پرتو نادری
محمدیوسف کهزاد، نقاش، شاعر، داستاننویس، هنرمند تیاتر و بنیادگذار نگارستان غلام محمد میمنهگی به روز پنجشنبه یازدهم دلو ۱۳۹۷ خورشیدی برابر با ۳۱ جنوری ۲۰۱۹ میلادی در ایالات متحد امریکا به عمر ۸۳ سالهگی چشم از جهان پوشید.
زندهیاد یوسف کهزاد شخصیت چندین بُعدی فرهنگی داشت و اما از میان آن همه هنرهایی که داشت بیشتر در هنر نقاشی پُرآوازه بود. از او همیشه به حیث یکی از چهرههای پیشگام در هنر نقاشی نوین افغانستان یاد شده است.
او به سال ۱۳۱۴ خورشیدی برابر با ۱۹۳۵ میلادی در شهر کابل چشم به جهان گشود. مکتب را در لیسهی امانی که در آن روزگار نامش را به لیسهی نجات بدل کرده بودند، تمام کرد. به سال ۱۳۳۳ خورشیدی برابر با ۱۹۵۴ میلادی به دانشگاه کابل رفت و در دانشکدهی ادبیات به آموزش عالی پرداخت.
کهزاد از همان دوران دانشآموزی به هنر و ادبیات روی آورد و در همین سالها بود که جایزهی نخست ادبی شعر را از ریاست مستقل مطبوعات به دست آورد.
او در شعر و شاعر بیشتر به مکتب هند گرایش دارد که دلیل آن میتواند این امر بوده باشد که کهزاد از همان نوجوانی با شعر ابوالمعانی بیدل آشنایی پیدا کرد. شعر بیدل بر تخیل شاعرانهی او تاثیرگذاری بزرگی داشته است. او خود جایی گفته است که استاد زبان و ادبیات پارسی دری نجفعلی خان او را در زمینهی ادبیات همیشه تشویق میکرده و رمزوراز مکتب هند را برای او یاد داده است. به همین گونه بینوایان هوگو یکی از کتابهای تاثیرگذار بر کهزاد بوده است.
کهزاد پس از پایان آموزش، به حیث نویسنده و هنرمند در «شاری ننداری» به کار پرداخت. پس از آن در سال ۱۳۳۹/ ۱۹۶۰ برای آموزش در بخش نقاشی به ایتالیا رفت و در اکادمی هنرهای زیبای شهر روم به آموزش پرداخت.
در همان زمان، رشته نمایشگاههای نقاشی خود را در ایتالیا، آلمان، دنمارک، سویدن راهاندازی کرد. چنانکه در نمایشگاه ایتالیا جایزهی نخست هنری را دریافت کرد.
زندهیاد کهزاد پس از پایان آموزش به کشور برگشت، مدتی مدیر دفتر هنر بود و مدتی هم در ریاست تالیف و ترجمهی وزارت معارف کشور کار کرد.
در ۱۳۴۵/ ۱۹۶۶ به ریاست ثقافت و هنر وزارت اطلاعات و فرهنگ گماشته شود. در همین زمان بود که زندهیاد یوسف کهزاد نگارستان پروفیسور غلام محمد میمنهگی را پایهگذاری کرد. این نگارستان دارای بخشهای آموزشی در زمینههای نقاشی، مجسمهسازی، خطاطی، مینیاتوری بود که در پیوند به رشد و توسعهی این هنرها در افغانستان خدماتی چشمگیری انجام و صدها هنر جوان در این نگارستان آموزش دیدهاند.
کهزاد خود مدتی مسوولیت رهبری نگارستان غلاممحمد میمنهگی را بر عهده داشت.
آخرین شغل دیوانی زندهیاد کهزاد در وزارت اطلاعات و فرهنگ بود که آنجا مسوولیت ریاست فرهنگ را برعهده داشت.
سال ۱۳۷۱/ ۱۹۹۲ خورشیدی کهزاد همراه با خانواده کشور را ترک کرد. هشت سال را به گونهی پناهنده در هند به سر برد تا این که کشتی سرگردان زندهگی او به ایالات متحد امریکا رسید و تا آخرین لحظههای زندهگی همانجا زیست.
کهزاد در امر معرفی نقاشی افغانستان در ایالات متحد امریکا نیز سهم شایستهای داشت. چنان که رشتهنمایشگاههای نقاشی خود را در شهرهای گوناگون امریکا راهاندازی کرد که این نمایشگاهها هر بار پیروزیهایی برای هنر افغانستان در پی داشت.
او پیش از این نمایشگاههایی را نیز در هند راهاندازی کرده بود. بدین گونه کهزاد چنان مسافر هفت شهر هنر، هنر نقاشی افغانستان را چنان مشعلی به کشورهای گوناگون جهان برد و در فروغ آن، چهرهی دیگری از افغانستان را برای جهانیان معرفی کرد.
او از میان همه هنرهایی که داشت به گفتهی خودش نقاشی را رشتهی اساسی خود میدانست در حالی که به تعبیری با هفت شهر هنر آشنا بود.
از کهزاد تا کنون این آثار نشر شده است:
– جلوههای زیبایی در هنر
– خدا زیبایی را آفرید
– مروارید سیاه
– گزیدههای شعر
در پایان باید گفت که افزون بر این، نوشتههای زیاد و داستانهایی نیز از کهزاد در نشریههای گوناگون چه در کشور و چه در بیرون و به همین گونه در نشرات برقی نشر شدهاند که نیاز است گردآوری شوند تا به گونهی کتابهای جداگانه در اختیار علاقهمندان آثارش قرار گیرند.
آسمان روانش پر از ستارهگان مغفرت الهی باد!
کابل/۱۴ دلو ۱۳۹۷