طالبان در جریان نزدیک به سه سال گذشته بهصورت پیوسته حضور داعش در افغانستان را انکار کردهاند. بهتازهگی، سرپرست وزارت دفاع این گروه گفته که داعش در افغانستان حضور فزیکی ندارد. سرپرست وزارت خارجه طالبان نیز در یک اقدام کمسابقه سه کشور همسایه را به حمایت از داعش متهم کرده است. رسانه وابسته به این گروه کشورهای پاکستان، ایران، ترکیه و تاجیکستان را متهم به حمایت از داعش کرده و گفته که منظور وزیر خارجه طالبان این کشورها بوده است. این در حالی است که رهبران ایران و پاکستان با انتشار بیانیه مشترک گفتهاند که «وجود سازمانهای تروریستی در افغانستان تهدید جدی برای امنیت منطقه و جهان است.» روز گذشته وزیر دفاع روسیه نیز تاکید کرده که تهدید اصلی علیه کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای از افغانستان سرچشمه میگیرد. با این حال، شماری از شهروندان کشور میگویند که منطقه بهای تعامل با طالبان را خواهد پرداخت. به گفته آنان، بیاعتمادی کشورهای حامی طالبان نسبت به این گروه در حال افزایش است.
پس از سقوط افغانستان بهدست طالبان ایران، پاکستان و روسیه از نخستین کشورهایی بودند که سفارتخانههای خود را در کابل فعال نگه داشتند و به تعامل و همکاری با این گروه ادامه دادند. این کشورها در جریان نزدیک به سه سال گذشته در نشستهای منطقهای و بینالمللی نیز از طالبان بهصورت پیوسته حمایت کردهاند.
پس از بیانیه مشترک رهبران ایران و پاکستان در پیوند به تهدید گروههای تروریستی از خاک افغانستان، طالبان این دو کشور را به حمایت از داعش متهم کردهاند. به گفته این گروه، دو کشور همسایه در تمویل، آموزش و جهتدهی نیروهای داعش در افغانستان نقش دارند.
امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان، دو روز قبل در مراسم افتتاح نمایشگاه «افغان – قزاق» سه کشور همسایه افغانستان را متهم به حمایت از داعش کرده است. او مدعی شده است: «لانه داعش در افغانستان وجود ندارد، اما متاسفانه سه کشور همسایه ما به نوبت… یک کشور همسایه در حال آماده کردن نیروی بشری برای داعش است. ما شاهد بودهایم که آنان در نقاط مختلف دنیا دست به اقداماتی زدهاند. کشور دیگر در آن مسیری قرار دارد که افرادی که امنیت را برهم میزنند از آن جا عبور میکنند. کشور دیگر برای آنان مرکز تامین مالی و مراکز پلانسازی و برنامهریزی را در قلمرو خود داده است.»
سرپرست وزارت خارجه طالبان افزوده که اگر این سه کشور مسوولیتهای خود را بهگونه درست انجام دهند، در افغانستان و منطقه مشکل وجود نخواهد داشت. با آنکه او از کشور خاصی نام نبرده، اما المرصاد، رسانه وابسته به این گروه، از پاکستان، تاجیکستان، ایران و ترکیه بهعنوان کشورهای حامی داعش در افغانستان نام برده است.
این رسانه وابسته به طالبان در مطلبی تحت عنوان «همسایههای غدار» نوشته است که امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه این گروه، به «خیانت پاکستان و تاجیکستان اشاره کرد.» المرصاد مدعی شده است که این کشورها با حمایت «سیآیای این پروژه را راهاندازی کرده و میخواهند بار دیگر دید جهانیان را به خود جلب کرده و سیاست ناکام خود را تطبیق کنند.»
این رسانه وابسته به رژیم طالبان با انتشار متن صحبتهای امیرخان متقی، از تاجیکستان، ایران، ترکیه و پاکستان بهعنوان کشورهای «نقشآفرین» در قضیه داعش نام برده است. براساس ادعای المرصاد، شهروندان تاجیکستان برای داعش «حیثیت مواد سوخت» را دارند و اعضای این گروه از راه ایران و ترکیه از سایر نقاط جهان به افغانستان میآیند.
پیش از این ادعای طالبان، سید ابراهیم رییسی، رییس جمهور ایران و شهباز شریف، نخستوزیر پاکستان، با انتشار بیانیه مشترک در اسلامآباد، گفتهاند که وجود گروههای تروریستی در افغانستان تحت حاکمیت طالبان تهدید جدی برای امنیت منطقه و جهان است.
