بوتون دنیا سلامت‌لیگی اوچون یاردم بیره‌یاتگن عیال خادم‌لری

ماهر ستار و شریا رامان - فولر پروژه 

بو مطلب «تېنگ‌لیک سری» کمپاین ده نشر اېتیلگن مطلب نینگ بیر قسمی دیر. «تېنگ‌لیک سری» کمپاین اسپارک‌نیوز نینگ ابتکاری و دنیا بویلب ۱۶ آژانس نینگ اشتراکی بیلن جندر تېنگ‌لیگی برابریده‌گی قیینچیلیک‌لرنی یاریتیش و بو تېنگ‌لیک اوچون اېچیم یوللر اېزلنیشی مقصدیده یولگه قوییلگن.

نیتا کاشید ۴۴ یاشر  و دم آلیش گه وقتی بولمه‌گن عیال. او اجتماعی سلامت‌لیک خادمی دیر. او کون بویی یشش قیشلاغیده‌گی خاتین قیزلر و باله‌لر نینگ تېکشیرووی بیلن مصروف. او اېش ساعت‌لریده ساغلیق اضطراری احوال گه یاردم بیریش، آنه‌لر و چقه‌لاق‌لر گه خذمت کورسه‌تیش، تېکشیریش ایشلری بیلن بند. او اوشبو محل ده هند دولتی نینگ سلامت‌لیگی و ساغلیق خادمی بیلگیسی اوله‌راق تانیله‌دی.

برچه مصروفیت‌لر گه قوشیمچه، او کیچیک مزرعه‌سینی باشقریش گه مجبور دیر. نیتا کاشید اجتماعی سلامت‌لیک خادمی اوله‌راق کون بویلب مصروف بولسه ده، آز حقوق آلیب و تیریکچیلیگینی اۉتکزیش اوچون محصولاتینی هم ساتیش گه مجبور دیر.

کاشید نینگ ایتیشیچه: «آله‌دیگن معاشیم تیریکچیلیک خره‌جتی اوچون ییترلی اېمس. ایکّی باله‌م مکتب باره‌دی. اولر نینگ خره‌جتینی توله‌شیم کېره‌ک.»

کاشید هند دولتی تامانیدن انیق برنامه اوچون استخدام بولگن قریب بیر میلیون اجتماعی سلامت‌لیک خادم‌لریدن بیری دیر . بو برنامه مذکور مملکت ساغلیق تېزیمی و قیشلاق اهالیسی آره‌سیده مهم رابطه‌ اوله‌راق عمل قیله‌دی.

بو خادم‌لر کرونا ویروسی ترقه‌لیشی پیتیده یشاوچلر گه طبی خذمت کورسه‌تیش اوچون حیاتی رول اوینه‌گنلری باعث برچه دقتینی‌ اۉزلری قره‌تیب و خلق‌ارا ساغلیق‌نی سقلش تشکیلاتی تامانیدن «سلامت‌لیک رهبری» جهانی ساۉرین غالبی اعلام بولدیلر. بو ساۉرین طفیلی دنیا بویلب اجتماعی سلامت‌لیک خادم‌لری (CHWs) برچه دقتینی اۉزلری گه قره‌تدیلر.

اوشبو برنامه اۉتمیش ده تورلی کسللر جمله دن ایدز، سل آنه‌لر و چقه‌لاق‌لر نینگ اولیم میزانینی کمه‌یتیریش اوچون صرفه گه مقرون اسلوبی اوله‌راق آلقیشلنگنلر. مذکور برنامه نینگ صرفه گه مقرون دلیللریدن بیری، خادم‌لری اېنیقسه عیاللر نینگ حقوقی آزلیگی یا که تېکین ایشلش‌لری دیر. کوپ سانده مملکتلرده بو کبی عیاللر تېکین شکلده ایشله‌یدیلر.

