ټولنه

په افغانستان کې د ښځو وژنه

د ښځو وژنه، د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي تر ټولو زشته کړنه ده، چې له دوی سره کرکه څرګندوي. د افغانستان په څېر ټولنه کې، دغه عمل جرم نه ګڼل کېږي، ان یوه بده او ډېره حساسه پدیده هم نه ښکاري. افغانستان، حتی پلازمینه یې کابل، چې د روښانتیا ټاټوبی دی، څو کاله وړاندې په خورا وحشتناکه بڼه د...

د ښځو پر وړاندې د طالبانو له سیاست نه څه زده کولای شو؟

د طالبانو امارت دوه کلن کېږي او سږ کال اګست میاشت ډېرو ته مهمه میاشت ده. یو شمېر وايي چې نړۍوالې ټولنې دغې ډلې ته دوه کاله فرصت ورکړی و تر څو په خپلو ژمنو عمل وکړي او کېدای شي طالبان په راروانو مياشتو کې له بهرنیانو سره د مهمو راکړو ورکړو په موخه چمتوالی نیولی وي. هغوی داسې ګڼي...

ايا د مصنوعي ځيرکتيا د چټ څلورم نسل کولای شي هنري اثار وپنځوي؟

دا هاغه پوښتنه ده چې دا مهال يې د ځواب موندلو لپاره د ډېرو خلکو تلوسه ده. د سويډن مشهورې ورځپاڼې ډاگېنس نيهېتر (Dagens Nyheter) د روان ۲۰۲۳زېږدیزکال د می پر ۲۶مه نېټه خبر ورکړ، چې د کتابونو يو خپروندويه شرکت نوويلکس (Novellex) د مصنوعي ځيرکتيا (Artificiell intelligen)د چټ څلورم نسل پرمټ وکولای شول، چې څلور هنري اثار وليکي یا...

طالبان او نړۍیوال جهادیسم؛ ایا د طالبانو مشر نړۍوالې مشرۍ ته فکر کوي

ټوله نړۍ پوهېږي چې د نړۍوال تروریسم مهم مشران، اسامه بن لادن، ایمن ظواهري او ابو مصعب زرقاوي، کلونه د طالبانو ترڅنګ وو او د سیمې او نړۍ بېلابېلې تروریستي ډلې په یوه ډول له طالبانو سره یې اړیکې درلودې. خو په دې برخه کې چې کومه پوښتنه بې ځوابه پاتې ده او ډېرو ته لا تراوسه نه ده روښانه...

له ایرانه تر افغانستانه د تحجر او استبداد اتحاد

له څو مياشتو راهيسې د ايران په څو ښارونو کې د نجونو په يو شمېر ښوونځيو کې د زده کوونکو د مسمومېدو پېښې ثبت شوې او کورنۍ يې اندېښمنې کړې دي. په لومړي سر کې دولتي چارواکو له دې موضوع ځانونه ناخبره واچول او د دې خبرې په دروغ بللو سره يې هڅه وکړه، چې د ښځینه محصلینو مسموم کېدو...

زما زړه نه دې هنداره جوړه نه کړه

له فزيکي پدیدو او واقعیتونو سره عاطفي او تخيلي چلند اسطورې، شاعري يا بل هنر زېږولای شي، خو په واقعي ژوند کې د پرمختگ او بدلون لپاره اړ يو چې د واقعيتونو حقيقت ته ورسېږو. له پدیدو سره د انساني چلند دا دوه ډولونه د معلوم بشري تاريخ دوه قطبونه جوړوي. د تاريخ هغه قطب اساطيري دور دی چې انسان...

فکري اسارت

تر ټولو سخت اسارت، د فکر او عقل اسارت دی. د فکر او عقل اسارت، د انسان د لاسونو او پښو ځولانه کول نه دي، د فکر او عقل تړل دي. بی‌فکري  او له عقله کار نه اخستل، د موږ ذهنونه د واقعیت او حقیقت په ځای، د افسانو او خرافاتو منلو ته چمتو کړی دی. د فکر او عقل...

د جنت ادرس

د اخلاقي عمل زرکاڼی همېشه ټولنيز قضاوت او د عوامو سترګې نه وي. عوام يو نيم وخت د سينايي په قول د سامري خوسکی په خدايي مني، خو نوح په پيغمبري هم نه مني. ګاو را باور دارند اندر خدایی عاميان نوح را باور ندارند از پی پيغمبری په قبايلي ټولنو کې چې خلک د انساني شخصيت او جوهر خد...

ارزښتونه د ټولنيزو اړيکو تنظیم کونکي دي

په هره ټولنه کې د انساني، اخلاقي، ټولنيزو، سیاسي... ارزښتونو اړتیا احساسېږې. د انسانانو ترمنځ اړيکې، ټولنیزې اړيکې دي او دا اړيکې تنظيمولو ته اړتیا لري. هغه څه چې دا اړيکې تنظيموي، هغو ته ارزښتونه ويل کېږې. په يوه ټولنه کې چې د څو مذهبونو او فرهنگونو پيروان ژوند کوي؛ نو ددې چې د دوی ترمنځ ټولنيز واټن کم شي،...

د زړه تنګون چاره

لومړۍ برخه نن سبا ممکن زموږ ډېر خلک په زړه تنګون اخته وي. هغه چې په وطن کې دي د بې‌کارۍ او اقتصادي ستونزو، د خپل او/ یا د خپلو خویندو، لوڼو د تعلیم او تحصیل په اړه د اندېښنو، همدارنګه د اختناق او د بیان آزادۍ د محدودېدلو، د تفریحي امکاناتو د کمېدلو، او د خپلو ملګرو او قریبانو...