طالبان به دنبال محدودیتهای گسترده علیه رسانهها، این بار گرفتن عکس و تصویربرداری را «گناه کبیره» خواندهاند. یک مقام ارشد دعوت و ارشاد طالبان گفته که رسانهها باید از تصویربرداری خودداری کنند. او گفته که بسیاری از خبرنگاران «ذهنشان به سوی فساد» است. همزمان با این، قوماندانی امنیه طالبان در خوست به رسانهها هشدار داده که اگر زمینه تماس تلفنی دختران با رسانهها را فراهم کنند، احضار و مورد بازجویی قرار خواهند گرفت. این دستور طالبان برای رسانههایی صادر شده که زمینه تدریس و برنامههای اجتماعی را برای دختران مساعد ساختهاند. قوماندانی امنیه طالبان در خوست گفته که شماری از رسانههای خصوصی به فساد اخلاقی دامن میزنند. با این حال، مرکز خبرنگاران این اقدامهای طالبان را نگرانکننده توصیف کرده است.
محمد هاشم شهید ورور، رییس عمومی دعوت و ارشاد طالبان، در جریان یک سیمینار درکابل گفته است: «کارمندان رسانهها شما هم ریش بگذارید و از این کارها دست بکشید. تمام وقتتان را صرف گرفتن تصویر نکنید. ولا که گرفتن تصویر گناه کبیره است.» او همچنان گفته است: «خبرنگاران تقریباً فکر و ذهنشان به سوی فساد میباشد.»
این مقام طالبان رسانهها را متهم به مغشوش سازی ذهنیت جهان علیه این گروه ساخته است. او افزوده است: «زمانی که صحبت از یک مبلغ شود آن را تحریف میکنند و تنها همان بخش از صحبتها را نشر میکنند که خراب معلوم شود و آن را به جهان نیز خراب نشان میدهند.»
رییس عمومی دعوت و ارشاد طالبان، پیش از این در واکنش به اظهارات مبنی بر فرض بودن علم بر زن و مرد، گفته بود که آموزش علوم عصری فرض نیست و تنها فراگیری علوم اسلامی بر زنان و مردان فرض است.
این مقام طالبان از بین بردن نکتایی را در افغانستان واجب دانسته است. او گفته است: «تاریخ پوشیدن نکتایی در اسلام روشن است. این علامه صلیبیهاست، محو و از بین بردن آن واجب است.»
این در حالی است که پیش از این، ملا شیرین آخوند، والی طالبان در قندهار، به تمام نهادهای دولتی در این ولایت دستور داده که از گرفتن عکس و مصاحبههای تصویری با رسانهها خودداری کنند.
در مکتوب این مقام طالبان آمده است: «با دریافت این مکتوب به همه شما دستور داده شده است که در مجالس رسمی و غیررسمی خود از گرفتن عکس ذیروح و عکاسی خودداری کنید، زیرا ضرر این اقدامات بیشتر از فایده آن است.»
در تازهترین مورد، طالبان در ولایت خوست هرگونه تماس تلفنی دختران و زنان با رادیوها و تلویزیونهای این ولایت را ممنوع اعلام کردهاند. مرکز خبرنگاران افغانستان نسخهای از یک نامه رسمی را که روز شنبه، ۵ حوت، با امضای عبدالرشید عمری، فرمانده امنیه طالبان در ولایت خوست، صادر شده منتشر کرده است.
در این نامه به مسوولان رسانهها در ولایت خوست هشدار داده شده است. براساس این اخطاریه طالبان، در صورتی که رسانهها زمینه تماس تلفنی دختران با رسانهها را فراهم کنند، احضار و مورد بازجویی قرار خواهند گرفت.
طالبان در این ولایت نشر درسهای مکتبها و برنامههای اجتماعی را که دختران در آن سهم میگیرند موجب فساد اخلاقی دانسته و گفته است: «بعضی از رادیوهای خصوصی خوست به فساد اخلاقی دامن میزنند که مثال خوب آن نشر درسهای مکاتب و یا برنامههای اجتماعی است که در آن دختران زیادی سهم میگیرند.»
