براساس گزارشها، افغانستان تحت کنترل طالبان به کانونی امن برای گروههای تروریستی تبدیل شده است. انستیتوت صلح امریکا ادعا کرده که «پایگاه اصلی» شاخه خراسان داعش در افغانستان است. کارشناسان این نهاد گفتهاند که شاخه خراسان داعش با حمله بر مسکو، نشان داد که توانایی ضربه زدن به هر نقطهای از جهان را دارد. با این حال، فرمانده پیشین ستاد مرکزی ارتش امریکا مدعی شده که داعش تا شش ماه دیگر بدون هیچ هشداری به منافع امریکا و غرب حمله میکند. این نگرانیها در حالی افزایش یافته که داعش شاخه خراسان مسوولیت حمله مرگبار روسیه را برعهده گرفته که در نتیجه آن ۱۴۳ تن کشته شدهاند. طالبان نگرانیها از تهدیدات داعش در افغانستان را جنگ تبلیغات غرب علیه رژیم این گروه عنوان کردهاند. در تازهترین مورد معاون اداری ریاستالوزرای این گروه در دیدار با دیپلماتهای خارجی در کابل، ادعا کرده که چیزی به نام داعش در افغانستان وجود ندارد. پیش از این نیز رسانههای وابسته به طالبان ادعا کردهاند که پایگاه داعش شاخه خراسان را ایالت بلوچستان پاکستان است.
پس از حمله مرگبار داعش شاخه خراسان بر یک تالار کنسرت در کروکوس مسکو و همچنان حمله دیگر این گروه در ولایت قندهار، نگرانیها از افزایش تهدیدات داعش در جهان تشدید شده است. پس از تسلط طالبان بر افغانستان، بسیاری از مخالفان این گروه ادعا کردهاند که افغانستان به کانون امن هراسافگنی در جهان تبدیل شده است. براساس اظهارات آنان، طالبان از القاعده و سایر گروههای شورشی بهصورت گسترده میزبانی کردهاند.
در تازهترین مورد انستیتوت صلح امریکا ادعا کرده که پایگاه اصلی داعش شاخه خراسان در افغانستان تحت حاکمیت طالبان است. اسفندیار میر، کارشناس ارشد این انستیتوت، گفته که داعش با حمله بر مسکو، توانایی خود را در ضربه زدن به هر نقطه جهان نشان داده است. به گفته او، حملات این گروه نشان میدهد که آنان ظرفیت رو به رشد برای ایجاد وحشت فراتر از قلمرو حضوری خود دارند.
آقای اسنفدیار افزوده است: «داعش خراسان، شاخه افغانستان این گروه در خاورمیانه است که اولین بار در اوایل سال ۲۰۱۵ ظهور کرد و از آن زمان تا کنون در منطقه فعال بوده و در آنجا جنگیده است.» او تاکید کرده که شاخه خراسان داعش «بهشدت پایدار» بوده و پس از حمله بر کشورهای منطقه، اکنون به بخشهایی از اروپا نیز رسیده است.
در همین حال، جنرال کنت فرانک مکنزی، رییس پیشین فرماندهی مرکزی امریکا، هشدار داده که شاخه خراسان داعش بهشدت در تلاش هدف قرار دادن ایالات متحده است. مکنزی افزوده که داعش بهطور شدید مایل به حمله بر ایالات متحده است و دولت بایدن باید این تهدیدات را جدی بگیرد. این مقام پیشین ارتش امریکا با اشاره به حمله اخیر داعش بر مسکو، تاکید کرده است: «ما باید منتظر تلاشهای بیشتر از این نوع حمله علیه ایالات متحده و شرکای خود باشیم. من فکر میکنم این اجتنابناپذیر است.» او افزوده که داعش از روشهای آنلاین برای سازماندهی حملاتش استفاده میکند که این تهدیدی برای آینده امنیت جهانی است. آقای مکنزی با نگرانی از حضور داعش در افغانستان افزوده است: «اگر ۲۵۰۰ نیروی امریکایی در کنار دیگر اعضای ناتو در افغانستان باقی میماندند، میتوانستند با داعش مبارزه کنند و بیشتر از اکنون در امنیت میبودیم.»
