«عیال، حیات، آزادلیک انقلابی اوچون ساچلریمنی قیرقدیم»
«عیال، حیات، آزادلیک» انقلابی اوچون جینگله ساچلرینی قولاغی نینگ آلدیگچه قیریب تشلهگن، هر دایم ساچلرینی یاپیب تورگن رومالنی اېندی باشیگه سالمهیدی و یېلکهسیگه تشلب تماغی نینگ آستی بیلن اورهب آلمهیدی. ایرانده مکتب اۉقیش حقوقیدن محروم اېتیلگنیگه قرهمهی، ایرانلیک دوستلری بیلن ایران خلقی نینگ آزادلیگی و تاتو حیاتی اوچون ایش قیلگن و قیلهدی. دنیانینگ کېنگلیگی قدر اولکهسی بارلیگینی اویلردی، انسانی یشش و انسان آزادلیگی اوچون توشینیب فعالیت قیلگن جاینی، اۉزی نینگ اولکهسی دېب انگلردی. او ایراننی ایکّینچی اویی اېمس، بلکه اۉزی نینگ اویی کبی توشینردی. بو یېرنینگ اۉزیگه خاص برچه قیینچیلیکلریگه قرهمهی، اۉزینی تینچ اویده بۉلیش احساس قیلردی. او افغانستان نینگ کۉچه – کۉیلریده یۉقاتیب قۉیگن تاتلی حسلرینی، بو یېرده قیته تاپگن اېدی. ایرانگه سفر بر بۉلگنده، آرزولر بۉغچهسینی کابل – نیمروز یۉلیده قۉییب کېتگن اېدی؛ ایران توپراغیگه قدم قۉییش بیلن حیاتنی او یېرده اویلردی و قیتهدن حیات نینگ بۉش سبدینی ینگی آرزولرگه تۉلدیردی. لېکن افسوسلر بۉلسین که هیچ جای اونگه اولکه بۉلمهدی؛ گویا اېنگ بی وطن آدم بۉلسه. تۉغریسی هم افغانستانلیک انسان وطن سیز دیر. افغانستان توپراغیده بۉلیب کېچهنی تانگ آتدیره دېگنلر و اولکه توپراغیدن آلیس – آلیسلرده یشاوچیلر، هر ایکّیسی هم وطنسیز دیر، هر ایکّیسی هم اۉزینی سورگینده احساس قیلهدی. اولکهده بۉلگنلرنینگ هم آیاغی نینگ آستیدهگی توپراق اونگه آغیرلیک قیلهدی و مملکتدن اوزاقده بۉلگنلر هم، کېنگ قمراولی بدرقهلیک دنیاسینی مجغیلهب تشلهیدی هر دایم. زینب بدرغه، حتی مکتبنی افغانستانده توگته آلمهگن بیر قیز، ایرانده ینگی حیات و یشش کوتیب تورگنی ایلینجیده بو مملکتگه مهاجر بۉلدی. لېکن، ایران هم حیاتیدهگی اېنگ قیغولی بیر شهرگه ایلهنیب قالدی. ایتیشیچه: «اۉزینگنی یورتینگده بۉلگنده هر قنچه سینگه یامان ایتسهلر، اصلا خیالینگه کیلمهیدی و اونچه هم غضبلنمهیسن. جوابیگه بیر گپ ایتهسن – یو قضیه اېسه اۉشه جایده توگهیدی وهیچ قندهی بیر اچّیق، کینه و کدورت یورهگیگنده قالمهیدی.
