تعدادی از هنرمندان جوان افغانستان در غربت، با ایجاد گروهی، تلاش دارند هنر موسیقی را زنده نگه دارند. بنیانگذاران این گروه دختران و پسران جوان هستند که طی بیست سال اخیر هنر موسیقی را آموخته و پس از سقوط کابل به دست طالبان، به کشورهای مختلف آواره شدهاند.
هدف از ایجاد «ارکستر همنوایی آزاد افغانستان» یا Afghanistan Freehormonic Orchestra (AFO)، تلاش برای مهیا ساختن زمینههای بروز استعدادها و توانمندسازی جوانان نوآموز موسیقی است تا بتوانند صدای خاموش و سرکوبشده موسیقی افغانستان را رساتر فریاد کنند و در آوردن آزادی و صلح با سایر هموطنان همراه شوند.
تا کنون بیش از ۳۰ جوان هنرمند از داخل و بیرون کشور عضویت «ارکستر همنوایی» را گرفتهاند. آنها چندین پارچه موسیقی را بهگونه زنده از کشورهای مختلف اجرا کردهاند که مورد توجه علاقهمندان موسیقی نیز قرار گرفته است. کلاسهای آنلاین آموزش موسیقی برگزار میکنند و جوانان را تشویق مینمایند تا از طریق هنرشان برای تغییر جامعه سنتی افغانستان نقش ایفا کنند.
سیوینچ و شکریه از دخترانیاند که عضویت این گروه را دارند. آنان از اعضای محروم جامعهاند که طی بیست سال گذشته با وجود مخالفتهای سنت و حاکمیت مردسالاری، به موسیقی رو آورده و در مکتب موسیقی افغانستان در شهر کابل، ویولن و گیتار آموختهاند. آنها امروز توانایی تهیه کمپوز و ملودیهای دلنشین را دارند. بعد از تحولات سیاسی اخیر، این دختران با مشکلات بسیاری از افغانستان بیرون شدهاند، اما آلات موسیقی آنها توسط طالبان از بین برده شد. با این حال، از عزم آنها برای فراگیری موسیقی کاسته نشد و اکنون در غربت برای آرزوهایشان تلاش میکنند. علاوه بر آن، به همنسلانشان کمک میکنند تا از طریق موسیقی صدای مردم خود باشند.
قدرت واصفی از بنیانگذاران جوان «ارکستر همنوایی آزاد افغانستان» است. این نوجوان مستعد موسیقی توانسته است اهدافش را جهت فراگیری موسیقی و دمیدن نفس تازه به موسیقی خاموششده افغانستان متمرکز کند. او با ایجاد روابط و ساختن وبسایت و پیدا کردن استعدادهای پنهان، تلاش میورزد که روزنه امید موسیقی اصیل افغانستان باشد. نمیخواهد در میان ناامیدیها و سرکوب موسیقی، معرفت افغانستان به باد فراموشی سپرده شود.
قدرت واصفی از طفولیت در پرورشگاههای افیسکوAFCECO – Afghan Child Education and Care Organization بود و از آنجا به مکتب موسیقی افغانستان راه یافت. اکنون واصفی شیپور و ترامپتنواز ماهر در سطح کشور است. او با تلاشهای فراوان توانست بورسیه تحصیلی امریکا را به دست بیاورد و هم اکنون مشغول تحصیل است. او در چندین برنامه موسیقی در ایالات متحده امریکا به نمایندهگی از افغانستان اشتراک کرده و هنر و توانایی و استعدادش را به نمایش گذاشته است. استعداد و توانایی او، مورد توجه بسیاری از علاقهمندان و استادان دانشگاهش قرار گرفته است.
واصفی در یک خانواده فقیر متولد شد؛ جایی که موسیقی گناه تلقی میشد. با وجود آشفتهگی در کشورش، احساسات خود را به آهنگهای تأثیرگذار منتقل کرد که در سطح کشور طنینانداز شد. او با همکاری هنرمندان سراسر جهان، موزیکویدیوی تکاندهنده «کودکان جنگ» را منتشر کرد که مقاومت و معصومیت در ناملایمات را به تصویر میکشید. آهنگسازی او «شمع امید در تاریکی» نوازندهگان ایتالیایی را متحد کرد.
امسال، او به نمایندهگی از افغانستان در کنسرت معتبر بوستون، به میراث هنری میهن خود احترام گذاشت. قابل ذکر است که او آهنگ مسحورکننده «آی شاخ گل» را برای گروه «جشنواره امریکایی» تنظیم کرد و مخاطبان دانشگاه ایالتی یوتا را مجذوب خود ساخت. این تلاشها نشاندهنده تعهد او به هماهنگ کردن فرهنگهای گوناگون از طریق استعدادهایش است. او از طریق ملودیها و آهنگهایش، وحدت میبافد و به ما یادآوری میکند که حتا در تاریکترین زمانها، روح انسان میتواند اوج بگیرد و سمفونیهای عمیقی را تنظیم کند.
