همزمان با سرد شدن هوا، شمار مبتلایان به بیماریهای فصلی از جمله نمونیا (سینهوبغل) در ولایتهای سردسیر کشور افزایش یافته است. بیشتر مبتلایان به این بیماری را کودکان زیر سن پنج سال شکل میدهند. بربنیاد آمار وزارت صحت عامه زیر اداره طالبان، این بیماری در دو سال پسین سیر صعودی را پیموده است. طبق این آمار، در یازده ماه گذشته بیش از ۹۶۰ هزار کودک به این بیماری مبتلا شدهاند. همچنان نزدیک به دو هزار کودک در سراسر کشور در پی ابتلا به این بیماری جان باختهاند.
بربنیاد اظهارات داکتران، با سرد شدن بیشتر هوا شمار ابتلا به این بیماری فصلی ممکن افزایش یابد. از دید آنان، برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری و کاهش مرگومیر ناشی از سینهوبغل، نیاز است دمای خانهها گرم نگهداری شود، کودکان تغذیه سالم شوند و در هنگام بیرون شدن از خانه ماسک استفاده کنند. داکتران همچنان توصیه میکنند که افراد مبتلا به این بیماری فصلی بهویژه کودکان باید هرچه زودتر به مراکز صحی آورده شوند. تب، بیاشتهایی، سرفههای شدید، بندش سیستم تنفسی، کبود شدن ناخنها و لبهای کودک از علایم بارز این بیماری شناخته میشود.
از سویی هم، آلودهگی هوا و سوختاندن اشیای دودزا به منظور گرم ساختن خانهها از علتهای دیگر ابتلا به این بیماری فصلی عنوان شده است. شمار ابتلا به این بیماری در بزرگشهرها بیشتر است؛ زیرا آلودهگی هوا از علتهای اصلی شیوع این بیماری است.
مسوولان در شفاخانه صحت طفل «اندراگاندی» در کابل تایید میکنند که روزانه دستکم ۳۰ بیمار مبتلا به سینهوبغل در این شفاخانه بستری میشوند و هماکنون شمار بستریها بیش از ظرفیت این مرکز صحی است. محمداقبال صادق، سرطبیب شفاخانه صحت طفل، به رسانهها گفته است: «ما در این شفاخانه ۳۶۰ بستر داریم، اما فعلاً شمار بیماران داخل بستر ما به بیش از ۵۰۰ تن میرسد و اینها از ولایتهای مختلف هستند.»
در همین حال، شماری از پایوازانی که برای درمان بیمارشان به این شفاخانه آمدهاند، از نبود دارو و جای مناسب برای مراقبت از بیمارانشان شکایت دارند. آنان میگویند که به علت کمبود جای در هر بستر دو تا سه بیمار بستریاند.
فضیله، مادر سه کودک است. او برای درمان پسر یکسالهاش از ولایت کاپیسا به این شفاخانه آمده است. خانم فضیله به روزنامه ۸صبح میگوید: «بچهام بیست روز پیش مریض شد. از کلینیک قریه برش دوا گرفتم، خوب نشد. باز بردمش پیش یک داکتر دیگر. او که دید، گفت طفلتان را کابل ببرید، سینهوبغل شدید است. حالی یک هفته شد که بستر کردهایم، کمی خوب شده. داکتران میگویند که یک هفته دیگر هم بستر باشد.» فضیله درباره کمبود دارو و پزشک در این شفاخانه میافزاید: «در این چپرکت با بچه من دو طفل دیگر هم بسترند. مریض زیاد است. صبح و شام داکتر میآید و میبیند بر یگان مریض نوبت نمیرسد.»
شیرمحمد، بیماردار دیگری است که از ولایت پکتیا برای درمان نواسهاش به این شفاخانه آمده است. او حدود 12 روز است که برای صحتیابی نواسه سهسالهاش لحظهشماری میکند. شیرمحمد با چهره پریشان و مضطرب در بیرون از درب شفاخانه منتظر است. او به علت نبود جای مناسب برای پایوازان بیمار و ازدحام بیش از حد در این شفاخانه، لحظات دشواری را سپری میکند. شیرمحمد به علت نبود امکانات صحی در شفاخانههای پکتیا، نواسه بیمارش را که مصاب به سینهوبغل است، به شفاخانه صحت طفل اندراگاندی در شهر کابل آورده است. او میافزاید: «از مجبوری به کابل آوردهایم. اگر در ولایت ما شفاخانه خوب میبود، اینقدر به زحمت نمیشدیم. خداوند مهربان است که بهخیر خلاص شویم و دوباره برگردیم. اینجا هم بیروبار زیاد شده، توکل به خدا شاید دو سه روز دیگر هم بمانیم.»
در همین حال، کمیته بینالمللی صلیب سرخ در افغانستان با نشر خبرنامهای از افزایش بیماران مبتلا به سینهوبغل در کشور ابراز نگرانی کرده و افزوده است که فقر و تنگدستی مردم باعث افزایش این بیماری شده است. از دید مسوولان این کمیته، سطح فقر در افغانستان نسبت به سالهای گذشته افزایش یافته است و بیشتر شهروندان این کشور نمیتوانند برای گرم نگهداشتن خانهها مواد سوخت خریداری کنند.
این کمیته اعلام کرده که در یک سال پسین به علت افزایش فقر در این کشور موارد سوءتغذیه کودکان از ۳۳ هزار به ۶۶ هزار افزایش یافته است. این آمار در مقایسه با سال قبل افزایش ۹۰ درصدی را نشان میدهد. با این حساب، یکی از دلایل افزایش بیماریهای فصلی بهویژه سینهوبغل، پایین آمدن سطح مقاومت کودکان به دلیل عدم دسترسی به تغذیه سالم پنداشته میشود.
بربنیاد آمارهای ارایهشده، کمیته بینالمللی صلیب سرخ برای ارایه کمکهای حیاتی به شهروندان افغانستان ۳۳ شفاخانه را با ظرفیت بیش از هفت هزار بستر حمایت میکند. براساس معلومات این کمیته، این حمایت شامل پرداخت مصارف طبی، هزینههای روزمره و معاش نزدیک به 10 هزار و ۵۰۰ کارمند صحی است که یک سوم آنان را زنان شکل میدهند.
گفتنی است که سینهوبغل از بیماریهای انتانی است که از طریق سیستم تنفسی فرد را مصاب میکند. با سرد شدن هوا، واقعات مثبت این بیماری افزایش مییابد. آمارهای موجود نشان میدهد که در یازده ماه گذشته دستکم یک هزار و 795 بیمار دراثر این بیماری جان باختهاند. بیشتر این بیماران کودک بودهاند.