از سوی دیگر، مارک کوانتوک، جنرال بازنشسته ارتش امریکا، نسبت به تمایل داعش به حمله بر ایالات متحده هشدار داده است. او گفته که امریکا همچنان هدف شماره یک داعش است. کارشناسان امریکایی نیز هشدار دادهاند که داعش شاخه خراسان جسور شده و به دنبال اهداف بزرگتر از منطقه است. به گفته آنان، داعش میتواند از هرجومرج مرزی میان ایالات متحده و مکسیکو برای یک حمله بزرگ سوءاستفاده کند.
به دنبال افزایش نگرانیها از حملات داعش شاخه خراسان، فایننشال تایمز نیز گزارش داده که بازگشت افغانستان بهعنوان مرکز رشد فعالیتهای فرامروزی هراسافگنی با ریشه مذهبی کاملاً قابل پیشبینی بود. این روزنامه تاکید کرده که به نظر میرسد تاریخ در حال تکرار شدن کامل است. به گفته این روزنامه، پناهگاه قدیمی گروههای هراسافگن جهانی به شمول القاعده و داعش، به پناهگاه تازه این گروهها در افغانستان مبدل شده است.
مقامهای پیشین امریکایی در حالی افغانستان تحت حاکمیت طالبان را بهعنوان پایگاه اصلی داعش شاخه خراسان معرفی میکنند که یک رسانه وابسته به طالبان، ادعا کرده که ایالات بلوچستان پاکستان یکی از مراکز مهم این گروه است.
المرصاد، رسانه وابسته به طالبان، پس از حمله یک مهاجم داعش در قندهار، ادعا کرده که او دو ماه قبل از حمله، به شاخه خراسان داعش در ایالات بلوچستان پاکستان پیوسته و در آنجا آموزشهای عقیدتی گرفته بود. این رسانه به نقل از منابع خود ادعا کرده که ایالات بلوچستان پاکستان، اکنون یکی از مراکز مهم داعش شاخه خراسان است.
طالبان در مورد حضور داعش در افغانستان همواره متناقص صحبت کردهاند. سخنگویان این گروه در سالهای پسین حضور داعش در افغانستان را رد کرده، اما در عین حال از مبارزه خود علیه این گروه سخن گفتهاند. طالبان به رغم اظهارات ضدونقیض، مدعی شدهاند که علیه داعش در افغانستان مبارزه موثر داشته و این گروه را از بین بردهاند. بهتازهگی عبدالسلام حنفی، معاون اداری رییسالوزرای طالبان، در دیدار با دیپلماتهای خارجی در کابل، ادعا کرده که چیزی به نام داعش در افغانستان وجود ندارد، در حالی که به دلیل هراس از این گروه همواره خانههای غیرنظامیان را بهصورت خودسرانه مورد بازجویی قرار داده و دهها تن را به اتهام همکاری با داعش زندانی کردهاند.
این نگرانیها در حالی از تهدید داعش در افغانستان افزایش یافته که روسیه بهعنوان قربانی تروریسم که تا کنون خون شهروندانش نخشکیده، اعلام کرده که در حال بررسی حذف نام طالبان از فهرست گروههای تروریستی است.
خبرگزاری تاس روسیه بربنیاد یک اعلامیه وزارت خارجه این کشور، گزارش داده که حذف نام گروه طالبان از وضعیت گروه تروریستی توسط وزارت امور خارجه، وزارت عدلیه و سایر نهادهای مرتبط در دست بررسی است و تصمیم نهایی در این مورد توسط رهبری عالی سیاسی این کشور گرفته خواهد شد.
طالبان در مقابل از این اقدام روسیه ستایش کردهاند. ذبیحالله مجاهد، سخنگوی این گروه، گفته است که حذف نام طالبان از فهرست سازمانهای تروریستی روسیه «یک اقدام خوب و واقعبینانه» است. او مدعی شده که این گروه یک نهضت بوده و از مردم افغانستان نمایندهگی میکند.
این در حالی است که بسیاری از شهروندان و فعالان سیاسی میگویند که نباید برای استفاده ابزاری از تروریسم در منطقه مسابقه تروریسم و خوب و بد راهاندازی شود. به گفته آنان، گروه طالبان یک سازمان تروریستی است و روایت مبارزه با داعش این گروه نیز با شکست مواجه شده و اکنون در پی تامین امنیت خود است. آنان میگویند که تشدید حملات داعش، روایت کلان طالبان را که در داخل و خارج مبنی بر مبارزه با داعش ایجاد شده بود، شکستانده است. به گفته آنان، طالبان از حملات داعش بهشدت ترسیدهاند و اکنون به دنبال تامین امنیت خود هستند.