نجیب انگار یگانه درمنواز نوجوان کشور است که بعد از حاکمیت طالبان از کشور بیرون شده است و در پرتگال به تحصیل موسیقی ادامه میدهد. او چندین پارچه موسیقی را مستقلانه اجرا کرده است که در رسانههای اجتماعی مورد توجه علاقهمندانش قرار گرفته است. او نیز یکی از دستاندرکاران ایجاد ارکستر است.
انگار در یک خانواده دهقان متعلق به اقلیتهای افغانستان به دنیا آمد که در طول تاریخ با تبعیض روبهرو بوده و در سن هفتسالهگی آرامش و امید نسبی را در دیوارهای پرورشگاه «AFCECO» تجربه کرد. در سال 2011، نجیب با انگیزه و اشتیاق خود، با ثبت نام در مؤسسه ملی موسیقی افغانستان، رویای خود را دنبال کرد. بهزودی متوجه شد که نام واقعی او در قلمرو سازهای کوبهای است؛ حوزهای که عمیقاً در روح او طنینانداز شد.
پس از فارغت از رشته سازهای کوبهای، همکاری با گروههای متعدد و نوازندهگان محلی را پذیرفت و کارنامه موسیقی خود را گسترش داد. او مخاطبان را با اجراهای مسحورکننده، مجذوب خود کرد. از ولایات دورافتاده افغانستان تا صحنههای بیرون از کشور، او میراث فرهنگی غنی ملت جنگزده خود را به نمایش گذاشت و یادآور روحیه تسلیمناپذیر آن بود.
به رغم مواجهه با ناملایمات بزرگ، عزم نجیب او را وارد فصل جدیدی از زندهگیاش کرد. پس از سقوط غمانگیز کابل به دست طالبان در سال 2021، او به پرتگال پناهنده شد. اگرچه اسکان مجدد چالشهای خاص خود را داشت، اما نجیب با سرسختی قلب و روح خود را به موسیقی ریخت تا موانعی که فراراهش بود را بردارد و در این عرصه فعالانه تلاش و کار کرد.
دان بلک ویل (Dan Blackwell) انگلیسی، مشوق خوب جوانان هنرپرور افغانستان و یکی از بنیانگذاران «ارکستر همنوایی آزاد افغانستان» است. او آهنگساز، تهیهکننده، مستندساز و برنده جوایز متعدد است. دان بلک ول از سال 2013 با نوازندهگان سراسر جهان با هدف متحد کردن مردم با هر پیشینهای، به ترویج صلح همکاری میکند. در سال 2017، دان برای فلمبرداری مستند خواهران در مورد زهره (اولین ارکستر زن افغانستان) به کابل سفر کرد. خواهران در مجلس نمایندهگان بریتانیا برای کمک به افزایش آگاهی در دولت بریتانیا در مورد مسایلی که زنان در افغانستان با آن روبهرویند، معلومات کافی ارایه کرد.
از آن زمان دان مشتاق کمک به هنرمندان افغان در سراسر جهان بوده است. هدف او، ساخت موسیقی و فلمهای مستند در سراسر جهان با همکاری سایر نوازندهگان برای گفتن داستانهای ناگفته و کمک رساندن به افرادی است که موسیقی را بهعنوان وسیله برای تبدیل جهان به مکانی بهتر استفاده میکنند.
صدیقاحمد سهراب نیز یکی از بنیانگذاران اصلی «ارکستر همنوایی آزاد افغانستان» است. وی در افغانستان به دنیا آمده و بزرگ شده است. همچنین یکی از اعضای موسس گروه کابل دریمز (Kabul Dreams)، اولین گروه راک کشور است. سهراب یک نوازنده باتجربه در سازهای مختلف از جمله کیبورد، گیتار باس، ویولن و رباب است. سازهای فلکلور افغانستان در روح و روانش جایگاه ویژه دارد؛ زیرا به او اجازه میدهد حتا زمانی که از میهن خود دور است، با ریشههای فرهنگ خود ارتباط برقرار کند. او یک تهیهکننده موسیقی ماهر است که با برخی از برجستهترین هنرمندان افغانستان مانند استاد مهوش و همچنین هنرمندان نوظهور همکاری داشته است. علاوه بر نوازندهگی در گروه و تولید موسیقی، تجربه موسیقی سهراب به فلم نیز تعمیم مییابد و برای دو فلم کوتاه و یک فلم بلند موسیقی ساخته است که در حال حاضر در مدار جشنواره حضور دارند.
هدف مهم «ارکستر همنوایی آزاد افغانستان» ضبط مجازی قطعات و تمرکز روی موسیقی افغانستان است که بعد از تسلط طالبان خاموش شده است. این تلاشها در حالی انجام میشود که هنرمندان افغان از سوی نیروهای طالبان ساکت شده و آلات موسیقی آنها نابود گردیده است. اکثریت این هنرمندان مجبور به ترک کشور شده و در نقاط مختلف جهان آواره گردیدهاند. این گروه اکنون تلاش میکند همه هنرمندان افغان را متحد کرده و یکصدا برای صلح و آزادی کار کنند.