طالبلرنینگ اجتماعي ترماقلرده بیرله‌شیشی؛ ۷۰۰قلم‌کش، فیس‌بوک‌چلونکیلر اۉرنی آلدی
سۉنگی ایکّی ییل ایچیده طالبان اجتماعي ترماقلرده دین و سیاست حقیده‌گی قرائتلرینی ترغیب قیلیش اوچون یوزلب آدملرنی بو فعالیت بۉییچه قبول قیلگن. ۸صبح کونده‌لیگی نینگ قۉلگه کیریتگن خلاصه‌لریگه کۉره، بو گروه اۉزلرینی مجازی تبلیغچیلرینی “امارت قلم‌کشلری” دېب اتشگن. طالبان قلم‌کشلری اجتماعي ترماقلرده اوشبو گروهنی ریکلام قیلیش عوضیگه معین معاش آله‌دیلر و طالبان هم اولرگه قنده‌ی قیلیب تاکتیک حرکت قیلیشنی اۉرگه‌ته‌دی. اجتماعی ترماقلرنی ایشله‌تیوچیلرنینگ کۉپینچه‌سی قیزلر آتی و تخلصی بیلن «پنجشیری، بدخشانی، غزنوی، مجاهد و افغانی» فعالیت قیله‌دیلر. طالبان نینگ اجتماعي ترماقلرده‌گی تبلیغچیلری سانی انیق اېمس، اما منبعلرنینگ ایتیشلریچه طالبلرنینگ «قلم‌کشلر» گروهیده ۷۰۰دن آرتیق کیشی فعالیت آلیب باره‌دی و اولر بوندن نیچه وقت آلدین کابل‌ده بو باره‌ده سمینارهم اۉتکزگنلر. و حالان‌که، جمهوریت توزومی دوریده دولت عملدارلری منفعتینی کۉزلب ریکلام قیلگن و اوّلگی ملي خوفسیزلیک کېنگشی تامانیدن معاش آلگنلر «فیس بوکچلونکی» نامی بیلن تنیلگن اېدیلر. سۉنگی ایکّی ییل ایچیده طالبان اعتبارنی جلب قیلیش و خلق قۉللب-قوّتلشینی کۉرسه‌تیش اوچون بیر قنچه اجتماعي ترماق فایده‌لنووچیلرینی اۉز منفعتی اوچون جذب قیلگن. طالبان نینگ ضیالی طرفدارلریدن تشقری، بو گروه هم یاشلرنینگ ایش‌سیزلیگی و مجبوریتیدن فایده‌لنیب، اجتماعي ترماقلرده شو گروه فایده‌سیگه یازیش و اولرنی مقتش اوچون پول عوضیگه اولرنی «فیس‌بوک چلونکی» قیلیب استخدام قیلگن.
۸صبح، کونده‌لیگی نینگ خلاصه‌لری شونی کۉرسه‌ته‌دیکی، طالبان اوشبو گروهنی ریکلام قیلیش اوچون یوزلب آدملرنی یاله‌گن و بو گروه یعنی خلق تامانیدن قۉللب-قوّتلنگن گویا. بو فایده‌لنووچیلرنینگ انیق سانی حاضرچه معلوم اېمس، اما خبردار منبعلر تصدیقله‌یدیکی، طالبان بو آدملرنی «قلم‌کشلر» دېب نامله‌گن و اولر اوچون منتظم روشده نشانلر قۉییب، «هشتگ»لر یره‌تگن. ایشانچلی منبعلرنینگ ایتیشیچه، فیس‌بوک/ایکس اجتماعي ترماقلریده‌گی یوزلب ساخته فایده‌لنووچی اکونتلری طالبان فایده‌سیگه ایشله‌ماقده. منبعلرگه کۉره، اوشبو ساخته صحیفه‌لر نینگ اکثریتی قیزلرنینگ اسملری همده پنجشیری و بد‌خشاني تخلصلری بیلن توزیلگن. ۸صبح کونده‌لیگیگه اسمینی آشکار قیلیشنی ایسته‌مه‌گن ایشانچلی منبع نینگ ایتیشیچه، طالبان یقینده ۷۰۰ گه یقین آدمنی ۱۰۰ کیشیلیک گروهلرده کابل‌گه تکلیف قیلگن و اولرنی ایکّی کون دوامیده اۉقیتگن. ۸صبح خلاصه‌لری شونی کۉرسه‌ته‌دیکی، بو آدملرنینگ هر بیری کۉپ سانلی فایده‌لنووچی اکونتلری و فعاللیک حجمیگه اېگه بۉلیشیگه قره‌مه‌ی، آییگه ۵مینگدن ۲۰ مینگ افغانه‌گچه معاش آله‌دی و علیحده موقع و حالتلرده اولر نینگ برچه‌سی گروه نینگ سۉزلاوچی دفتری تامانیدن ایجاد بۉله دېگن «هشتگ»نی اولر برچه‌سی اجتماعي ترماقلرده تبلیغات قیلیب باشله‌یدیلر. عادي شرایطلرده طالبان قلم‌کشلری مقاله و شرحلر یازیب، اوشبو گروه نینگ خبرلری “یوتوقلری”نی نشر اېتیش آرقه‌لی اۉز ایشلرینی دوام اېتتیره‌دیلر.