در حالی که نظارت از رسانهها مسوولیت ریاستهای اطلاعات و فرهنگ تحت کنترل طالبان است، قوماندانی امنیه این گروه خلاف تشریفات اداری طالبان، در مورد برنامههای آموزشی رسانهها در خوست گفته است: «با سوءاستفاده از همین برنامههای درسی و اجتماعی، دختران در وقت رسمی و غیررسمی با گردانندهگان برنامهها تماسهای غیرمشروع تلفنی برقرار میکنند که این نوع تماسهای تلفنی از یکسو جامعه را به سوی فساد اخلاقی سوق میدهد و از طرف دیگر خلاف موازین اسلامی میباشد.»
این اقدام طالبان واکنشهای خبرنگاران و نهادهای حامی رسانهها را نیز برانگیخته است. به گفته آنان، طالبان در پی اعمال ممنوعیتهای گستردهشان که دسترسی به اطلاعات و گردش آزاد اطلاعات را محدود کرده بودند، با اقدامات اخیرشان بساط کلی رسانههای تصویری و صوتی را خواهند بست.
در همین حال، احمد قریشی، رییس اجرایی مرکز خبرنگاران افغانستان، میگوید که موضع سخنگویان و سایر مسوولان طالبان در قبال رسانهها متفاوت است. به گفته او، سخنگویان طالبان از تعدیلات در قانون دسترسی به اطلاعات خبر میدهند که هماکنون منتظر توشیح ملا هبتالله آخوندزاده، رهبر این گروه، است.
رییس اجرایی مرکز خبرنگاران افغانستان میافزاید که اعمال محدودیت علیه رسانهها بیانگر دوقطبی بودن گروههای مختلف در درون طالبان است. او تصریح میکند که در مواردی مصاحبهشونده زن، ماسک نپوشیده که در نتیجه رسانهها مورد تهدید طالبان قرار گرفتهاند. به گفته او، طالبان به صاحبان این رسانهها هشدار دادهاند که در صورت تکرار چنین کاری، عواقب خطرناک برای آنان به دنبال خواهد داشت.
آقای قریشی در مورد گفتههای اخیر طالبان میگوید که این مساله نگرانیهای جدی را بهوجود آورده است و بالای کار رسانهها تاثیر میگذارد. او میافزاید: «خانمها و آقایان مطابق قانون از حق مساوی کار برخوردار هستند و قانون محدودیت را نمیپذیرد؛ اما با انجام محدودیتها نه تنها که نمیتوانند آزادانه کار کنند، این محدودیتها در مخاطبان نیز مشکلساز میشود.»
رییس اجرایی مرکز خبرنگاران افغانستان تاکید میکند که محدودیتهای طالبان سبب میشود که رسانهها مخاطبان بیشتری را از دست بدهند. او میگوید: «مخاطب انتظاری که از یک رسانه دارد، با محدودیتهای طالبان برآورده نخواهد شد. وقتی رسانهها با کمبود مخاطب مواجه باشند، تاثیرات خود را به آن شکل ندارند. در مجموع روی خود رسانهها تاثیر منفی دارد.»
مرکز خبرنگاران افغانستان این دستورالعمل طالبان را در قندهار «غیرقانونی» خوانده و افزوده که این اقدام موجب محدود شدن آزادی بیان خواهد شد.
پیش از این نیز طالبان رسانهها را از استفاده از تصاویر انسانها و حیوانات در تبلیغاتشان منع کردهاند.
با این حال، شماری از مردم افغانستان میگویند که طالبان فقر، بیکاری، مهاجرت و محرومیت زنان از آموزش، تحصیل، کار و حذف آنان از تمام حوزههای زندهگی جمعی را نمیبینند، کرسیهای دولتی را غصب کردهاند و مشکل افغانستان را در عکس گرفتن خلاصه کردهاند.