لېکن بو مساله مهاجرتده جوده قتّیق دیر، هر بیر اچّیق سۉز بیتمهیدیگن بیر یره بۉلیب تنینگده قالهدی.» او افغانستانده کېچهنی اوروش و کوندوزنی طالب نینگ دهشتیدن تانگ آتدیره دېگن بیر جایده یشب اۉتکزردی. اېندی مهاجرتده هم کېچه و کوندوزنی تۉلیق قۉرقوو ایچیده یشهیدی. بوگونلر ایرانده مهاجرستیزلیک الاوی کۉپراق النگه آلگن کونلر دیر و بیر قنچه ایرانلیکلر ایریم بهانهلر و یۉللر بیلن افغانستانلیک قاچقینلرنی اهانت قیلهدیلر و زینب هم بو توهین و اهانتلردن جان سقله آلمهگن بختی قاره مهجرلردن بیری سنهلهدی. او بو تۉغریده کۉپراق ایتهدی: «اکم کارخانهده ایشلهیدی، البته جوده کم پولده. افغانستانده بۉلهگنیمیزده، بوندهی ایشلرگه اصلا اهمیت بېرمس اېدیک، لېکن بو یېرگه باریب ایشلهیدی ایش اېگهسینی آغیر گپلرینی هم چیدهیدی. خلص آدملرگه قل بۉلیب ایشلهیدی. یوزی تیرهسیگه قرهسنگیز، مجبورلیک علامتلری سېزیلیب تورگن؛ اما ایکّی دقیقه هم بوندهی نرسهلر و اطرافیدهگیلرنینگ زۉر و آغیر گپلرینی چیدهب توره آلمس اېدی. لېکن نهایت ناچارلیکدن بیزلر اوچون ایشلهیدی. کېچه کېچ اویگه قیتهدی، اېندی نېچه کوندن بېری کېچه اویگه کېلمهیدی.» زینب نینگ ایناغهسی بوگونلر قۉرقیشدن کارخانهده قالهدی تاکه یۉلده باریب کیلیشده کیمسه آرقلی زیان یېتکزیلمهسین. فقط بوگینه اېمس، زینب نینگ ایناغهسی بدرغه بۉلگندن بېری، هر دایمگیدن کۉره خسته و زیریککن کۉرینه دیر، افغانستانده بۉلگن چاغده هم بیلیم یورتی حجتی بۉلیشیگه قرهمسدن، لېکن بیسرنوشت قالگن اېدی، اما بدرغهلیک، غربت، بیکس و کۉیلیک و نهایت یورتسیزلیک دردی او پیتلر یېلکهسیده یۉق ایدی. «عیال، حیات، آزادلیک» انقلابی اوجیده ایران خلقی بو دولت نینگ دینی، استبدادی و عیالستیز رژیمیگه قرشی بیر قۉل بۉلیب قۉزغلگن اېدیلر، زینب هم ایران خلقی بیلن بیر یقادن باش چیقاریب اولر بیلن یېلکمه – یېلکه توریب بو رژیم نینگ برابریده شعار بېریب مبارزه قیلگن اېدی. اونگه کۉره: «اۉشه پیتده برچه بیر سانده آزادلیکنی قۉلگه کیریتیش اوچون قینلگن اېدیلر، لېکن مېن مکتبنی تۉلیق بیتتیرمهگن اېدیم، یاشیم هم کیچیک، لېکن کۉپ موردلرگه نسبتن توشینهمن. مېن بو رژیم نینگ اصلیتیگه توشیگنمن و تفکر لحاظدن طالبلر بیلن بیر ریشهدن ایلدیز آلگن دیر، شونینگ اوچون ایران خلقی بیلن بیر آوازده بۉلدیم.» افغانستانده اونگه مبارزه اوچون فرصت بۉلمهدی و مهاجرتده اعتراضلرگه قتنشدی. لېکن، ایرانده رژیم نینگ برابریده کورشدی؛ چونکه او آزادلیک حقی اوچون مبارزه قیلیش انسانی بیر عمل دیر و بو انسانی عملنی بجریش، دنیانینگ کېنگلیگیقدر جغرافیه دیر. هر دایم آنهسی اۉریب یېلکهسیگه تشلهیدیگن ساچلرینی اعتراض علامهسی اولهراق قیچیلب قیرقیب تشلهدی: «ساچلریمنی یخشی کۉرردیم، لېکن آزادلیکنی کۉپراق سیوردیم. عیال، حیات، آزادلیک انقلابی اوچون ساچلریمنی قیرقیب تشلهدیم. ساچی