منبعلرگه کۉره، «طالبان» اجتماعي صحیفه‌لری نینگ ساخته فایده‌لنووچیلری اۉزلری نینگ ترغیبات منبعلرینی بو گروه سۉزلاوچیلری نینگ وات‌سپ گروهیدن آلیشه‌دی. منبعلرگه کۉره، اولرنینگ ایش اسلوبی شونده‌ی ترتیبگه سالینگنکی، طالبان مطبوعات سۉزلاوچیلری و ولایتلر اخبارات و مدنیت بۉلیملری باشلیغلری ترغیبات دستورلرینی موافقلشتیریب، کېین اولرنی وات‌سپده‌گی «قلم‌کشلر» گروهلریگه جۉنه‌ته‌دی. منبعلرنینگ تاکیدله‌شیچه، ولایتلرنینگ اخبارات و مدنیت باشقرمه‌لری تورلی ساحه‌لرده‌گی ایشلری و فعالیتلرینی اوشبو گروه بیلن اۉرتاقلشه‌دی. «هر بیر ولایت اخبارات و مدنیت باشقرمه‌سی باشلیغی باشقه ولایتلر بیلن اوشبو گروه نینگ یوتوغی صفتیده قبول قیلینگن ایشلر و تدبیرلرنی به هم کۉریشه‌دی»، دېیدی خبردار منبع. اولر هر بیر ولایتده ینه بیر وات‌سپ گروهینی تشکیل اېتیشگن، اونده اخبارات و مدنیت بۉلیمی باشلیغی ولایت گروهی نینگ ۲۰ نفر اعضاسی بیلن بیرگه بۉلیب، مرکزي وات‌سپ گروهیدن آلینگن معلوماتلر و بویورتمه‌لرنی اجتماعي ترماقلرده‌گی صحیفه‌لریده اعلان قیلیب و ترقته‌دی. بو آدملر ۲۰ کیشیدن عبارت گروهلرده، هر بیر ولایتده‌گی اخبارات و مدنیت رهبرلری نینگ رهبرلیگیده، فیس‌بوک/ ایکس تویترده ایشله‌یدی و طالبان مطبوعات کاتبی تامانیدن بې‌واسطه قۉللب-قوّتلنه‌دی. حاضرده اوشبو حساباتده پنجشیري، بد‌خشاني، غزنوي و افغانی قیزلرنینگ اسملری و تخلصلری کۉرسه‌تیلگن اۉنلب ساخته طالبان فیس‌بوک/ ایکس آدرسلری انیقلنگن، بیراق اولر نینگ فایده‌سیگه تبلیغ نینگ آلدینی آلیش اوچون بو صحیفه‌لر ناملری ذکر بولیشدن خوددارلیک قیلگن. اوشبو فایده‌لنووچیلر نینگ اکثریتی قیزلر نینگ اسملری و فوتوصور‌تلری بیلن ایشله‌یدی، طالبان اېسه ایکّی ییلدن بېری قیزلر و عیاللرنی جماعه‌وي حیات نینگ برچه ساحه‌لریدن آلیب تشله‌گن.
