آغاز سال تحصیلی؛ طالبان از ورود دختران به دانشگاهها چیزی نگفته‌اند
۸صبح، پروان
بر‌اساس اعلامیه وزارت تحصیلات عالی طالبان، قرار است درس‌های حضوری دانشگاهها بدون حضور دانشجویان دختر در ولایت‌های سردسیر امروز آغاز شود. در اعلامیه وزارت تحصیلات عالی درباره زمان بازگشایی دروازه دانشگاهها به روی دختران چیزی نیامده است. انتظار می‌رفت با پایان تعطیلی‌های زمستان، دروازه دانشگاهها به روی دختران نیز باز شود، اما طالبان در این مورد معلومات نداده‌اند. اکنون شماری از دانشجویان دختر، طالبان را به تعهدشکنی در خصوص باز شدن دروازه دانشگاهها به روی دختران متهم می‌کنند. افزون بر این، شماری از سیاست‌‌مداران نیز خواستار بازگشایی دروازه دانشگاهها و مکاتب به روی دختران و برگشت زنان به کار هستند. شماری از فعالان حقوق زن اما باز شدن دروازه دانشگاهها و مکاتب با نصاب تحصیلی طالبان را «تدریس اندیشه‌های طالبانی» عنوان می‌کنند.
خالده پوپل، دان‌جوی صنف سوم دانشکده حقوق و علوم سیاسی در یکی از دانشگاه‌های دولتی کشور است. او که ماه‌ها برای باز شدن دروازه دانشگاهها به روی دختران منتظر مانده، اکنون ناامید شده است. خالده در صحبت با روزنامه ۸صبح می‌گوید: «از سال گذشته میلادی تا حال خیلی امیدوار بودم که دروازه دانشگاهها بر‌اساس وعده طالبان در سال پیش رو باز می‌شود، اما روز چهارشنبه هفته گذشته که اعلامیه وزارت تحصیلات عالی را دیدم، خیلی ناامید شدم. از آن روز تا امروز وضعیت روحی و روانی‌ام هیچ خوب نیست.»
این دانشجو طالبان را به تعهدشکنی در پیوند به باز شدن دروازه دانشگاهها به روی دختران متهم می‌کند و می‌افزاید: «طالبان همیشه به مردم دروغ می‌گویند. در واقع هیچ اراده‌ای برای باز شدن دروازه مکاتب و دانشگاهها به روی دختران ندارند. چرا واضح اعلام نمی‌کنند که از این پس هیچ زن و دختر افغانستان حق تعلیم و تحصیل را ندارد تا همه بدانند که کشور ما را به چه قسم یک گروه سپرده‌اند.»
شمار دیگری از دانشجویان دختر، کشورهای جهان به‌ویژه ایالات متحده امریکا را عامل محرومیت دختران از تحصیل عنوان می‌کنند و می‌گویند که این کشورها طالبان را بالای مردم افغانستان حاکم ساخته‌اند. مرسل امیری، دانشجو در کابل، می‌گوید: «عامل تمام بدبختی‌های امروزی مردم به‌خصوص زنان و دختران افغانستان کشورهای جهان به‌ویژه امریکا هستند که با طالبان توافق کردند. امروز با آن‌که می‌دانند گروه طالب یک گروه افراطی است و حقوق اساسی انسان‌ها را سلب کرده است، باز هم نظاره‌گر هستند. این کشورها فقط با یک اعلامیه بی‌ارزش اقدام‌های زن‌ستیزانه طالبان را محکوم می‌کنند و بس. تا چه وقت می‌گذارند که حقوق ما پای‌مال شود؟»
دانشجویان دختر از طالبان می‌خواهند که همزمان با آغاز دروس دانشجویان پسر به دختران نیز اجازه بدهند تا دروس‌شان را از سر بگیرند؛ خواستی که به رغم فشارهای پیهم جهانی بر طالبان تاکنون نتیجه مثبت در پی نداشته است.
