سیاست ممنوعیت و محرومیت طالبان بر زنان، باعث افزایش ارقام خودکشی در میان دختران و زنان بازمانده از آموزش، تحصیل و کار شده است. زنان و دخترانی که به خودکشی فکر میکنند یا تجربههای ناموفق خودکشی داشتهاند، محرومیت از حقوق اساسیشان را تنها دلیل خودکشی میدانند. به گفته آنان، وقتی زنی از آموزش، تحصیل، کار و همه حقوق انسانیاش محروم شود، زندهگی در کنج خانه برایش زندان است. زنان و دخترانی که به خودکشی فکر کردهاند در بیشتر موارد فقر، خشونتهای خانوادهگی و اجتماعی و در رویدادهای پسین محرومیت از حقوق انسانی، زمینهساز روند رو به صعود میزان خودکشیشان شده است. در این میان، دختری اقدام به خودکشی کرده که از زندان طالبان خاطرههای تلخ و دردناک داشته است. با این حال در چهار ماه گذشته، حدود ۴۵ زن دست به خودکشی زدهاند.
طالبان پس از سلطه بر افغانستان، دستورهایی را بر زنان اعمال کردند که آنان را از سپهر حوزه عمومی حذف و از تمام حقوق انسانیشان محروم کرده است. با این حال، شمار زیادی از زنان و دختران در کشور تنها نانآور خانوادههایشان بودهاند که با بیکاری و ممنوعیت از همه عرصههای زندهگی جمعی، یگانه داروی آرامبخش را مرگ میدانند و دست بهخودکشی میزنند. در این میان زنانی هم هستند که پس از آنکه از سوی طالبان بازداشت و رها شدهاند، تجربه یک قدمی مرگ را در خاطره دارند و از پلههای سقوط بهسوی مرگ به زندهگی برگشتهاند.
در تازهترین مورد چهار زن در چهار رویداد جداگانه در ولایت بامیان اقدام به خودکشی کردهاند. در این رویدادها دو تن جان باخته و دو تن دیگر از مرگ نجات داده شدهاند. منابع محلی روز یکشبنه، ۲ دلو، به روزنامه ۸صبح گفتهاند که جانباختهگان، یک دختر ۱۶ ساله و یک زن ۴۵ ساله از باشندهگان روستاهای «قرونه» و «سرقول» ولسوالیهای سیغان و یکهولنگ نمبر۱ بامیان بودهاند.
همچنان یک منبع از شفاخانه ولایتی بامیان به شرط افشا نشدن هویتش گفته است که دو دختر دیگر نیز در این شفاخانه زیر تداوی قرار دارند و به گفته او، از یک اقدام خودکشی نجات یافتهاند. طالبان در بامیان علت خودکشی این دو زن را خشونتهای خانوادهگی عنوان کردهاند.
پیش از این دختر دانشآموز در ولایت نمیروز خودکشی کرده است. منابع محلی در این ولایت به ۸صبح گفتهاند که این دانشآموز روز پنجشنبه، ۲۹ جدی، در ساحهای از مربوطات شهر زرنج خودش را حلقآویزکرده است. این دانشآموز فرشته نام داشته و ۱۵ ساله بوده است. او در یکی از مراکز آموزشی در نیمروز مصروف فراگیری درسهای خویش بوده است. به گفته منابع، وی هنگامی که از سوی خانوادهاش از رفتن به آموزشگاه منع شده، در اتاقش خودش را حلقآویز کرده است.
در جریان ماه گذشته یک زن در منطقه دهندرودی ولسوالی تیوره ولایت غور با شلیک گلوله به زندهگیاش پایان داده است. این زن سکینه نام داشته و علت خودکشی او مشخص نشده است. پیش از سکینه، پریما هم در ولسوالی تیوره خودش را حلقآویز کرده است. به گفته منابع محلی، این دختر ۱۸ سال سن داشته و بهدلیل خشونتهای خانوادهگی به زندهگیاش نقطه پایان گذاشته است.
همزمان با این، عصر همان روز یک دختر ۱۳ ساله در منطقه درهقاضی مرکز ولایت غور همچنان خودش را حلقآویز کرده است.
افزون بر اینها، یک دانشجوی رشته خبرنگاری در ولایت دایکندی پس از اعلام محدودیتهای گسترده طالبان دست به خودکشی زدهاست. منابع محلی به روزنامه ۸صبح گفته بودند که این دختر عارفه نام داشته و در شهر نیلی، مرکز دایکندی، خودکشی کرده است. رسانههای محلی دلیل خودکشی او را ممانعت خانوادهاش از ادامه تحصیل به علت فقر گزارش دادهاند. اما یک منبع محلی به روزنامه ۸صبح گفته است که خانواده عارفه قصد داشته او را به جبر وادار به ازدواج کند.