خلق‌ارا سلامت‌لیگی اوچون عیاللر تشکیلاتی جهانی غیرانتفاعی بیر تشکیلات دیر ۲۰۲۲ ییل ده‌گی گزارشیده ساغلیق بولیمیده آلتی میلیون عیال، هېچ حقوق آلمه‌یدیلر یاکه حقوق‌لری اېنگ آزلیگینی بیلدیرگن اېدی. بو تشکیلات نینگ ایشانچی گه کوره، بو رقم اونچه‌لیک ایشانرلی اېمس دیر. مذکور تشکیلات لنست ده ۲۰۱۵ ییل ده‌گی مقاله اساسیده تدقیقات یولگه قوییب، اجتماعی سلامت‌لیک خادم‌لری نینگ تېکین ایشلشی۱۴ تریلیون دالر دنیا اقتصادی گه یاردم بیریشینی ادعا قیلگن.

شفاکار همده دنیا سلامت‌لیگی‌ده عیاللر تشکیلاتی نینگ اجراییه مدیری روپا دات نینگ ایتیشیچه: «نېگه خاص بو گروه اوچون انیق ایش ارزینی تعیین قیلمه‌ی و اونی اوشبو برنامه‌لر خره‌جتی گه قوشمه‌یپمیز؟» او سۉزلری گه دوام بیریب کوپه‌یتیریشیچه: «بو استثمار دیر و اونگه قرشی سۉزلش درکار.»

اۉتگن ییل هندوستان بویلب اجتماعی سلامت‌لیک خادم‌لری ایش اعتصابی قیلیب و یخشی حقوق بیریلیشی و ایشلرینی رسمی‌لشتیریشنی سۉره‌گندیلر. اولر اجتماعی و کارشناس‌لیک خادم‌لر تشکیلاتی نینگ ترقیاتی حرکت بولیمی بولیب و حیات کېچیریش اوچون حقوق‌لری آشیریلیشینی اېسته‌گنلر.

جامعه سلامت‌لیگی تأثیری ائتلاف نینگ اجراییه مدیری مادلین بالارد، کسب نی رسمی‌لشتیریش مدافعه‌سی بیری صفتیده دنیا بویلب اجتماعی سلامت‌لیک خادمی دیر ایتیشیچه: «اجتماعی سلامت‌لیک خادم‌لری، گمنام، خیرین و نام‌ونشانی بولمه‌گنلر صفتیده باشقه‌لر اوچون تېکین طرزده ایشله‌یدی.»

هند اۉز ریجه‌سینی ۲۰۰۲ ییل ده بو مملکت نینگ اېنگ کمبغل ایالتلریدن چاتیسگر ده باشله‌دی و ۲۰۰۵ ییل ده اوشبو مملکت بویلب عملگه آشیردی. ساغلیق و عایله‌لر آسایشته‌لیگی وزیرلیگی ده سلامت‌لیک بولیمی نینگ سابق سکرتری سوجاتا رائو اوشبو ریجه‌نی یولگه قوییش ده اشتراک قیلگن اېدی، ایتیشیچه: «بو ریجه دن مقصد آنه‌لر و چقه‌لاق‌لر نینگ اۉلیمینی آزه‌یتیریش اېدی، چونکه اولیم میزانی جوده هم یوقاری اېدی.»

بو ریجه‌نی باشلش‌ده، خادم‌لر نینگ وظیفه‌سی آگاهی‌لیک بیریش، مصلحت بیریش، جامعه‌نی بیرلشتیریش و بیرینچی ساغلیق خذمت کورسه‌تیش اېدی. بیراق ییل‌لر مابینیده اولر نینگ مسوولیت‌لری و هم ایش ساعت‌لری کوپه‌یگن.