در همین حال، دفتر حامد کرزی، رییس جمهور پیشین کشور، روز یک‌شنبه، ۱۴ حوت، در یک رشته‌توییت نگاشته است که شماری از عالمان دین ولایات مرکزی و بزرگان قومی در دیدار با آقای کرزی، خواستار بازگشایی مکاتب و دانشگاهها به روی دختران و برگشت زنان به کار شده‌اند. اعلامیه می‌افزاید که در این دیدار بر آغاز گفت‌وگوهای ملی برای ثبات دایمی در افغانستان نیز تأکید شده است. همچنان توماس نیکلاسون، نماینده ویژه اتحادیه اروپا، در دیدار با مولوی عبدالکبیر، معاون سیاسی رییس‌الوزرای طالبان، نیز خواستار بازگشایی مکاتب و دانشگاهها به روی دختران شده است.
با این حال، شماری از فعالان حقوق زن گشایش دانشگاهها و مکاتب با نصاب آموزشی طالبان را تدریس اندیشه‌های طالبانی عنوان می‌کنند و بسته ماندن نهادهای آموزشی و تحصیلی را ترجیح می‌دهند. مونسه مبارز، فعال حقوق زن و یکی از زنان معترض، در صحبت با روزنامه ۸صبح می‌گوید: «باز شدن دروازه‌های مکاتب و دانشگاهها مشکلی را حل نمی‌کند. خواست‌های ما هم من‌حیث زنان معترض، باز شدن دروازه‌های مکاتب و دانشگاهها نیست. گیریم که دروازه‌های مکاتب و دانشگاهها باز شد، نصاب آموزشی و تدریس اندیشه‌های طالبانی چه دردی را دوا می‌کند؟ استخدام تعدادی از ملاهای بی‌سوادی که در مدرسه‌های شبکه حقانی شش ماه بیشتر درس نخوانده‌اند در دانشگاهها به‌حیث استاد، چه مشکلی را حل می‌کند؟ اگر با همان نصاب آموزشی مدرن باز نگه داشته می‌شد، خوب بود، ولی این‌که تروریست تربیت شوند، بهتر است که بسته باشد.»
خانم مبارز خواستار تحقق عدالت، ایجاد حکومت مشارکتی، برگزاری انتخابات، سهیم ساختن شهروندان در روندهای سیاسی و حضور زنان در ساختار سیاسی و اجتماعی کشور است. او می‌افزاید: «ما ماموریت نمی‌خواهیم، ما خواستار شراکت در قدرت و عضویت در کابینه هستیم. ما تقسیم قدرت سیاسی می‌خواهیم، حاکمیت قانون می‌خواهیم، مساوات و برابری می‌خواهیم. بسته ماندن دروازه‌های مکاتب و دانشگاهها جنایتی نابخشودنی است و هیچ گاهی تاریخ این سیاه‌رویی و گردن‌بسته‌گی هبت‌الله و دار‌و‌دسته‌اش را فراموش نمی‌کند. طالبان هرگز مورد عفو ملت افغانستان قرار نمی‌گیرند.»
گفتنی است که وزارت تحصیلات عالی طالبان در اواخر سال گذشته میلادی تحصیل دختران در دانشگاه‌های دولتی و خصوصی تا اطلاع ثانی به حالت تعلیق درآورده است. همچنان این وزارت حدود دو ماه پیش به موسسه‌های تحصیلات عالی خصوصی دستور داده که برای سمستر بهاری سال ۱۴۰۲ خورشیدی دانشجوی دختر جذب نکنند. پیش از این وزارت معارف زیر اداره طالبان نیز آموزش دختران را تا امر ثانی تعلیق کرده بود، اما با گذشت یک‌ونیم سال، از امر ثانی طالبان خبری است.
این تصمیم‌های طالبان واکنش‌های زیاد ملی و بین‌المللی را در پی داشته است. سازمان همکاری‌های اسلامی و بسیاری از کشورهای جهان روی گشایش مکاتب و دانشگاهها به روی دختران تأکید کرده‌اند، اما طالبان تاکنون به هیچ‌یک از این خواست‌ها لبیک نگفته‌اند.