طالبان اوزینی آقلش و قانونيلیککه اېریشیش اوچون اجتماعي ترماقلردن فایده‌لنیش و سوءاستعمال قیلیشنی باشله‌گن. اوّلگی حکومت هم اۉنلب اجتماعي ترماق فایده‌لنووچیلرینی «فیس‌بوک چلونکی» نامی بیلن ایشگه آلگن اېدی. بو اتَمه اشرف غنی امریکا قۉشمه ایالتلری حکومتی تشقی ایشلر وزیری نینگ واسطه‌چیلیگی بیلن ۲۰۱۴ ییلگی سیلاولردن سۉنگ ملي بیرلیک حکومتی جمهور رییسی صفتیده کېلگنیدن بېری مشهور بۉلدی. اۉشنده بو اتَمه اۉنلب ساخته اکونتلری بیلن اجتماعي صحیفه‌لرده محمد اشرف غنی نینگ جماعه‌سینی قۉللب-قوّتلب یازگنلرگه نسبتاً ایشله‌تیلگن. اۉشه آدملر جمهور رییس محمد اشرف غنی جماعه‌سی اېریشگن یوتوقلرنی ترغیب قیلیش، بعضاً حتا حقارت آموز بۉلگن ایضاح و بیاناتلرنی اعلان قیلیش اوچون مسوول اېدیلر، باشقه تاماندن اېسه، کېره‌ک بۉلگنده حکومت تنقیدچیلرینی تنقید قیلیشلری و عیبلشلری کېره‌ک اېدی.
اۉشه پیتده‌گی معلوماتلرگه کۉره، جناب غنی حکومتی نینگ ملي خوفسیزلیک بۉییچه مصلحتچیسی محمد حنیف اتمر حکومت فایده‌سیگه تبلیغ قیلیش اوچون آیلیک معاش عوضیگه ملي خوفسیزلیک کېنگشی اداره‌سیده گروهلرنی استخدام قیلیشگن. جمهوریت قوله‌شی بیلن “فیس‌بوک چلونکی” هم جیم بۉلیب کېتیشدی و حاضرده اجتماعي ترماقلرده کمدن کم حضورلری باری. اېندی افغانستان نینگ حکمرانلیگی بیلن سۉنگی ییگیرمه ییللیک اوروشده عامه‌وي اخبارات واسطه‌لریده‌گی ترغیباتدن هم اېنگ کۉپ فایده آلگن طالبان ساخته صحیفه‌لر یره‌تیشنی باشله‌دی.
بو گروه برچه ۳۴ ولایتده هرمی شکلیده باشقریله‌دیگن «قلم‌کشلر» جماعه‌لرینی فعاللشتیرگن. بو هرم نینگ باش بولاغی کابل‌ده جایلشگن. انترنیتگه کیریش و علاقه نینگ کېنگه‌ییشی بیلن طالبان خبرلر و یالغان معلوماتلرنی ترقه‌تیش آرقلی کتّه فایده آلیشگه موفق بۉلدی. اجتماعي ترماقلر طالبان نینگ اوّلگی حکومت نینگ خوفسیزلیک کوچلری بیلن آلیب بارگن اوروشلری و بو کوچلر روحیتینی ضعیفلشیشیده‌گی اۉرنی حاضرگچه همه‌گه معلوم. شو نینگ اوچون بو گروه شو یۉل بیلن اۉز رژیمی موقعگه اېگه بۉلیشگه حرکت قیلماقده.
طالبان اجتماعي ترماقلردن کېنگ و ساخته فایده‌لنووچیلر اکونتلری بیلن سوءاستعمال قیله‌دی و فیس‌بوک ترماغی بعضاً اوشبو گروهگه چېکلاولر قۉیگن، جمله‌دن، جمهوریت قوله‌گنیدن کېین گروه تامانیدن اېگه‌للب آلینگن ملي رادیو تلویزیونی و باختر آژانسی نینگ فیس‌بوک حسابلری هلی هم بو گروه اختیاریده اېمس. وقتی-وقتی بیلن او «امیرلیک» و «طالبان» کبی سۉزلرنی ایشله‌ته‌دیگن باشقه فایده‌لنووچی اکونتلریگه هم چېکلاولر قۉیه‌دی یاکه فایده‌لنووچیلرنی بو حقده آگاهلنتیره‌دی. ایکس (توییتر) لېکن بو مساله‌نی اونچه‌لیک جدی آلمه‌گن. شونینگ اوچون هم، طالبلر گروهی تینچ خاطر بیلن بو ترماقدن اېنگ کۉپ فایده لنه‌دیلر. گرچه بوندن آلدین اوشبو ترماق نینگ مینگلب فایده‌لنووچیلری هشتگنی ایشگه توشیریش آرقه‌لی طالبان فایده‌لنیشگه عاید چېکلاولر قۉییلیشینی سوره‌گن بۉلسه‌لر – ده، ایکس ترماغی (توییتر) بو باره‌ده هېچ قنده‌ی چاره کۉرمه‌دی.