کرونا ویروس ترقه‌لیشی بیلن، ساغلیق بوییچه اجتماعی سلامت‌لیک خادم‌لرینی برچه آلقیش‌لر اېدیلر. لېکن اوشبو خادم‌لر اۉزلری اونچه‌لیک حمایت بولمسدیلر. نیتا کاشید اۉزی هند دولتی تامانیدن قرنطین قاعده‌لری عملگه آشیریلیشی جریانیده قیشلاق اهالیسی تامانیدن فزیکی هجوم گه دوچ بولدی. ۴۳ یاشر یوشا یادف اسملی اجتماعی سلامت‌لیک خادم‌لریدن باشقه بیری اوستیگه قلبی حمله کېلدی و شفاکارلر دلیلینی آوقت ترتیب‌سیزلیگی و ایش یوقاری استرسی عنوان قیلگنلر.

بیر قنچه ایش بیلرمان‌لر نینگ ایشانچی گه کوره، کرونا ترقه‌لیشی پیتیده اجتماعی سلامت‌لیک خادم‌لری اولر گه ناچیز حقوق توجیه‌سی اوچون ترقه‌لگن یالغان شعار نی آشکار قیلدی و او شعار بو اېدی: «عیاللر نینگ جمعیت گه خذمت قیلیش گه انگیزه‌لری بار»

اجتماعی سلامتلیک خادمی مارگاریت اودرا نایروبی شهری ده یشه‌یدی و کنیا ده اجتماعی سلامت‌لیک خادم‌لری اوچون ملی اۉیوشمه قوریش مقصدیده تلاش قیلماقده ایتیشیچه: «بوایش عاطفی فایده‌لنیش دیر.» بو ادعا اثباتی اوچون او بونده‌ی حکایت قیله‌دی؛ خلقی‌میز احوالینی کوزه‌تیش اوچون امریکادن کیلگنلر بیلن روپه‌ره بولسک: «اجتماعی سلامت‌لیک خادم‌لرینگیز حقیقتن آلقیش گه سزاوار» دییر اېدیلر، اگر بیز اولر نینگ جوابی گه: «بیز گه حقوق بیره‌سیزلر می» دیگنده، بیلمه‌یمیز! چونکه سیزلرنینگ ایشلرینگیز آغیر و اونگه قیمت تعیین قیلیب بولمس دییر اېدیلر.

اودرا اوچون حقوق تولش مساله‌سی آچیق دیر. شفاکارلر ایشیدن راضی بیراق حقوق آلیشه‌دی و مقابل تامانده اجتماعی سلامت‌لیک خادم‌لری هم ساغلیق وسلامت متخصص‌لری دیر که حیاتی خذمت کورسه‌تیب و ایشلری گه قره‌ب معاش آلیش‌لری کېره‌ک.

او باشلیغ‌لری بیلن شریک قیلیش اوچون ساغلیق و سلامت‌لیک میزانینی تیارله‌گن سۉنگی گزارشینی بونده‌ی آچیقله‌یدی: «قورت‌لری بولگن باله‌لر دوالنیشی، کسلخانه ایچی و تشقری ده دنیا گه کیلگن چقه‌لاق‌لر، توییب آوقت‌لنمسلیکّه چلینگن باله‌لر، حامله‌دار عیاللر، ساری بولمه‌گن کسللر گه جمعیت اهالیسی نینگ چلینیشی و … او شونده‌ی رویخطینی اوقیش گه دوام بیره‌دی.

خانم اودرا اوغلی اونگه سوال بیرگنینی اېسله‌یدی: «آنه جان هر کون کسلخانه باره‌سیز. فکریمچه شفاکار سیز. آی تولسه سیز دن مینگه بیران نرسه ساتیب آلیب بیریشینگیزنی اېتسیم پولیم یوق دیب جواب قیتره‌سیز. نیگه؟» بیله‌سیزلر می که جواب اوچون هېچ نرسه دییه آلمه‌ی من.

اوشبو متن فولر پروژه‌سی وب‌سایتیده بولگن اۉزون‌راق مقاله نینگ ویرایش بولگن نسخه‌سی دیر.

Back to top button