شماری از فعالان زن از افغانستان و ایران، با طرح دادخواستی در پارلمان کانادا، خواستار جرمانگاری آپارتاید جنسیتی تحت عنوان جنایت علیه بشریت شدهاند. این دادخواست از سوی «زنان در کشورهای تابع قوانین اسلامی» و «زنان کانادا برای زنان افغانستان» تهیه شده است. امضاکنندهگان این دادخواست از دولت کانادا خواستهاند که نقش محوری در افزایش آگاهی جهانی و جلب حمایت بینالمللی به هدف ریشهکن کردن تبعیض سازمانیافته علیه زنان در افغانستان و کشورهای دیگر ایفا کند. در این دادخواست از کانادا مطالبه شده است که از طرح و اجرای یک چارچوب حقوقی در سازمان ملل که به آپارتاید جنسیتی بپردازد، حمایت کند. فعالان حقوق زن از افغانستان و ایران، از کانادا خواستهاند که با کمیته رفع تبعیض علیه زنان سازمان ملل در قسمت طرح یک توصیه عمومی که تعهدات بینالمللی برای جلوگیری از آپارتاید جنسیتی را تشخیص دهد، کار کند.
جنبشهای اعتراضی زنان و فعالان حقوق زن از دو سال به این طرف از جامعه جهانی خواستهاند که رفتار طالبان در قبال زنان را بهعنوان آپارتاید جنسیتی به رسمیت بشناسد. آنان با مطرح کردن دادخواستهای مکرر، از نهادهای حقوق بشری بهویژه سازمان ملل متحد خواستهاند که آپارتاید جنسیتی را در قوانین بینالمللی جرمانگاری کنند و برمبنای آن طالبان را مورد پیگرد قرار دهند.
در تازهترین مورد، شماری از فعالان زن از افغانستان و ایران با همکاری دو نهاد زنان در کانادا، دادخواستی را به پارلمان این کشور فرستادهاند که در آن خواستار جرمانگاری آپارتاید جنستی بهعنوان جنایت علیه بشریت شدهاند.
دو نهاد تحت نامهای «زنان در کشورهای تابع قوانین اسلامی» و «زنان کانادا برای زنان افغانستان»، رویدادهای اخیر نقض حقوق بشری در افغانستان و ایران را نیازمند اقدام فوری دانستهاند. این دادخواست از سوی علی احساسی، عضو پارلمان کانادا، به کمیته حقوق بشر این مجلس ارایه شده است.
در این نشست شماری از فعالان حقوق زن از افغانستان و ایران حضور داشته و دو زن از این کشورها شهادت خود را از وضعیت زنان ارایه کردهاند. ظریفه یعقوبی، از زنان معترض افغانستان و اظعم جنگراسوی، شهادت خود را در مورد وضعیت زنان در افغانستان و ایران ارایه کردهاند.
این زنان از دولت کانادا خواستهاند تا در مجامع بینالمللی برای متقاعد کردن سایر کشورها برای بهرسمیتشناختن آپارتاید جنسیتی بهعنوان جنایت علیه بشریت براساس قوانین بینالمللی، تلاش کند.
در دادخواست این نهادها و فعالان زن گفته شده است که کانادا میتواند نقشی محوری در افزایش آگاهی جهانی و جلب حمایت بینالمللی به هدف ریشهکن کردن تبعیض سازمانیافته علیه زنان و دختران در افغانستان و کشورهای دیگر بازی کند. در این دادخواست از کانادا خواسته شده که از طرح و اجرای یک چارچوب حقوقی در سازمان ملل حمایت کند که به موضوع آپارتاید جنسیتی بپردازد. از نظر آنان، این چارچوب باید تعهدات و مکانیسمهای روشنی را در جهت جلوگیری و پیگیری تبعیض جنسیتی طرح کند.
همچنان این فعالان زن از کانادا خواستهاند که با کمیته رفع تبعیض علیه زنان سازمان ملل، از طرح «توصیه عمومی» که تعهدات بینالمللی برای جلوگیری از آپارتاید جنسیتی را تشخیص دهد، حمایت کند. آنان همچنان خواستار پشتیبانی کانادا از طرح کنوانسیون جدید سازمان ملل که آپارتاید جنسیتی را جرمانگاری میکند، شدهاند.
اعضای دو سازمان مدافع حقوق زنان در کانادا از پارلمان این کشور خواستهاند که از تسریع روند تحقیق دادگاه کیفری بینالمللی در مورد بررسی جنایات طالبان حمایت کند. این فعالان زن با حمایت از نرگس محمدی، برنده جایز صلح نوبل، که هم اکنون در زندان ایران به سر میبرد، از فعالان سرشناس ایران و افغانستان خواستهاند که این موضوع را پیگیری کنند.
