۸صبح، کابل: د افغانستان بانک د عالي شورا یوه غړي له یوې رسنۍ سره په خبرو کې یو ځل بیا د هېواد د اقتصاد د پرځېدو خبرداری ورکړی او ویلي يې دي، چې د دې ناروین حللار له نیویارک سره تړلې ده.
د افغانستان بانک د عالي شورا غړی شاهمحمد محرابي شنبه د سلواغې پر ۹ الجزیرې ته ویلي، چې افغانستان له شدید بحران سره مخ دی. نوموړي د افغانستان کنګل شویو ارزي زېرمو ته په اشارې ویلي، چې د بحران د حل کیلي نیویارک کې ده.
د افغانستان بانک د مرکزي شورا دغه غړی چې د امریکا تبع هم دی وايي، د امریکا له لوري د افغانستان د ارزي زېرمو د کنګل کېدو له کبله د خلکو ژوند له سخت حالت سره مخ دی.
نوموړي زیاته کړې، چې خلک په لویه کچه د بنسټیزو توکو د پېرلو توان نه لري، د دغه هېواد ملي پیسې له ځوړ سره مخ دي او له وړاندې مات اقتصاد یې د سقوط له ګواښ سره مخ دی.
شاهمحمد محرابي ویلي، تمه ده د افغانستان بانک د افغانیو پر وړاندې د ډالر د کنټرول لپاره د تورم د مخنیوي په موخه د پولي سیاست عملیات ترسره کړي، خو امریکا کې ډالري زېرمو ته له لاسرسي پرته د افغانستان بانک د بازار د ثبات لپاره د دې حیاتي کار د ترسراوي وړتیا نه لري.
د نوموړي په خبره، ډالرو ته د تقاضا له زیاتوالي سره سم د افغانۍ ارزښت ۳۰ سلنه کم شوی او دغه راز تېرو څو میاشتو کې د اړینو توکو بیې هم له ۲۰ تر ۳۰ سلنې زیاتې شوې دي.
هغه ویلي، زیات افغانان له لوږې، بېوزلۍ او لومړنیو بنسټیزو خدماتو او توکو ته د نه لاسرسي له کبله ځورېږي. په ټوله کې «هېواد یو بشپړ انساني ناورین ته لوېدلی دی.»
نوموړي وړاندیز کړی، چې امریکا دې د افغانستان د اقتصاد د پرځېدو او د بشري ناورین د مخنیوي په موخه هره میاشت ۱۵۰ میلیونه ډالر په مشروط ډول ازاد کړي.
دا خبرداري داسې مهال کېږي، چې تر وروستیو بدلولونو وروسته امریکا د افغانستان بانک ۹٫۴ میلیارده ډالر کنګل کړي او د ازادېدو په موخه یې ځینې شرطونه وړاندې کړي دي.
امریکا کې د افغانستان پانګې له کنګل کېدو سره سم دا هېواد د ډالرو له شدید کمښت سره مخ شوی او د لومړنیو توکو بیې هم په بېساري توګه لوړې شوې دي.