جبهه مقاومت ملی به رهبری احمد مسعود ادعا دارد که طالبان در یک سال گذشته بیش از پنج هزار و 400 باشنده ولایت پنجشیر را به دلایل سیاسی زندانی کردهاند. جبهه مقاومت ملی دلیل بازداشت این افراد را پنجشیری بودن، تضعیف این جبهه، نسلکشی، اخاذی و بهرهگیری اقتصادی و استخباراتی از سوی طالبان عنوان میکند. باشندهگان محلی پنجشیر نیز تأیید میکنند که از زمان حاکمیت طالبان بر کشور تاکنون صدها باشنده این ولایت به اتهام همکاری با جبهه مقاومت ملی بازداشت شدهاند که در زندانهای طالبان به سر میبرند. باشندهگان پنجشیر در این گزارش روایتهای تلخ و دردناکی از زندانهای طالبان دارند.
مولوی حسامالدین حسام، رییس پیشین شورای علمای افغانستان و یکی از اعضای ارشد جبهه مقاومت ملی، از بازداشت و زندانی شدن هزاران باشنده ولایت پنجشیر خبر میدهد. او در صحبت با روزنامه ۸صبح میگوید: «تنها از ولایت پنجشیر ارقام دقیق پنج هزار و 400 نفر بندی سیاسی هستند. طالبان از این گروگانگیریها برای تضعیف مقاومت، نسلکشی، اخاذی و بهرهگیری اقتصادی و استخباراتی استفاده میکنند. جرم اینها مشخصاً پنجشیری بودن است.»
این عضو جبهه مقاومت ملی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه از میان افراد بازداشت شده، چه تعداد آنان اعضای جبهه مقاومت ملی هستند، گفت: «۸۰ درصد مردم کشور مخالف طالب است. مقاومت سه حوزه کاری دارد که مشمول نظامی، فرهنگی و سیاسی است. ممکن یک درصد این افراد، نیروهای مقاومت نظامی باشند.» او اضافه کرد: «مردم پنجشیر، اندراب، خوست و هزاره به جرم زبان، زندانی هستند و این روند در حال گسترش به بقیه ولایتها و اقوام میباشد.»
مولوی حسامالدین حسام، از کمک هفتهوار میلیونی سازمان ملل و دیگر کشورها به افغانستان پس از حاکمیت طالبان، نیز انتقاد میکند و بهشکل کنایهآمیز میگوید: «طالبان یگانه رژیمی هستند که رسماً نیروی انتحاری دارند و یگانه دشمن امریکا هستند که تاکنون یک میلیارد و 500 میلیون دالر امریکایی را رسماً تسلیم شدهاند و یگانه حاکمیتی هستند که مشروعیت دینی، ملی و بینالمللی ندارند.»
با این حال، باشندهگان محلی پنجشیر نیز تأیید میکنند که از زمان حاکمیت طالبان تاکنون صدها باشنده این ولایت به اتهام همکاری با جبهه مقاومت ملی، بازداشت شدهاند و در زندانهای طالبان به سر میبرند. به گفته آنان، بیشتر افراد بازداشت شده هیچ ارتباطی با جبهه مقاومت ملی ندارند و به خاطر «پنجشیری بودنشان» از سوی طالبان بازداشت شدهاند.
شماری از باشندهگان ولایت پنجشیر، روایتهای تلخ و دردناکی از زندانهای طالبان دارند. آنان میگویند که طالبان زندانیان را در زندانها به گونههای وحشتناکی شکنجه میکنند. عبدالمطلب (نام مستعار)، یکی از باشندهگان ولسوالی پریان ولایت پنجشیر است. او که حدود چهار ماه در زندان ریاست استخبارات طالبان در کابل بوده، میگوید: «صدها جوان، نوجوان و حتا کهنسال به خاطر پنجشیری بودن در زندانهای طالبان به سر میبرند. بیشترشان شکنجه شدهاند. طالبان بدترین شکنجه افرادی را که میکنند که به اتهام همکاری با جبهه مقاومت ملی بازداشت شده باشند. زندانیان را به شیوههای مختلف شکنجه میکنند، از برق گرفتن شروع تا ناخن کشیدن و غیره.» او تأکید میکند که بیشتر افراد را طالبان به دلیل پنجشیری بودن بازداشت و زندانی کردهاند.
