با وجود افزایش فقر و بیکاری در پی سقوط نظام جمهوریت و تسلط دوباره گروه طالبان، در بیش از دوونیم سال گذشته شمار زیادی از داکتران وظایفشان را ترک کردهاند. کمکهای بینالمللی نیز کاهش یافته است. اکنون باشندهگان و داکتران ولایت تخار در شمالشرق کشور از فروپاشی نظام صحی در این ولایت هشدار میدهند.
این روزها نبود دارو و امکانات صحی از چالشهای بسیار جدی است که صدها تن از بیماران و بیمارداران در ولایت تخار را با مشکل مواجه کرده. عمدتاً زنان و کودکان از این مشکل رنج میبرند.
برخی از باشندهگان ولایت تخار میگویند که به خدمات صحی معیاری دسترسی ندارند و مجبورند بیمارانشان را از ولسوالیها برای درمان به تنها شفاخانه دولتی شهر تالقان، مرکز این ولایت، انتقال بدهند. شفاخانه تخصصی ۲۰۰ بستر ولایت تخار تنها مرکز دولتی شناختهشده در سطح این ولایت است. این مرکز تخصصی از بیرون ظاهر زیبایی دارد، اما کسی که هنوز آن را ندیده، تصوری از یک مرکز خالی از مشکلات معمول صحی در ذهن میپروراند. اما با قدم گذاشتن به آن، این تصور فرو میریزد و عمق فاجعه صحی و عدم رسیدهگی به مشکلات مردم آشکار میگردد.
فرید که از روستای «توغدانه» ولسوالی چال به تالقان برای درمان مادرش آمده است، در گفتوگو با روزنامه ۸صبح میگوید که در ولسوالی آنها دارو و داکتر نیست. او از ازدحام بسیار و نبود امکانات در شفاخانه ولایتی شکایت میکند و میافزاید که بیماران و بیمارداران بهسختی نوبت میگیرند.
این باشنده روستای توغدانه میگوید: «در ولسوالی چال یک مرکزی صحی است، اما بعد از آمدن طالبان داکتر و دارو ندارد و مجبوریم مریضان را به تالقان بیاوریم.»
هدایتالله که همسر باردارش را برای درمان به شفاخانه ولایتی تخار در شهر تالقان آورده است، نیز از نبود دارو در ولسوالی کلفگان این ولایت شکایت دارد. او از مسوولان صحی طالبان میخواهد که به مشکلات مردم رسیدهگی کنند. هدایتالله میافزاید: «موسسات کمک و همکاری میکنند؛ اما وقتی به مراکز صحی مراجعه میکنم، دوا و امکانات صحی نیست. مردم در ولسوالی به کوچکترین خدمات صحی دسترسی ندارند.»
شهیدالله، یکی دیگر از ساکنان روستای دوراهی ولسوالی بنگی که فرزندانش را برای درمان به شفاخانه ولایتی تخار آورده است، از نبود دارو در مرکز صحی ولسوالی بنگی انتقاد دارد. او از مسوولان صحت عامه طالبان در تخار میخواهد که به مشکلات مردم رسیدهگی کنند. شهیدالله میافزاید که در ولسوالی بنگی در زمان جمهوریت همه امکانات صحی به شمول داکتر موجود بود، اما با آمدن طالبان همه چیز از بین رفته است.
همزمان داکتران در شفاخانه ولایتی تخار، وضعیت کنونی را برخاسته از وضع محدودیتهای طالبان بر زنان، کم بودن معاش داکتران و توقف پروژههای نهادهای خارجی میدانند. آنها میگویند که سکتور صحت در تخار پس از برگشت گروه طالبان با مشکلات جدی روبهرو شده است و وضعیت با گذشت هر روز فاجعهبارتر میشود.
این گفتهها در حالی مطرح میشود که یک منبع از شفاخانه ولایتی تخار به روزنامه ۸صبح میگوید که میزان مراجعان به این مرکز درمانی بیش از ظرفیت است. او که نمیخواهد نامش در گزارش ذکر شود، میافزاید: «مثلا در شفاخانه ولایتی روزانه ۱۰۰ تا ۱۵۰ تن مراجعه میکنند و تنها ۲۰ تا ۳۰ تن درمان میشوند و بیشتر از این ظرفیت نداریم. مریضان باید دو یا سه روز بعد مراجعه کنند و به همین علت بیماران و همراهانشان از پرسونل شفاخانه شکایت دارند.» این منبع میافزاید که او از سه ماه به این سو معاش دریافت نکرده و با مشکلات اقتصادی بسیاری روبهرو شده است.
در همین حال مسوولان محلی طالبان در ریاست صحت عامه تخار با تایید مشکلات باشندهگان ولسوالیهای این ولایت و داکتران شفاخانه ولایتی میگویند که مردم تقاضای خدمات دارند، اما مراکز صحی در این ولایت با کمبود تجهیزات و دارو مواجهند.
غلامسرور رحمانی، رییس صحت عامه طالبان برای تخار، میگوید که سکتور صحی این ولایت به دارو، لوازم طبی و آمبولانس نیاز دارد. او میافزاید که علاوه بر این، نداشتن ساختمان دایمی از دیگر چالشهای مراکز صحی این ولایت است. به گفته رحمانی، در حال حاضر ۲۱ مرکز صحی در تخار ساختمان دایمی ندارند و برای ارایه خدمات صحی از ساختمانهای کرایی استفاده میکنند. او از طالبان و نهادهای بینالمللی کمککننده خواستار کمک و همکاری با مراکز صحی این ولایت است.