سیګار: فساد، انحصار او قوم پالنه د افغان پوځ د سقوط لامل شوه
۸صبح، کابل: د افغانستان د بیارغونې لپاره د امریکا د پلټنې ځانګړی ادارې (سیګار) په یوه نوی راپور کې د تېر حکومت د پوځ د سقوط پر لامل بحث کړی دی.
سیګار په یوه راپور کې چې د سه شنبې په ورځ د کب په ۹ مه خپور شو، له افغانستان څخه د امریکايي ولسمشرانو د وتلو پریکړي، اداري فساد او د قومي مقرریو له لارې د پوځ سیاسي کول او همدارنګه د هوايي بریدونو محدودیت د افغانستان د دفاعي ځواکونو د سقوط مهم لاملونه بللي.
بلخوا د سیګار د راپور له مخې، له افغانستانه د امریکايي ځواکونو له وتلو وروسته افغان حکومت د ملي امنیت د ستراتیژۍ په جوړولو کې پاتې راغلی. پرځای یې، پخواني ولسمشر اشرف غني ډېر ځله د اردو مشران بدل کړل او د قومونو پر بنسټ یې خپل ځان ته وفادار کسان وګومارل، چې دا کړنه د افغان دفاعي ځواکونو د سیاسي کېدلو لامل شوه.
د دغه بنسټ په وینا، د قوماندې په برخه کې د پرله پسې بدلونونو په لړ کې د ولسمشر غني کړنې د دفاعي ځواکونو مورال او باور کمزوری کړی دی. د اردو ځوان، روزل شوي، تعلیم یافته او مسلکي افسران چې د امریکا تر څارنې لاندې روزل شوي وو، له پامه وغورځول شول.
سیګار دا هم ویلي، چې افغان دفاعي ځواکونه تر ډېره د امریکايي ځواکونو په حضور پورې تړلي وو او په افغانستان کې د امریکایې ځواکونو د پام وړ کموالي د افغان سرتېرو مورال کمزوری کړ.
په راپور کې راغلي چې له دغې ډلې سره تر هوکړې وروسته د طالبانو پر پوستو د هوايي بریدونو د کچې کمول افغان پوځ ته د طالبانو په لري ساتلو کې کومه مهمه ګټه نه درلوده.
د سیګار د راپور له مخې، افغان دفاعي ځواکونو ته د عملیاتو د اړتیاوو د پوره کولو لپاره د امریکا له خوا چمتو شوې وسلې او اکمالات د ځمکې له لارې د لېږدولو لوژستیکي وړتیا نه درلوده، او له همدې امله یې باید د دې کار لپاره په لږ شمېر هوايي ځواکونو تکیه کړی وای.
د مؤثري بین التنظیمي څارنې او ارزونې د پروګرامونو نشتوالی، اداري فساد – چې د افغان دفاعي ځواکونو وړتیا یې له منځه وړې وه او د هغوی مشروعیت او موثریت یې کمزوری کړی و – پر امریکايي ځواکونو لوژیستیکي تکیه او همدارنګه د پرلپسې راپورونو او د رواني جګړې کمپاین په برخه کې رواني ستونزې د افغان پوځ د سقوط نور عوامل ګڼل شوي دي.
د یادونې وړ ده چې د ۲۰۲۱ کال په اګست میاشت کې افغان پوځ سقوط وکړ او طالبان یو ځل بیا پر دغه هېواد واکمن شول.