نینگ نېچه تالهسی کۉرینیشی بهانهسی بیلن مهسانینگ اۉلدیریلیشی غضبلرنی تۉلقینلنتیردی، شو اوچون ایران خلقی بیلن بو یۉلده همدرد بۉلدیم.» او ایرانده جنسیت و ملیت اوچون اېمس، فقطگینه انسان نینگ اېرکینلیگی یۉلیده کورشدی. اونگه جنسیت و ملیت نینگ معنیسی یۉق، اونینگ اوچون اېنگ مهم نرسه عیال آزادلیگی انسان اېرکینلیگی و ایران آزادلیگی یعنی افغانستان تینچلیگی دیر. گویا بوگپنی جوده تۉغری ایتگنلر «اگر بیر انسان دنیانینگ بیر چېتیده آزاد بۉلسه، گویا انسانلر آزاد بۉلگن بۉلسه» و اونینگ اوچون بو سادهگینه بیر جمله اېمس، بلکه بو گپ اونینگ ایشانچی دیر. او اېنگ کیچیک یاشده (هنوز ییگیرمه یاشگه کیرمهگن) شوندهی نرسهلرنی توشینهدیکه اونینگ جسارت، قۉرقمسلیگی، شهامتیگه چین دلدن آفرینلر ایتگیسی کېلهدی آدمنی. لېکن بوگونلر اۉرتاقلریدن آلیسلرده قالگن؛ اونینگ نه کتاب فروشگاهلریگه باریش رخصتی با و نه هم اۉرتاقلرینی کۉریشگه باره آلهدی. آنهسی زینب نینگ خواطریده، قیزی تشقریده کیمسه آرقلی تاش و کېسک بیلن هجوم آستیگه آلینشیدن قۉرقهدی. شونینگ اوچون هم بو گونلر فقط گینه اۉزی بیلن اویده یشهیدی. بو معمالرنی جوده قیینلیک بیلن چیدهب یشهیدی مبارزه اوچون بار کوچی نینگ سۉنگی تامچیلری اۉز پایانیگه یېتهجک کۉرینهدی، لېکن هنوزگچه امید بیلن یشهیدی. فضا قۉرقینچلی و زینب نینگ یورهگیده قۉرقوو بارلیگی، بیر سکه نینگ ایکّی یوزی دیر، لېکن باشقه بیر یوزی بو دیرکه ایرانلیک دوستلری اونی حمایت یالغیز قالدیرمهی کۉنگیلنی کۉترگنلر هر دایم. ایتهدی: «عرقچیلیک که عاید بیر قنچه ویدیو کلیپلرنینگ مجازی دنیاگه نشر بۉلیب ترقلگنی تۉغری دیر و بیزلر اوچون عموم فضا هم قۉرقینچلی، لېکن برچه ایرانلیکلر هم بوندهی اېمسلر، برچه ایرانلیکلر هم مهاجرستیز اېمسلر و همهلری آدملر ایتهدیگن درجهده یامان اېمسلر.» ایرانده یشاووچی افغانستانلیکلرنینگ پریشان وضعیتیدن زینب نینگ روحی تینچ ایمس البته، مهاجرلرنی سۉکیب اهانت قیلیشنی ایهمهیدیگن ایرانلیکلر سانی کم اېمس، بونینگ یانیده لېکن مهاجرلر بیلن انسانی یاندهشیب اولر بیلن حرمت یوزسیدن یاندهشه دېگن ایرانلیک فقرالر هم آز اېمس دیر.
زینب، افغانستان و ایراننی بیرلشتیرووچی مشترکاتلر بارلیگیگه ایشانهدی، بو اېسه تاریخ، تیل، و مینگ ییللردن بیری قۉشنیچلیک شریکلیک مسالهلر دیر. امیدوارلیک و خوشلیکدن بشارت بېرووچی کولیمسیرهش بیلن دېدی: « بونچهلیک تیز نا امید بۉلیب حکم صادر قیلیش ممکن می! البته که بیر روح دهگی ایری – ایری تنهلرمیز. همهنی بو درجهده شیطانی کۉریش تۉغری اېمس. اگر ایرانلیک دوستلریم بۉلمهگنده اېدی، مین مهاجرت بۉییچه بوندن – ده آرتیق زیریکردیم. اولر مېنی قوتقردی اولرگه منتدارچیلیک قیلهمن.» زینب هنوز هم «عیال، حیات، آزادلیک» قۉزغلانی پیروز بۉلیشگه شاهد کونلرنی کۉریش آرزو ایلینجیده ساچلرینی قیچیلب قیرقهدی.