در بیانیه مشترک رهبران این دو کشور آمده که تهران و اسلامآباد برای توسعه افغانستان بهعنوان یک کشور صلحآمیز، متحد، مستقل و عاری از تهدیدات تروریسم و قاچاق مواد مخدر متعهدند و بر ایجاد جبهه متحد علیه تروریسم تاکید میکنند.
این نگرانیها در حالی مطرح میشود که محمد یعقوب مجاهد، سرپرست وزارت دفاع طالبان، در ادامه ادعاهای انکار داعش، در دیدار با مقامهای مالیزیا در کابل بار دیگر گفته که داعش و دیگر گروههای «مخرب» در افغانستان حضور فزیکی ندارند.
در همین حال، روسیه از متحدان دیگر طالبان در منطقه، افغانستان تحت حاکمیت این گروه را سرچشمه تهدید اصلی علیه کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای دانسته است.
سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه، روز گذشته گفته که گروههای تروریستی بینالمللی بهدلیل وضعیت سیاسی ناپایدار و موهوم در خاک افغانستان پناه میگیرند. او در نشست وزیران دفاع سازمان همکاری شانگهای در شهر آستانه، پایتخت قزاقستان، تصریح کرده که حضور و استقرار گروههای ستیزهجوی افراطی در افغانستان و افزایش حملات خارجی این گروهها بهویژه داعش خراسان نگرانیهای امنیتی جدی را برای کشورهای آسیای میانه ایجاد کرده است.
وزیر دفاع روسیه استقرار زیرساختهای نظامی امریکا در منطقه را تهدید مستقیم برای ثبات سازمان همکاری شانگهای دانسته است. او مدعی شده که امریکا تلاش میکند سیستم امنیتی جدیدی را بر منطقه آسیا و اقیانوسیه تحمیل کند.
نگرانیهای کشورهای همسایه افغانستان و منطقه در حالی از تهدید تروریسم تحت سیطره طالبان افزایش یافته که اکثریت این کشورها در بیش از دوونیم سال گذشته در تعامل مستقیم با این گروه قرار داشتهاند.
شماری از شهروندان افغانستان با انتقاد از تداوم تعامل و همسویی این کشورها با طالبان، میگویند که این کشورها «هم به نل میزنند و هم به میخ.» به گفته آنان، طالبان بهعنوان یک گروه «تروریستی» به هیچ ارزش انسانی و مناسبات کشوری باور ندارد و در صورتی که توانایی پیدا کند، منافع همه کشورها را با تهدید روبهرو میسازد.
اجمل (نام مستعار)، یکی از باشندهگان کابل، در صحبت با روزنامه ۸صبح میگوید که کشورهای منطقه و همسایه رویکردی را در قبال طالبان اتخاذ کردهاند که پیامدهای آن به صورت قطعی به ضرر خودشان تمام خواهد شد. به گفته او، آغوش رژیم طالبان برای همه گروههای تروریستی که در بیش از دو دهه گذشته در رکاب هم در برابر نیروهای امنیتی افغانستان جنگیدهاند، باز است و هماکنون کشور به پایگاه امن «تروریستان جهان» تبدیل شده است.
حسینبخش، شهروند دیگر کشور، میگوید که کشورهای همسایه «هم به نل میزنند و هم به میخ.» او تصریح میکند که انتظار مبارزه علیه داعش و دیگر گروههای تروریستی از طالبان بیهوده است. او تاکید میکند که اگر این کشورها میخواهند از شر حملات انتحاری و مخالفان مسلح خود رهایی یابند، باید از «افغانستان دموکرات و عاری از طالب» حمایت کنند.
گفتنی است که طالبان در حالی حضور داعش در افغانستان را انکار میکنند که همزمان ادعای مبارزه با این گروه را نیز دارند. طالبان بارها ادعای سرکوب داعش در افغانستان را مطرح کردهاند. با این حال، شهروندان کشور از طالبان میپرسند که اگر داعش در افغانستان وجود ندارد، پس با چه منطق و زبانی از مبارزه با آن سخن میزنید؟ به گفته آنان، وقتی داعش حضور فزیکی ندارد، طالبان چگونه آن را سرکوب کردهاند؟
بهرغم انکار طالبان، شاخه خراسان داعش در نزدیک به سه سال گذشته، مسوولیت حملههای مرگبار را در افغانستان بر عهده گرفته است. پس از حملات داعش در قندهار و مسکو، مقامهای ارشد امنیتی امریکا هشدار دادند که این گروه تا شش ماه دیگر منافع ایالات متحده را در خارج و داخل این کشور هدف قرار خواهد داد.