صداهایی که رساتر میشوند؛ طالبان بار دیگر اعتراضات زنان را سرکوب کردند

شماری از معترضان زن با آغاز سال جدید آموزشی و محرومیت دختران از آموزش، تحصیل و کار به جادههای کابل ریختند و در برابر سیاستهای زنستیزانه طالبان صدا بلند کردند. «حق، عدالت و آزادی» یکی از شعارهای این معترضان بود. افراد طالبان اما مانع این دادخواهی خیابانی زنان شدند و راهپیمایی آنان را برهم زدند. معترضان زن میگویند تا زمانی که به حقوق خود نایل نشوند، از ادامه اعتراضات دست نخواهند کشید. طالبان نیز تدابیر تازهای برای سرکوب اعتراضان زنان سنجیده و با فرستادن طالبان زن مانع ایندست گردهماییهای میشوند.
این معترضان زن که تعداد آنان به دهها تن میرسید، روز یکشنبه، ۶ حمل، در جاده دشت برچی در غرب پایتخت دست به اعتراض زدند. آنان با سر دادن شعار «حق، عدالت و آزادی» خواستار بازگشایی مکاتب و دانشگاهها به روی دختران شدند. هرچند این راهپیمایی از سوی گروه «مشارکت و عدالتجو» راهاندازی شده بود، اما معترضان زن از گروهها و جنبشهای مختلف شرکت کرده بودند.
صفیه، یکی از این معترضان، در صحبت با روزنامه ۸صبح میگوید: «تظاهرات در ارتباط به بسته ماندن مکاتب لیسه و متوسطه به روی دختران بود؛ زیرا سال جدید آموزشی آغاز شده و دختران هنوزهم اجازه رفتن به مکتب و تعقیب درس و تعلیم را ندارند.» خانم صفیه میافزاید: «این تظاهرات از پل سوخته به استقامت سرک دشت برچی شروع شد و هدف این بود که در پیش مکتب آصف مایل خاتمه یابد، اما با محاصره شدن دختران توسط طالبان در پیش مسجد الزهرا خاتمه پیدا کرد.» مسجد الزهرا در فاصله بین پل سوخته و مکتب آصف مایل واقع شده است.
خانم صفیه از سرکوب این راهپیمایی توسط افراد طالبان سخن میگوید و توضیح میدهد که طالبان با رنجرهایشان مانع ادامه این دادخواهی شدند و معترضان مجبور شدند متفرق شوند. او میگوید که افراد طالبان معترضان زن را تا پوستهخانه دشت برچی تعقیب کردند.
طالبان نیز راهکار تازهای برای سرکوب اعتراضات زنان برگزیدهاند. وزارت داخله زیر اداره این گروه برای متفرق ساختن این راهپیمایی از طالبان زن استفاده کرده است. خانم صفیه که در راهپیمایی روز گذشته در کابل شرکت کرده بود، علاوه میکند: «اول افراد طالبان اصرار داشتند که معترضان در رنجر آنان بالا شوند، اما بعداً پولیسهای زن آمدند و معترضان زن متواری شدند.»
نوارهای تصویری که از جریان اعتراضات زنان در پایتخت در رسانههای اجتماعی دستبهدست میشوند، نشان میدهند که تعداد این زنان به دهها تن میرسید. یکی از معترضان میگوید: «زنان افغانستان مدت بیش از یکونیم سال میشود که توسط طالبان از حق تعلیم، کار، تحصیل و آموزش محروماند. ما اینجا به جادههای کابل برآمدهایم تا بر سیاست طالبان اعتراض نماییم؛ زیرا بیش از یکونیم سال میشود که ما در وضعیت بد روحی و روانی قرار داریم.» این معترض میافزاید: «دختران ما هر روز تن به خودکشی میدهند، آمار خودکشیها بلند رفته، آمار ازدواجهای اجباری بلند رفته، آمار ازدواجهای زیر سن بلند رفته و دختران ما در حالت بد روحی و روانی به سر میبرند و در خانههای خود مثل یک زندانی به سر میبرند.»
«یا همه یا هیچکس»، «مادر دانا، کشور توانا» و «خاک پاکم را گرفتی، درس و مشقم را نگیر» از دیگر شعارهایی بود که توسط زنان معترض سر داده میشد. این راهپیمایی اما در لحظات نخست از سوی افراد طالبان سرکوب شد. گفته میشود شماری از این معترضان توسط افراد طالبان بازداشت و زندانی شدهاند. تاکنون اما از وضعیت این زنان اطلاعات موثقی در دست نیست.
زنان معترض در حالی دست به راهپیمایی خیابانی زدهاند که سال جدید آموزشی همزمان با آغاز فصل بهار در افغانستان آغاز شده است. مکاتب و دانشگاهها به روی پسران باز است، اما دختران هنوزهم از ادامه آموزش و تحصیل محروماند. محرومیت دختران از ورود به مکاتب متوسطه و لیسه وارد دومین سال شده و دختران با پایان سمستر خزانی سال گذشته خورشیدی از رفتن به دانشگاهها نیز منع شدهاند. مقامهای طالبان میگویند که محدودیت آنان بر آموزش و تحصیل دختران موقتی است و این مشکل بهزودی برطرف خواهد شد، اما توضیح نمیدهند که علت اصلی این ممانعت در چه است. طالبان برای توجیه این ممانعتها دلایل مختلفی ارایه کردهاند؛ از جمله مشکلات فرهنگی، مصونیت دختران، لباس اسلامی و غیره. این دلایل اما نتوانسته شهروندان کشور و جامعه جهانی را قناعت بدهد.
در کنار این، وزارت اقتصاد طالبان در خزان سال گذشته خورشیدی کار زنان در موسسههای غیردولتی را نیز تا امر ثانی تعلیق کرد. علاوه بر این، رفتن زنان به پارکهای تفریحی، حمامهای عمومی، گشتوگذار آزاد در شهرها و سفر بدون محرم نیز منع شده است. با وجود اینکه محدودیتهای طالبان بر زنان، واکنشهای جدی جامعه جهانی را در پی داشته است، اما طالبان به این واکنشها تکمین نکردهاند.
زنان اما در نزدیک به دو سال گذشته پیوسته به اعتراضهای مدنی ادامه دادهاند. با وجود اینکه راهپیمایی این معترضان زن بارها از سوی افراد طالبان سرکوب و شماری از آنان تحقیر، توهین و حتا زندانی شدهاند، اما صدای آنان در دو سال گذشته خاموش نشده، بلکه بیشتر از گذشته رساتر شده است. معترضان زن که در مجموعههای مختلف عضویت دارند، خاطرنشان میسازند تا زمانی که طالبان برای تأمین حقوق آنان اعلام آمادهگی نکنند، آنان به اعتراضهای خود ادامه خواهند داد.