دهد. این کارشناس موسیقی علاوه میکند که اگر برنامه دف بیتز بتواند به همین شیوه معلوماتی و انتقادی فعالیت کند، در فضای فعلی افغانستان موثر واقع میشود.
وی میافزاید که از دهه چهل به بعد به جز یکی دو دهه که دوره شکوفایی موسیقی بوده، تا کنون هیچ محصولی که بتواند تاثیرگذار بر حوزه عمومی باشد، خلق نشده، اما این جریان باید متوقف شود. او تاکید میکند که برای ورود به دنیای ساربان، احمد ظاهر و ظاهر هویدا، نیاز به کالبدشکافی موسیقی است و کسانی باید سرگرم این کار شوند.