د افغان فلم تازه حال؛ سینماګران شړل شوي، د طالبانو په ګټه تبلیغاتي مستندونه پکې جوړیږي
۸صبح، کابل: د طالبانو له بیا واکمنیدو سره د افغانستان د فلم جوړونې لومړنۍ اداره( افغان فلم) له افغان سینماګرانو او په ځانګړي ډول له ښځینه کارکوونکو څخه تصفیه شوې او طالبان پکې د دوی په ګټه جنګي مستندونه جوړوي.
د افغان فلم ادارې لپاره د طالبانو د رژیم عمومي رئیس مولوي شفیع الله( جاوید افغان) چې په وینا یې، د طالبانو له واکمنیدو مخکې د دې ډلې د ماین چاودنو فلم اخیستونکی و، وایي تر واک لاندې اداره یې د طالبانو په اړه مستند فلمونه جوړوي.
د افغان فلم فعالیتونه
د طالبانو له لوري د افغان فلم ادارې واکمن له یوه خصوصي ټلویزون سره د مرکې پر مهال د خپلو کاري لاسته راوړنو په اړه وویل، چې د جمهوري نظام پر مهال یې په بګرام زندان کې د بندیانو د وضعیت په اړه یو مستند جوړ کړی، خو د نورو فعالیتونو لپاره بودیجه نه لري.
ښاغلي افغان په دې مرکه کې د خپلو لاس لاندې فعالیتونو په اړه څه ونه ویل، خو په افغان فلم کې یوې سرچینې ۸ صبح ته وویل، چې نوموړی د افغان فلم ادارې سره د طالبانو ډلې د یوې تبلیغاتي سټډیو په شان چلند کوي.
سرچینه زیاتوي، چې پر افغان فلم د طالبانو واکمن چارواکي پر دې کار کوي څو د دې جنګي ډلې د ځینو مشهورو مشرانو، ځانمرګو بریدګرو او ملایانو د ژوند او جګړو په اړه تبلیغاتي ویډیوګانې جوړې کړي.
د سینماګرانو ملامتول
د افغان فلم ادارې لپاره د طالبانو واکمن وایي، چې افغانستان او دغه اداره د دوی له بیا واکمنیدو سره له مسلکي فلم جوړونکو او سینماګرانو څخه تشه شوې ده، خو هغه د دې کار پړه پر فلم جوړونکو واچوله.
جاوید افغان د خبرو په یوه برخه کې یې د جمهوري نظام پر مهال افغان فلم جوړونکي او سینماګران د امریکا د فرهنګي یرغل لاسپوڅي وبلل او تورن یې کړل، چې د «اسلامي او افغاني ارزښتونو» خلاف یې په عمومي ډول کار کړی او د پام وړ څه یې نه دي کړي.
هغه په مشخص ډول کومه بېلګه وړاندې نه کړه، خو افغان سینماګران یې تورن کړل، چې د ده په ادعا د امریکا په مرسته یې فلمونه او سریالونه جوړول او د سینما له نومه یې د خلکو کرکه رامنځته کړه.
ملا شفیع الله( جاوید افغان) په ورته وخت کې تایید کړه، چې ډېری افغان فلم جوړونکي د طالبانو له واکمنیدو سره له هېواده وتلي.
پر فلم جوړلو او ښځینه وو بندیز
د طالبانو له بیا واکمنیدو سره په افغانستان کې هنري او سینمایي فعالیتونه په ټپه دریدلي، چې اصلي دلیل یې دغو فعالیتونو سره د طالبانو مخالفت او دغه مخالفت ته د مذهبي توجیه جوړولو هڅې دي.
له ښاغلي افغان څخه په دې مرکه کې وپوښتل شو، چې پر افغان فلم له واکمنیدو وروسته یې ټول تمرکز د خپلې ډلې په ګټه د مستندونو په جوړولو دی آیا که افغان فلم جوړونکي عاشقانه په هېواد کې وای او عاشقانه فلمونه یې جوړولی اجازه ورکول کیده؟ د هغه ځواب دا و، چې په دې اړه به د طالبانو د امربالمعروف ادارې، ملایانو او نورو ادارو ګډې کمېټې پریکړه کوله.
