پاکستان تی‌تی‌پی بیلن اوروش و مذاکره قیلیش ایکّی یونه‌لیشده
پاکستان طالبان تحریکی (تی‌تی‌پی) حاضر هم پاکستان دولتی برابریده جدی معما سنله‌دی و یقینده بو معما حل بولیشی اصلا سېزیلمه‌یدی. تی‌تی‌پی نینگ قالیش عامللریدن بیری افغانستانده پایگاه و پناه‌گاه‌لری بار و طالبان تامانیدن قۉللب-قوتلنماقده. ینگی‌لیکده طالبان گروهی ایچکی ایشلر وزیری اۉرین باسری محمدنبی عمری، خوست ولایتیده یولگه قوییلگن ییغیلیشده، پاکستان دولتی تی‌تی‌پی گه قرشی اوروش‌دن قول تارتیب و بو گروه بیلن مذاکره قیلیشینی اېتگن؛ بیراق افغان طالبلری اۉزی مخالف آقیم‌لری بیلن عینی ایشنی قیلیشی کېره‌ک. عمری آگاه‌لنتیریش اوله‌راق یا که کنایه شکلده اسلام‌آباد رسمی‌لری گه خطاب ایتیشیچه، پاکستان نینگ بیر میلیون اردوسی ایکّی میلیون هم بولسه تی‌تی‌پی گه قرشی اوروش ده غلبه قازانه آلمه‌یدی. البته طالبان بو عملداری نینگ اېسته‌گی اسلام‌آباد رسمی‌لری تامانیدن قبول قیلینمه‌گن. پاکستان تشقی ایشلر وزیرلیگی سۉزلاوچیسی ممتاز زهرا بلوچ، یېتکرمه‌لر بیلن اۉتکزگن صحبتیده تی‌تی‌پی بیلن مذاکره قیلیش نیاز اېکن‌لیگینی رد قیلیب و بو گروه نینگ سرکوب ایتیلیشینی تاکیدله‌گن: «تی‌تی‌پی بیلن مذاکره قیلیش اوچون هېچ ریجه‌میز یوق و طالبان دن عصیانچی گروه‌لر نینگ دهشتلی جنایت و اوروش‌لری و رهبرلری نینگ آلدینی آلیش گه امید بیلدیره‌میز.»
حقیقت بوکه اسلام‌آباد پاکستان‌لیک طالبلر تحریکینی تن آلینگن رقیب اوله‌راق قبول قیلمسلیک اوچون بو گروه بیلن مذاکره قیلیشدن قورقه‌دی. پاکستان ترورچی بیر گروه بیلن مذاکره قیلیش عاقبت‌لریدن آگاه دیر شونی اوچون پاکستان‌لیک طالبلر تحریکی بیلن قوله‌یچه مذاکره میزی اطرافی گه اۉلتیرمسلیگی کوتیله‌دی. یاشیرینچ مذاکره‌لر آرقه‌لی افغان طالبلر نینگ قدرت نی آلیشیدن بوتون دنیا اینیقسه قۉشنی و منطقه مملکتلر آگاه دیر. یقین اۉتمیشدن حاضرگچه منطقه ده افغانستان سابق حکومتی استثنا هېچ بیر مملکت ترورچی گروه بیلن مذاکره قیلیش گه تیارگرلیک کورستمه‌گن. پاکستان، ایران، چین، تاجیکستان، اۉزبېکستان و … هر بیری منفعت‌لرینی تهدید قیلووچی بیر گروه بیلن دوچ دیر، بیراق اولر گه میدان بیریش اۉرنیده اولرنی سرکوب قیلیشنی اۉیله‌یدیلر. عین‌حالده مذکور تروچی گروه‌لر اوشبو مملکتلرده اولغه‌یگن. شونی اوچون پاکستان منطقه ده حربی و استخباراتی کوچ گه اېگه بیر مملکت اوله‌راق، تی‌تی‌پی بیلن مذاکره قیلیش گه راضی‌لیک کورستمسلیگی ممکن، عکس‌حالده، نتیجه ضرری گه بولیشی ممکن.