این همه در حالی است که در جریان یک سال گذشته به صورت متواتر زنان و دختران در اکثر ولایتهای کشور دست به خودکشی زدهاند. حدود یک ماه قبل دختری بهنام شیما در روستای کنسار دره عبداللهخیل ولسوالی دره پنجشیر خودش را حلقآویز کرده بود. علت خودکشی این دختر جوان مشکلات خانوادهگی گفته شده است. افزون بر او، دختر دیگری، دوشنبهشب، ۳۰ عقرب، در ناحیه ششم شهر جلالآباد، مرکز ولایت ننگرهار، خودکشی کرده است. این دختر پس از آن دست به خودکشی زده که خانوادهاش بدون رضایت، او را با پسر کاکایش نامزد کرده بودند.
رقم خودکشی در میان زنان و دختران پس از ممنوعیتهای گسترده طالبان در حالی افزایش مییابد که پیش از این روزنامه ۸صبح در گزارشی دریافته بود که بسته شدن دروازههای دانشگاهها و مراکز آموزشی باعث ازدواجهای قبل از وقت، ازدواجهای اجباری و زیر سن شده است. چندین دختر که آرزو داشتند، تحصیل کنند و با مرد مورد علاقهشان زندهگی کنند، در صحبت با ۸صبح گفته بودند که خانوادههای آنان، بهخاطر خانهنشینی و فقر، آنها را مجبور به ازدواجهای اجباری کردهاند.
در همین حال، زنی که تا یک قدمی مرگ رفته است، عمدهترین دلیل اقدام به خودکشی را تحقیر و توهین طالبان میداند. او میگوید که دیگر به زندهگی امیداور نیست و جهان برایش تاریک گشته است. او به شرط افشا نشدن نامش با روزنامه ۸صبح صحبت کرده است. در گزارش از او به عنوان مهرانگیز نام برده شده است. مهرانگیز یکی از دهها زن معترض در افغانستان است. تجربه تلخ و وحشتناک شکنجه، بازداشت و تحقیر طالبان او را تا یک قدمی مرگ برده است. مهرانگیز که عزم خود را برای پایان بخشیدن به زندهگی جزم کرده بود، در صحبت با روزنامه ۸صبح میگوید: «به تاریخ (X) تحت ضمانت رها شدهام. وضعیت روحیام خیلی آشفته بود. از خودم نفرت داشتم. یأس و ناامیدی شدیدی برایم دست داده بود. تصمیم گرفتم که به زندهگی نقطه پایان بگذارم، فرزندانم را با پدرم خانه یکی از فامیلها روان کردم. خودم رفتم بالای بام که خودرا از بام خانه پایین بیندازم. وقتی طرف بام میرفتم، چشمهایم سیاهی میکرد. به آخر زندهگی میاندیشدم و اشک میریختم. در عالم دردناکی که نمیتوانم آن را بیان کنم، زنگ مادرم آمد و گفت کجایی؟ چیزی نگفتم. سکوت کردم. در آن دقیقه فقط تصویر بچههایم پیش چشمم مجسم میشد. در میان سنگی از زندهگی و فرزندانم، با التماس مادر، جانب فرزندان را برگزیدم. خانه آمدم، اما هنوز هم به مرگ میاندیشم. میان انتخاب مرگ و بچههایم در تزلزل قرار دارم. دنیا برایم تاریک شده و هیچ راه زندهگی و دلیل زندهگی کردن برایم وجود ندارد.»
این خانم برگشته از یک فاجعه نافرجام، دلیل خودکشی خود را تحقیر و توهین طالبان میداند. او تاکید میورزد: «در آنجا هم توهین و تحقیرها زیاد بود. خودفروخته و یاغی و باغی خطاب میشدم. حتا هیچ حریم خصوصی برای من قایل نبودند. میگفتم بهخاطر بدست آوردن حق انسانی و شرعیام که کار و تحصیل هست به خیابان برآمدهام. میگفتند از کجا پول میگیرید؟ از کجا حمایه میشوید تا امارت را بدنام کنید. سختیها و مشقتهای زیادی را گذراندم.»
او تجربههای تلخ و دردناک فراوان را بازگو میکند، اما میگوید که لحظه بازداشتش را که مانند یک مجرم خطرناک، خریطه سیاه به سرش انداخته و برده شده، برایش دردناکتر از اتفاقهای دیگری مینمایاند. مهرانگیز میافزاید: «خریطه سیاه به سرم نمودند و به موتر بالایم کردند. گفتم نه مجرم هستم نه تروریست و نفسم بند آمده خلته [خریطه] را از سرم بردارید. نفس گرفته نمیتوانم. اونا با بکس به سر و صورت من میکوبیدند و خنده میکردند. خندهها و توهینهای زهرآگین شان یادم نمیرود. حالا هم هیچ امیدواری ندارم بهجز آینده نامعلوم و تنهایی اطفالم.»
زنان و دختران افتاده در ورطه بدبختی و تباهی در حال به خودکشی فکر میکنند که بساط دادگاههای صحرایی و میدانهای شلاقزنی طالبان روزبهروز افزایش مییابد. این همه در حالی است که تنها در جریان چهار ماه گذشته، حدود ۴۵ زن و دختر دست به خودکشی زدهاند. تنها در سه ماه خزان، ۲۷ زن از سوی طالبان محاکمه صحرایی و در محضر عام دره زده شدهاند.