د افغان فلم ادارې طالب واکمن په ورته وخت کې د سېنما پر پردې د ښځو له څرګندیدو سره حساسیت وښود او ویې ویل، چې په دې اړه خپله څه نه شي ویلای او طالب علما باید پریکړه وکړي، چې په فلمونو کې د ښځو څرګندیدو ته جواز لټولی شي کنه؟
نوموړی تاییدوي، چې د طالبانو له واکمنیدو سره ډېری افغان فلم جوړونکي له هېواده وتلي، خو د ښځینه وو هغو په اړه وایي چې په سینما او افغان فلم کې یې د کار کولو په اړه لا د طالبانو امربالمعروف ادارې او مفتیانو لا پریکړه نه ده کړې او له دې امله له څو اجیرانو او صفاکارانو پرته په افغان فلم اداره کې نورو ښځو ته د کار اجازه نه ده ورکړل شوې.
ملا جاوید افغان په ورته مهال د ځینو څېرو په اړه د تبصرو پر مهال ټینګار وکړ، چې د ښځو عکسونه دې نه ورښودل کیږي، ځکه په وینا یې کتل یې ناروا دي.
هغه د افغان فلم د وروستۍ رئیسې او مشهورې فلم جوړونکې صحرا کریمي عکس ته د همدغه حساسیت له امله ونه کتل او ویې ویل، چې په اړه یې کومه تبصره نه لري.
پر پرده د څرګندو شویو ښځو پټ ژوند
په افغان فلم اداره کې یوه سرچینه ۸ صبح ته وایي، چې ټول افغان سینماګران له هېواده نه دي وتلي؛ بلکې یوه لویه برخه یې لا هم په هېواد کې دي.
د سرچینې د معلوماتو له مخې، طالبانو سینماګران له افغان فلم ادارې څخه ځواب کړي، چې ټول له بد اقتصادي وضعیت سره مخامخ دي.
یوې ښځینه فلمي لوبغاړې د نوم نه خپریدو په شرط وویل، چې له سختو اقتصادي ستونزو ور اخوا، د طالبانو له وېرې پټ ژوند کوي او وېریږي، چې دوی یې احضار او شکنجه نه کړي.
سرچینې له نړیوالو او په ځانګړي ډول هنري بنسټونو وغوښتل، چې په افغانستان کې د ایسار پاتې هنري څېرو د ژغورنې لپاره لاس په کار او د عاجلو اقتصادي مرستو ترڅنګ ورسره له هېواده د وتو په زمینه برابرولو او خوندیتوب کې مرسته وکړي.
له اندیښنو ډک راتلونکی
د افغانستان د سینما مخینه د غازي امان الله خان تر واکمنۍ رسیږي، خو افغان فلم اداره په ١٣٤٧لمريزکال د وخت د پاچا محمد ظاهر د حکومت په دوره کې رامنځته شوه.
د جمهوري نظام تر سقوطه د افغان فلم ادارې رئیسه او فلم جوړونکې صحرا کریمي، چې په فلم جوړولو کې د دوکتورا تر کچې زده کړې لري، څه موده مخکې په یوه مرکه کې د طالبانو له لوري د افغان فلم ادارې فعاله ساتلو ته اندیښنه ښودلې وه.
نوموړې ویلي وو:« د طالبانو رژیم یو ایډیالوژیک رژیم دی. دوی له هرې لارې د خپلې ایډیالوژۍ د ترویج هڅه کوي، زه وېریږمه چې فلم او فلم جوړونه به د ځان سپینولو لپاره د یوې بلې تبلیغاتي او ابزاري وسیلې په توګه وکاروي.»
یو شمېر نور هنري شنونکي هم باور لري، چې د افغان فلم وضعیت د طالبانو د لومړۍ دورې په پرتله اوس ځکه د زیاتې اندیښنې وړ دی، چې طالبان له دغې ادارې څخه اوس د خپلو افراطي افکارو د ترویج لپاره تبلیغاتي استفاده کوي او دا د افغان فلم ادارې تر تړلو هم خطرناکې پایلې لري.
