طبیعی آفتلر کوپهیشی وطالبان نینگ ناکاملیگی؛ یېترلی بیلیم و باشقرو یوق
طبیعی آفتلر طفیلی جبرلنگنلردن بیرقطاری طالبان نی ناکاملیک و باشقره آلمسلیکّه عیبلهیدیلر. اولر گه کوره، بو گروه طبیعی آفتلرنی باشقریشده ناکام قالگن و بوتوغریده یېترلیچه بیلیملری یوق دیر. طبیعی آفتلر باعث جبرلنگنلر افغانستان طبیعی شکلده کوپ تهدیدلر بیلن یوزمه یوز بولیب و بوتوغریده بیلیم و معلومات اوچون اساسی حرکت بولیشی کېرهک دیېدیلر. طالبان حاکمیتیده طبیعی آفتلرنی باشقریش ایشلری بوییچه دولت وزیرلیگی سۉنگی کونلردهگی سوو تاشقینلری عاقبتیده ۳۳ کیشی هلاک بولیب و باشقه ۲۷ کیشی یرهلنگنینی معلوم قیلگن بیرحالده، بو خواطرلر کوپهیگن. تورت کوندن بېری ۲۰ دن آرتیق ولایت کوچلی یامغیر و دهشتلی سوو تاشقینلری گواهی بولیب و نتیجه ده کوپ سانده چاروالر تلف بولیب و ایکین ییرلری یوق اېتیلگن.
مملکتده طبیعی آفتلر طفیلی جبرلنگنلردن بیرقطاری نینگ ایتیشلریچه، طالبان نینگ بوتوغریده یېترلی بیلیمی بولمهی و باشقریش توانی یوق و بو گروه نینگ ناکاملیگی یشاوچیلر نینگ تلفاتی و آغیر مالی زیان کوریشلری گه سبب بولگن. کوکلم موسومیده طبیعی آفتلرنی باشقریش مقصدیده چاره-تدبیر کوریلیشی کېرهک دیېدی، طبیعی آفتلردن جبرلنگن کیشیلر.
غور یشاوچیسی محمدالله ۸صبح کوندهلیگیگه ایتیشیچه، طالبان طبیعی آفتلرنی باشقریش اوچون بیلیملری یوقلیگیگه قوشیمچه، بونگه ایشانمهیدیلر. طالبان طبیعی آفتلر و سوو تاشقینی قربانی بولگن کیشیلر نینگ «تقدیری» شوو اېکن و «الله بندهلری» بوتوغریده هېچ نرسه قیله آلمسلیکنی اېتهدیلر دیېدی، او.
مملکت بیلیم یورتلریدن بیریده ییرشناسلیک طلبه عینالدین (مستعار) گه کوره، افغانستان گلخانهای گاز و باشقه اقلیم گه ضد منبعلرنی ایشلب چیقریش ده هېچ رولی بولمسه ده، بیراق منطقه ده اقلیم اۉزگریشیدن «اېنگ کوپ ضرر» کورگن مملکت سنلهدی. اونینگ ایتیشیچه، مملکتده اقلیم اۉزگریشی موسومی یامغیر و قار یاغیشی گه سبب بولگن. عینالدین نینگ کوپهیتیریشیچه: «قوروقچیلیک، اقلیم اۉزگریشی، قیشده هوا افلاسلنیشی و دهشتلی سوو تاشقینلری، یشاوچیلر نینگ تورلی کسللیکّه چلینیشینی سېزیلرلی درجه ده آشیرگن. هېچ کیم دقت قیلمهیدی و طالب نینگ بیلیمی و عملی یوق. برچه نرسهنی الله گه تاپشیرگن. بیرلشگن ملتلر تشکیلاتی و یاردم بیرووچی نهادلر بوتوغریده همکارلیک قیلمهگن حالده، طبیعی آفتلر قربانلری اۉتگن ۲۰ ییلده طالبان نینگ خودکش هجوملریده قربان بولگنلر سانیدن آشیشی ممکن.»
شو بیلن بیرگه، هرات ولایتی اوبه تومنی یشاوچیسی عبدالباری گه کوره، اوشبو تومنده کوچلی یامغیر یاغیب و سوو تاشقینی یوز بیریشی گه سبب بولگن. باری جنابلری نینگ ایتیشیچه: «سوو تاشقینی کوچلی بولیب و یشاوچیلر گه ضرر یېتکیزگن. اوچ کوپریک بوزیلگن، بوغدای و شفتل اېکیلگن ایکینچیلیک ییرلر یوق اېتیلگن. اوبه تومنیدهگی باغلر بوتونلی بوزیلگن؛ حتا درختلرنی سوو تاشقینی آلیب کېتگن.» اونینگ کوپهیتیریشیچه، سوو تاشقینلری عاقبتیده مذکور تومن قیشلاقلری نینگ یوللری توسیلگن.
