طالبان با تسلط مجدد بر افغانستان، دروازههای نهادهای آموزشی، تحصیلی و ادارات دولتی را به روی زنان بستند و گفتند آنان تا اطلاع ثانوی در خانه بمانند. از خانه ماندن زنان، نه ماه و اندی گذشت؛ اما نهتنها هیچ دری به روی آنان گشوده نشد، بلکه محدودیتهای گسترده و حذف بیپیشینه افزایش یافت.
شماری از کارمندان زن در ادارات دولتی در صحبت با روزنامه 8صبح میگویند که در آغاز طالبان از آنها خواسته بودند صرف برای امضای حاضری حق ورود به نهادها را دارند و پس از امضا کردن حاضری، بدون رفتن به دفترهایشان برگردند. آنان میافزایند که به رغم وضع محدودیتها، از اینکه میتوانستند معاش دریافت کنند، امیدوار به برگشت در وظایف خویش بودند؛ اما اکنون با نهادینه شدن سیاست حذف کامل زنان از سوی طالبان، از همه چیز ناامید شدهاند.
در تازهترین اقدام طالبان بهگونه شفاهی از کارمندان زن در ولایت کابل خواستهاند که حاضری ماه ثورشان را امضا نکنند و حق ورود برای امضای حاضری به آنها داده نمیشود. یکی از این کارمندان که نمیخواهد نامش فاش شود، در صحبت با روزنامه 8صبح میگوید: «معاش ماه حمل ما آمده بود. منابع بشری برای ما گفت که بروید معاشتان را بگیرید. ما رفتیم پیش بانک. میخواستیم برویم حاضری ماه ثور را امضا کنیم. از دفتر برای ما گفتند که نیایید، اجازه نمیدهند. از منابع بشری برای ما گفته شد که [طالبان] دیگر نمیخواهند که شما بیایید حاضری امضا کنید.» او تصریح میکند که از طرف منابع بشری ولایت کابل برایشان بهطور شفاهی فهمانده شده است که به جای آنان، افراد طالبان مقرر میشوند.
این بانو میافزاید که ماه ثور در حال ختم است و طالبان باید معاش آنها را میپرداختند، اما با توجه به پیامهایی که از طرف دفتر دریافته کرده است، احتمال میدهد که طالبان معاش این ماه کارمندان زن را به افراد خودشان بدهند. او میگوید در کل «مقام ولایت کابل» 10 زن در بستهای مدیریتی کار میکردند. زنان در دفتر ولایت کابل، یک بست سه و متباقی در بستهای چهار، پنج و شش ایفای وظیفه میکردند و هیچکدام بست کلیدی نداشت. به گفته او، سه زن در بست کارکن خدماتی نیز در ولایت کابل کار میکنند که در حال حاضر مسوولیت تلاشی زنانه را به آنان سپردهاند.
این بانو تأکید میکند: «واقعاً بسیار ناامید شدم. بسیار وطن مه دوست داشتم و اصلا متعصب نبودم، اما حال احساس نفرت و تنفر در مقابلشان دارم.»
گلشیفته (مستعار) یکی دیگر از کارمندان ولایت کابل است. او به روزنامه 8صبح میگوید آنان خلاف تمام ادارات دولتی، در گام نخست پس از پنج ماه، حاضری امضا کردند و بعد از آن، ماهی یک بار برای امضای حاضری به دفتر میرفتند. او که هنوز امیدوار است به کارش برگردد، میگوید: «دیروز معاش ماه حمل ما آمده بود. با دخترا رفتیم معاش گرفتن. میخواستیم برویم حاضری ماه ثور خوده هم امضا کنیم. برای ما گفتن اجازه ندارین دفتر بروین و حاضری ماه ثور امضا کنین.» او تصریح میکند از اینکه مکتوب منفکی خویش را ندیده است، آرزو دارد منفک نشده باشد.
این بانو میافزاید که نانآور خانواده چندینعضوی است و از اینکه بیکار شده است، نگران آینده خود و اعضای خانوادهاش است. گلشیفته میافزاید: «احساس خفهگی میکنم. تحت فشار تحصیلات کدیم. تحصیل داریم، ولی کار کده نمیتانیم. جوان هستیم، اجازه کار نداریم. بیرون رفته نمیتانیم. تمام بدبختی و مصیبتی که به افغانستان میایه، بیشتر آن بر سر زنان است.» او تأکید میکند: «حجاب گفتن، حجاب پوشیدیم، در حالی که هیچوقت بیحجاب نبودیم. هر محدودیتی وضع کردن، قبول کدیم؛ اما هیچ کار طالبا ره به جز از محرومیت و خانهنشین زنان قناعت نمیته. مشکل از خودشان اس. خودشان باید تقوا پیشه کنن. زنها چه گناه دارن؟ زنها را سیل نکنن، اوقه که ایمانشان در خطر اس.»
یکی دیگر از این کارمندان که نمیخواهد نامش در گزارش ذکر شود، نیز با حسرت به تلاش و زحمتی که در راه تحصیل و پیدا کردن شغل کشیده است، میگوید: «هیچ وقت فکر نمیکدم که چنین شرایط بیایه. مردم کابل تغییر کده بود، خانوادهها به دخترای خود اجازه درس و تحصیل و کار میدادن.» این بانو میافزاید که سیاست حذف زنان، برای طالبان چالشی بزرگ خلق میکند و بستر نارضایتی همهگانی را نسبت به تداوم حاکمیت آنان به میان میآورد که در آینده چالشآفرین خواهد بود.
در همین حال شماری از کارمندان زن در دبیرخانههای مجلس سنا و مجلس نمایندهگان که بهتازهگی از سوی طالبان منحل شده است، نیز از آینده نامعلومشان ابراز نگرانی میکنند. آنها در صحبت با روزنامه 8صبح، اقدام طالبان را «ظالمانه» و خلاف واقعیتهای جامعه افغانستان میدانند. آنان میگویند که این نهادها با خون و قربانیهای بیشماری به دست آمده بود و این گروه نباید نهادها را با افراد اشتباه میگرفت. به گفته این کارمندان، طالبان گناه اشخاص را نباید بر سر نهادها بیندازند؛ چون نهادها اصلاحپذیرند و طالبان میتوانستند تداوم آن را با سیاست خویش هماهنگ کنند؛ اما کارمندان را بیسرنوشت نمیساختند و بر سیل بیکاران و آوارهگان نمیافزودند.