افغانستان‌لیک طالبلر پاکستانده‌گی اوروش تامان‌لرینی مذاکره قیلیش گه چقیریش سببی بو که اونینگ نتیجه‌سینی یخشی‌لیک بیلن تاتگنلر. طالبان اوللرده جوده هم ضعیف بولگن‌لیگی تخمین اېتیلردی، دنیا و منطقه ده‌گی بویوک و کیچیک قدرت‌لر نینگ اېسته‌گی طفیلی استه-سکین میدان گه قدم قویدیلر. طالبان تشقی ایشلر وزیرلیگی نینگ سیاسی معینی شیرمحمد عباس استانکزی، امریکا ۲۰۰۷ ییلدن بېری بو گروه بیلن یاشیرینچ مذاکره قیلگنینی ادعا قیلدی؛ بو حقیقتن هم قیزیق ادعا دیر. سۉنگ، قطر ۲۰۱۳ ییلده امریکا قۉشمه ایالتلری نینگ اېسته‌گی بیلن صلح مذاکره‌لری جریانی شکللنیشی اوچون دوحه شهری ده سیاسی منزل قوریب بیردی. باشقه مملکتلر طالبان نینگ رضایتینی جلب اېتیش اوچون رقابت گه باشله‌دیلر، حتا افغانستان سابق حکومتی نینگ ناراضی‌لیگی بیلن. کیېن‌راق اېسه امریکا افغانستانده اۉزی قۉللب-قوتله‌گن حکومت نینگ غیبتیده طالبان بیلن ایکّی تامانلمه مذاکره‌لرنی باشله‌دی؛ بو مذاکره کوتیلمه‌گن و یامان نتیجه گه باعث بولدی: طالبان نینگ قدرت گه قیتیشی و ۲۰ ییل‌لیک یوتوق‌لر قولشی.
احتمال طالبان نینگ حمایت قیلووچی دولتلر بو گروه اوروش بیلن غلبه قازانه آلمسلیگینی بیلردیلر و اونگه قۉشیمچه بو گروه نینگ قدرت ده شامل قیلیش اوچون مذاکره بهانه‌سیده سیاسی منزل قوریب بیردیلر. البته سابق حکومتده‌گی سیمالر هم طالبان بیلن اۉروش قیلیش اۉرنیده اولر بیلن مذاکره قیلیشنی افضل کورر اېدیلر. هر نرسه بولسه هم نتیجه شونده‌ی بولدی: عصیانچی گروه نینگ بیر مملکت تقدیری گه حاکم بولیشی.