سمنگان ولایتی فیروزنخچیر تومنی اسلامآباد قیشلاغی بیر یشاوچیسی گه کوره، اولر نینگ قیشلاغیده قریب ۶۰ عایله تېریکچیلیک قیلماقده، سوو تاشقینی یوز بیریشی باعث ۳۰ دن آرتیق اوی بوزیلیب و یشاوچیلری اوی-جایسیز بولگن.
شونینگدیک پکتیکا ولایتی یشاوچیلریدن بیرقطاری، سوو تاشقینلری طفیلی آغیر مالی زیان کورگنلریدن نالیماقدهلر. اولر نینگ ایتیشلریچه، مذکور ولایت نینگ برمل تومنیده کوچلی یامغیر یاغیشی و سوو تاشقینی اولر نینگ مالی زیان کوریشی گه سبب بولگن.
شو بیلن بیرگه طالبان حاکمیتیده طبیعی آفتلرنی باشقریش بوییچه دولت وزیرلیگی، مملکتده سوو تاشقینلری عاقبتیده ۳۳ کیشی هلاک بولیب و باشقه ۲۷ کیشی یرهلنگنینی معلوم قیلگن.
طالبان حاکمیتیده طبیعی آفتلرنی باشقریش ایشلری بوییچه دولت وزیرلیگی سۉزلاوچیسی جانان سایق خبری ییغیلیشده ایتیشیچه، بو کیشیلر بادغیس، ارزگان، فراه، قندهار، تخار، زابل، پروان، ننگرهار، هلمند، کابل، خوست، دایکندی، کنر، کاپیسا، پنجشیر، پکتیا، پکتیکا، لوگر، لغمان و هرات ولایتلریده جان بیریب و یرهلنگنلر. شونینگدیک اونینگ کوپهیتیریشیچه، اوشبو طبیعی آفتلر عاقبتیده ۶۰۶ یشش اوی، بیر مینگ ۹۵۰ ایکینچیلیک ییر و ۸۵ کیلومتر سرک بوزیلیب و ۲۰۰ باش چاروه تلف بولگن. طبیعی آفتلر باعث بیر مینگ دن آرتیق عایله ضرر کورگن دیېدی، طالبان حاکمیتیده طبیعی آفتلرنی باشقریش ایشلری بوییچه دولت وزیرلیگی سۉزلاوچیسی جانان سایق.
طالبان محلی رسمیلری سۉنگی اوچ کون ایچیده یېتکرمهلر بیلن اۉتکزگن صحبتلریده، سوو تاشقینلری و تاغ قولشی باعث بیر قطار منطقهلر نینگ یوللری توسیلگنینی اېتگنلر. اوشبو گروه محلی رسمیلری نینگ ایتیشلریچه، سمنگان ده مزارشریف-سمنگان قتناو یولی تاغ قولشی و سوو تاشقینی باعث یاپیلگن. بو گروه اهالیدن انسانی تلفاتی و مالی زیان کورمسلیکلری اوچون احتیاط قیلیشلرینی اېستهگن.
مملکتده طالبان طبیعی آفتلرنی باشقره آلمسلیگیدن عینحالده خواطر بیلدیریلماقده، ایش بیلرمانلر اقلیم اۉزگریشی، سوو تاشقینلری کوپهیب و یشش محیط اوستیگه تاثیر قیلگنینی معلوم قیلگنلر. اولر گه کوره، دولت رسمیلری و اهالی نینگ دقتسیزلیگی باعث افغانستانده اورمانلر یوق بولیب و سوو تاشقینلری کوپهیشی گه سبب بولگن.
باشقه تاماندن، افغانستانده یشش اویلر و شهرلر ستندرد شکلده قوریلمهگن و بیر قنچه اهالی دریالر قیررهسی و سوو تاشقینی یوز بیرهدیگن جایلر ده اوی قورگن.
شونینگدیک قریب سۉنگی اوچ ییلدهگی تجربه گه کوره، حادثه دن کېین طبیعی آفتلرنی آلدینی آلیش، طبیعی آفتلرنی باشقریش خصوصیده طالبان تامانیدن ییترلیچه دقت قیلینمهگن و یشاوچیلر هم هواشناسلیک آگاهیلیکلرینی جدی آلمهگنلر.
بوندن آلدین ایش بیلرمانلردن بیرقطاری، طبیعی آفتلرنی باشقریش ایشلری بوییچه دولت وزیرلیگیده آفتلرنی باشقریش اوچون بیلیم و ملَکهلی کیشی یوقلیگینی ادعا قیلگنلر. اولر نینگ ایشانچی گه کوره، طالبان ضیالی و ملَکهلی کیشیلرنی چیتلنتیرگن و اولر نینگ اۉرنیده بیلیمسیز و مسلکسیز اۉز جنگریلری و قرینداشلرینی جایشلتیرگن.