نصیراحمد (نام مستعار) از دیگر باشندهگان ولایت پنجشیر است. او نیز برای مدتی در زندان اداره محلی طالبان در پنجشیر زندانی بوده است. نصیراحمد درباره شکنجههای طالبان میگوید: «من با چشمان خود دیدم که طالبان در قوماندانی امنیه پنجشیر چند تن از افرادی را که به اتهام همکاری با جبهه مقاومت ملی بازداشت کرده بودند، در بام یک ساختمان پنجمنزله که مقابل آمریت جنایی پنجشیر موقعیت دارد، به فَرق آویزان کرده بودند و هر لحظه تهدیدشان میکردند که اعتراف میکنید یا از بام پایین بیندازیمتان. همچنان روزی چند بار این افراد را مقابل چشمان ما در برق میدادند.»
نصیراحمد اضافه میکند که دهها باشنده پنجشیر زیر شکنجه طالبان در زندانهای این گروه جان باختهاند. او خاطرنشان میسازد: «طالبان پسر کاکا و دو جوان دیگر را از قریه ما حدود پنج ماه پیش بازداشت کرده بودند. جسد پسر کاکایم را که زیر شکنجه این گروه جان باخته بود، یک ماه بعد پیدا کردیم و از دو جوان دیگر را چند روز پیش. از این دو جوان دیگر فقط بوت و دستمالشان از یک زیر پلچک پیدا شد. اجسادشان را که طالبان در آنجا گذاشته بودند، سگها خورده بودند. رویدادهای مشابه زیاد رخ داده. در بسیاری اوقات زندانیان زیر شکنجه جان میبازند و جسدشان را به خانوادهشان تسلیم میکنند، اما از خانوادهشان ضمانت میگیرند تا صدای خود را نکشند.»
به گفته این باشنده پنجشیر، طالبان هیچگونه مسوولیتی را در خصوص زندانی شدن این افراد نمیپذیرند و در پاسخ به پرسوجوی خانوادههای این زندانیان برای دانستن سرنوشت نزدیکانشان، از زندانی بودن آنان منکر میشوند.
باشندهگان ولایت پنجشیر همچنان ادعا دارند که طالبان از زندانیان آزاد شده پس از رهایی از بند این گروه، باجگیری میکنند. فروتن (نام مستعار) یکی از باشندهگان ولسوالی رخه ولایت پنجشیر است. او در صحبت با روزنامه ۸صبح، میگوید: «طالبان زندانیان را پس از شکنجه به دادگاهشان میسپارند و در صورتی که بیگناهی فرد ثابت شود، حکم رهایی آنان صادر میشود؛ اما یک تعداد از فرماندهان طالبان، آنان را به مکان نامعلومی انتقال داده و در بدل رهایی فرد، از خانوادهاش پول یا اسلحه میخواهند.»
یکی از برادران فروتن در حال حاضر در بند طالبان است. فروتن میافزاید که برادرش نظامی حکومت پیشین بود و از سوی عبدالحمید خراسانی، بازداشت و زندانی شده است. به گفته او، عبدالحمید خراسانی، آمر پیشین امنیت فرماندهی پولیس طالبان در پنجشیر، شماری از باشندهگان این ولایت را به بهانه همکاری با جبهه مقاومت ملی بازداشت کرده است و از خانوادههای این افراد، پول و اسلحه میخواهد. به سخن او «کسانی که بتوانند پول و اسلحه را پرداخت کنند، دوباره آزاد میشوند؛ اما افرادی که نتوانند، خراسانی آنان را به بهانه عضویت در جبهه مقاومت ملی به استخبارات طالبان تسلیم میکند.»
این ادعاها اما چند روز پیش از سوی عبدالحمید خراسانی، آمر امنیت پیشین فرماندهی پولیس طالبان در پنجشیر، تکذیب شده است. خراسانی در صحبت با روزنامه ۸صبح، گفته است که او به دستور ریاست استخبارات طالبان افراد را بازداشت میکند.
تاکنون هیچ سازمان و نهادی از جمله گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز در بیش یک سال گذشته اجازه نداشته که به منظور نظارت بر اوضاع زندانیان، از زندانهای طالبان بازدید کند. در این مدت برخی از خبرنگاران خارجی با محدودیتهای شدید و بهصورت مدیریت شده، توانستهاند از برخی زندانهای طالبان گزارش تهیه کنند، اما این دسترسی محدود و با حضور فرماندهان مسوول در زندانهای طالبان بوده است.
بربنیاد گزارشهای نشر شده، زندانهای طالبان را دو نهاد امنیتی این گروه، وزارت داخله به سرپرستی سراجالدین حقانی و اداره استخبارات به سرپرستی مولوی عبدالحق وثیق، اداره میکنند.