حاضر افغانستان‌لیک طالبلر پاکستان‌لیک متحدلری تینچ و خوف‌سیز اوشبو یولنی کېزیب و تېزلیک بیلن قدرت گه شریک بولیشنی اېسته‌یدیلر. بو سناریو ده، پاکستان دولتی افغانستان سابق حکومتی اۉرنیده، تی‌تی‌پی افغان طالبلری و کابل دوحه اۉرنیده قرار بیریله‌دی؛ چونکه طالب امارتی میزبان بولیشی ممکن. افغان طالبلری پاکستان ده اوروش تامان‌لری مذاکره گه تن بیرگن حالده، تی‌تی‌پی یوق بولمه‌یدی بلکه امتیاز قولگه کېریتیشینی اۉیله‌یدیلر و پاکستان قُولی طالب امارتی یخنیدن تارتیله‌دی. مثال اوچون خوست‌ده طالبان عملداری گه کوره: «تی‌تی‌پی و ایناغه‌لریمیز پاکستان حکومتی گه قرشی اوروش قیلماقده و بو اوروشنی جهاد دیه بهاله‌یدیلر، بیز اره‌لشمه‌یمیز، بیراق بو اوروش بیز اوچون قیینچیلیکّه سبب بوله‌دی.» شونینگدیک افغان طالبلری اوروش تامان‌لری اۉرته‌سیده واسطه‌چیلیک قیلیش بیلن اۉزلری نینگ صلح‌طلب و خیرخواه بیر کوچ اوله‌راق کورسه‌تیش گه اۉرینماقده‌لر. البته مذاکره بولسه و افغان طالبلری واسطه‌چیلیگی نتیجه بیرگن بیرحالده، بیر تامان اوچون مفید بولیشی ممکن. باشقه بیر نکته بو که افغان طالبلری پاکستان متحدلرینی سرکوب قیلیب بولمس عنوان قیله‌دی و پاکستان دولتینی بو گروه بیلن مذاکره قیلیشدن باشقه یولی یوق دیه اۉیله‌یدیلر. طالبان ایچکی ایشلر وزیری نینگ اۉرین باسری پاکستان نینگ بیر میلیون‌لیک اردوسی ایکّی میلیون هم بولسه، تی‌تی‌پی گه غلبه قازانه آلمسلیکنی ادعا قیلگن، یوقاری نکته‌نی تصدیقله‌یدی.
تی‌تی‌پی بیلن اوروش قیین، بیراق مذاکره آرقه‌لی بو گروه گه مشروعیت بیریش معناسیده اېمس دیر. اسلام‌آباد اېریم قیینچیلیک اینیقسه اقتصادی انقراض گه دوچ اېکن، بیراق تی‌تی‌پی گه قرشی اوروش دن قول تارتیشی گه سبب بولمه‌یدی. پاکستان دولتی اوشبو مملکت طالبلری گه باقیشی واحد دیر: ضعیف قیلیش یا که نابود قیلیش. تی‌تی‌پی بیلن اوروش زیانی بولسه سودی هم بار. امریکا قۉشمه ایالتلری و منطقه ده‌گی قدرت‌لردن بیرقطاری نینگ حمایتینی کسب اېتیش دیر مثالی سعودی عربستان. ینگی‌لیکده امریکا جمهور باشلیغی پاکستان باش وزیری شهباز شریف گه مکتوب یوللب جهانی و منطقه‌وی معمالر گه قرشی کوره‌ش ده اسلام‌آباد نی قۉللب-قوتلش وعده‌سینی بیرگن. شونینگدیک ایکی تامان تشقی ایشلر وزیرلری تلفونی علاقه‌لریده تروریسم گه قرشی قۉشمه کوره‌ش گه تاکید اېتگنلر.
باشقه مملکتلر اسلام‌آباد نی تی‌تی‌پی بیلن مذاکره قیلیش گه ترغیب قیلمه‌گن. اگر ترغیب بولگن بولسه هم، هدفی تی‌تی‌پی مساله‌سی گه دایر افغان طالبلری و پاکستان آره‌سیده‌گی تارتیشوولر گه چېک قوییش بولگن. مثال اوچون ایران یا که چین پاکستان نی تی‌تی‌پی بیلن مذاکره قیلیش گه ترغیب قیلگن حالده، اسلام‌آباد تهران و بیجینگ گه جیش‌العدل و اویغورلر بیلن مذاکره قیلیش تکلیفینی بیریشی ممکن؛ بو قبول قیلینه‌یاتگنگه اوخشمه‌یدی.
بلکه اسلام‌آباد رسمی‌لری تی‌تی‌پی بیلن مذاکره قیلیش گه دایر طالبان ایچکی ایشلر وزیری اۉرین باسری نینگ تکلیفی گه: «سیزلر مملکت‌لرینگیزده‌گی بحران گه چېک قوییش اوچون مخالف کوچلر بیلن مذاکره قیلیش» جوابینی بیرسه‌لر یخشی بولر اېدی.
