با آنکه همهی ما میدانیم قضاوت کردن رفتار و گفتار دیگران از زشتترین و آزاردهندهترین ناهنجاریهای رفتاری است، اما باز هم چرا بیشتر وقتها آگاهانه یا ناآگاهانه مرتکب آن شده موجب آزردهگی خاطر دیگران میشویم؟
مثلاً هنگام که یک دوست ما به مقام بالاتر از ما میرسد و از یک طریق تقدیر میشود، ما احساس آرامش نمیکنیم و سعی میکنیم به نوعی علیه او دسیسه کنیم و بر نامش مهر سیاه بزنیم.
از دید من کسی که در زمینهای به موفقیت رسیده باشد، ممکن است بعضیها را به یاد ناکامیشان در آن زمینه بیندازد، به رشد بالاتر او حسادت کرده و بعد سعی میکنند خلاهایی در او پیدا کنند تا حس کمبود خودشان را جبران کنند.
اگر هر یک از ما به درستی خود را بشناسیم و تاثیر قضاوتهای نادرست خود را بر زندهگی افراد ببینیم، به این نتیجه خواهیم رسید که گاه یک قضاوت نادرست میتواند مسیر زندهگی دیگران را به سوی یک تغییر غیرقابل انتظار بکشاند.
همهی ما با این وضعیت روبهرو شدهایم و یا میشود گفت همهی ما این حس را در وجود خود داشتهایم که بیشتر به یک شکل تبارز داده، یعنی صدمهای به شخص مقابل رسانیده یا اکثراً در داخل خود دفن کرده و کمکم از او فاصله گرفته و در خود فرو رفته و خود را یک شخص ناکام و ضعیف محسوب کردهایم.
پیآمد قضاوت درباره زندهگی خصوصی دیگران
یکی از موارد مخرب در روابط، قضاوت در مورد دیگران به صورت آنی و بدون اطلاع از کل ماجرا است.
این کار میتواند در برخی مواقع آسیبی جدی به ارتباط ما با اطرافیانمان بزند و باعث کمرنگ شدن روابط شود. حتا اگر قضاوت منفی ما در مورد دیگران درست باشد، میتوانیم با کمی تاخیر اقدام لازم را انجام دهیم و نیازی به واکنش آنی و سریع نیست. بنابراین بهتر است قبل از هر اقدامی کمی صبر کرده و از صحت کامل و صد درصدی حدس و قضاوتمان مطمین شویم و بعداً واکنش لازم را نشان دهیم.
درست است که در برخی حالات رفتار قاطعانه لازم است و باید هشداری کاملاً صریح به طرف مقابل بدهیم تا مانع تکرار رفتار زننده و اشتباهش در آینده شویم، اما این مساله نیز بسیار مهم است که آیا واقعاً اشتباهی از فرد مقابل سر زده یا برداشت ما اشتباه است؟
بنابراین همواره لازم است قبل از هر گونه قضاوت در مورد دیگران و عمل کردن بر اساس آن، اطلاع کافی از تمام قضیه داشته باشیم. باید توجه کنیم که اگر بر اساس برداشتی اشتباه عمل کنیم، ممکن است آسیبی جدی به ارتباطمان با فرد مقابل وارد شود.
شیوهی غلبه بر منفیگرایی
به عنوان اولین گام برای غلبه بر منفیگرایی، لازم نیست همیشه و همه جا مثبت فکر کنیم، بل باید به دنبال واقعبینی و خاکستری دیدن زندهگی باشیم. فرض کنید در مورد یک رابطه، نگران هستید. به جای اینکه بگویید نتیجه فاجعه خواهد بود، من مطمینم یا حتا مطمینم همهچیز عالی پیش خواهد رفت، بهتر است اینطور به ماجرا نگاه کنید که انتظار دارم درست مثل هر رابطهای، اتفاقات عالی، خوب و گاه بد برای ما پیش بیاید. روی یک کاغذ، مسالهای که دربارهی آن منفیبافی میکنید را یادداشت کنید. بدترین اتفاقاتی که ممکن است بیفتند را بنویسید. حالا سه اتفاق بینابینی را یادداشت کنید. برای این کار سعی کنید به جای اتفاقات هیجانانگیز و جذاب، اتفاقاتی که واقعبینانهتر هستند را انتخاب کنید. در نظر گرفتن احتمالات مختلف و داشتن گزینههای بیشتر، به شما کمک خواهد کرد تا به جای رفتار احساسی، شفافتر فکر کنید و تصمیمهای بهتری بگیرید.
راهکار
این مساله را برای خود روشن کنید كه نحوهی تفكر دیگران درباره شما دلمشغولی و مشكل شما نیست؛ ممكن خندهدار به نظر برسد، اما این یك واقعیت است. آنها همانطور كه تصمیم دارند فكر میكنند، حتا اگر در ظاهر خودشان را طوری دیگری نشان دهند. بفهمید كه در انتهای روز هر كسی حدس خودش را درباره شما خواهد داشت. اینكه چطور درباره شما فكر میكنند، مشكل و دلمشغولی آنها است نه شما، پس هر وقت این فكر كه دیگران چگونه و چطور درباره شما فكر میكنند به سراغتان آمد، آن را با این جمله «مهم نیست، این مشكل آنها است نه من» جایگزین كنید.
برای دور کردن افکار منفی نباید به آخر خط فکر کنید. تقریباً هیچ جای زندهگی سیاه و سفید نیست، هیچ جای زندهگی صفر و صد نیست و هیچ چیزی در زندهگی از همه یا هیچ پیروی نمیکند، اما فکرهای منفی باعث میشود اتفاقات بد را به بدترین شکل ممکن ببینیم.
تفکر همه یا هیچ، نکات ظریفی را در زندهگیمان از قلم میاندازد. آینده را به شکل مجموعهای از حوادث ناگوار، فجایع و اتفاقات ناخوشآیند نشان میدهد. مطمیناً اتفاقهای بد و ناگوار گاه رخ میدهد، اما خلاف هیاهویی که از کیوسکهای روزنامهفروشی به گوشمان میرسد، بخش اعظم زندهگی، خاکستری است، نه سیاه و نه سفید.
نتیجه
در کل میشود نوشت: نگاه صادقانه به خودتان بیندازید، شاید خیلی از خصوصیاتی که در دیگران دوست ندارید در خودتان باشد. اگر اینطور بود، ممکن است باعث تعجب شود و به این ترتیب خود را بهتر بپذیرید و احساس درک بیشتر نسبت به دیگران پیدا خواهید کرد.