در همین حال ظریفه یعقوبی، از زنان معترض افغانستان، در این نشست روایت زندانی شدنش به دست گروه طالبان را ارایه کرده است. او گفته است که نام گرفتن از زن در افغانستان تحت حاکمیت طالبان «جرم» است. خانم یعقوبی تاکید کرده که به دلیل زن بودن، شیعه بودن و هزاره بودن، زندانی، شکنجه و تحقیر شده است. به گفته خانم یعقوبی، وضعیتی را که او در زندان طالبان سپری کرده، هرگز فراموش نخواهد کرد.
این زن معترض افزوده است: «آن جنگجویان بیرحم و تروریستهای تشنه به خون آدمی، تا توانستند مرا مورد شکنجههای وحشتناک روحی و جسمی قرار دادند. تاثیرات منفی آن شکنجهها هنوز روحم را میآزارد و من برای اینکه بتوانم دمی آن روزها را از یاد ببرم، هنوز دارو مصرف میکنم.»
ظریفه یعقوبی به اعضای پارلمان کانادا و فعالان حقوق زن از افغانستان و ایران گفته است که در زندان طالبان هیچگونه خدمات صحی برای زنان وجود نداشته است. او تاکید کرده که در جریان ۴۱ روز شکنجه، اجازه حمام کردن و ملاقات با اعضای خانوادهاش را نداشته است. خانم یعقوبی از اعضای این نشست خواسته که لحظهای خود را در شبهایی که او در زندان سپری کرده، تصور و تجسم کنند.
این زن معترض در مورد رفتار طالبان در زندان با او گفته است: «شروع توهین به قوم و مذهب آغاز میشود. لحظهای بعد از موی سر تو [زندانی] را به شکنجهگاه انتقال میدهند و با شوک برقی و لگدهای آنان [زندانبانهای طالبان] بیهوش شوی و بعد در جایی که انداخته شدهای، بیدار میشوی؛ ولی آنجا آب سرد انداخته شده و با اینهمه ظلم خود را خوشچانس بدانی. چرا؟ چون از دیوار و سقف آنجا صدای زنانی را میشنوی که غرق در گریه میگویند که مرا شکنجه کنید، ولی لباسم را نکشید و تجاوز نکنید و صدای مردانی را میشنوی که از سقف آویزان هستند و میگویند لطفا مرا خلاص کنید.»
ظریفه یعقوبی با اندوه و لبریز از بغض انبارشده، خطاب به اعضای این نشست گفته است: «سخت است با حرف آن شرایط را بیان کنم و من میدانم زنانی که زندانی این گروه وحشی شدند، مانند نرگس، وسیمه، ژولیا، ندا و… زنانی که هنوز در آنجا هستند، مانند منیژه، چه میکشند! این روزها در تاریخ ثبت میشود و تاریخ قضاوت میکند که دنیا امروز زنان و مردان افغانستان را فراموش کرده است.»
این زن معترض از دولت کانادا خواسته که در کنار زنان افغانستان بایستد و برای بهرسمیتشناختن آپارتاید جنسیتی طالبان پیشقدم شود.
در همین حال زرقا یفتلی، از فعالان حقوق زن که در این نشست اشتراک داشته، میگوید که گروهی از زنان از افغانستان و ایران، به منظور بهرسمیتشناختن آپارتاید جنیستی، دیدارهای جداگانه با اعضای پارلمان کانادا و وزارت خارجه این کشور داشتهاند. این فعال حقوق زن میافزاید که آنان از دولت کانادا خواستهاند تا آپارتاید جنسیتی را در قوانین داخلی جرمانگاری کند و برمبنای آن در مبارزات و دادخواهیهای جهانی سهم بگیرد.
به گفته خانم یفتلی، این فعالان زن از دولت کانادا خواستهاند که به دلیل سنت قوی حمایت از حقوق بشر و زنان، از کارزار بهرسمیتشناسی آپارتاید جنستی در افغانستان حمایت و از تحقیقات دادگاههای بینالمللی در مورد پرونده نقض حقوق بشری طالبان پشتیبانی کند.
این دادخواست در حالی به پارلمان کانادا ارایه شده است که همزمان ریچارد بنت، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در مورد وضعیت حقوق بشری افغانستان، گزارش ششماهه خود از وضعیت وخیم حقوق بشر در افغانستان را به پنجاهوپنجمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد ارایه کرده است.
در این گزارش از تداوم وضعیت بد حقوق بشری زنان، کودکان، اقلیتهای قومی، مذهبی و نیروهای امنیتی پیشین و سایر اقشار آسیبپذیر افغانستان تحت رژیم طالبان بهشدت ابراز نگرانی شده است. او از جامعه جهانی خواسته که پروندههای نقض حقوق بشری طالبان را در دادگاههای بینالمللی مورد پیگیری قرار دهد.