د برابرۍ پر لور ګام؛ یو جاپاني بانک د ښځو ځانګړی یونیفورم له منځه يووړ
لیکوالان: یوري نشیدا او اوساهي شیمین
د جاپان په سایتمای «سایتاکن شینکن» بانک د «کیتا اوراوا» په څانګه کې د کاتایاما کاناکو د غرفې دایمي پېرېدونکو په دې وروستیو کې متفاوت څیز ته ورپام شو. ۳۶ کلنې کاتایامای، یو سپین کمیس، یو تور واسکټ او یو پتلون اغوستی و. د ښځو د ځانګړي یونیفورم له پلي کېدو ۵۰ کاله وروسته، دغه بانک اوس کاتایاما او نورو ښځینه کارکوونکو ته اجازه ورکوي، څو د کار په ځای کې د خپلې خوښې وړ جامې واغوندي.
د سایتکن شینکن بانک یو له هغو بانکونو دی چې ورځ تر بلې پرمختګ کوي او د کار په ځای کې د ښځو ځانګړی یونیفورم له منځه وړي. یاد بانک په ټولو څانګو او د باور وړ اتحادیو کې د ښځینه کارګرو د یونیفورم د څو لسیزو کلتور یوې څنډې ته کولو له لارې، غواړي جنسیتي برابري دود کړي. تر دې وړاندې په همدې ولایت کې په کاواګوچی کې د «ایوکی شینکین» بانک په ۲۰۲۱م کال کې د ښځینه کارګرو لپاره یې یونیفورم له منځه یووړ او په ۲۰۲۲م کال کې د کیوتو په ولایت کې «کیوتو چو شینکین» بانک هم دغه کار وکړ.
د سایتکن شینک بانک له مودو راهیسې، ښځینه کارګرې البته پرته له هغو ښځو چې په مدیریتي بستونو کې یې کار کاوه، نورې ښځینه اړ کولې څو داسې یونیفورم واغوندي چې څو رنګونه ولري، واسکټ او لمن ولري. په همدې حال کې، د ۲۰۲۲م کال له مۍ میاشتې راهیسې، ښځینه کارګرې کولای شي په خپله خوښه دریشۍ یا هم نورې جامې واغوندي. همدا قانون د نیمې ورځې او لنډمهاله کارګرو لپاره هم د ۲۰۲۳م کال د مۍ له میاشتې وروسته د پلي کېدو وړ دی.
دا قانون په ۱۹۶۹م کال کې وضع شو. هغه قانون چې د یونیفورم اغوستونکی به یې اړ کاوه او لامل یې دا و چې د هغه کارکرد «د ظرافت او ښکلا ساتل» او د کار په ځای کې د کړنې ښه والی دی؛ خو د دغه یونیفورم د پلي کېدو د سیاست په اړه د کارکوونکو د اتحادیې په یوې نظر پوښتنه کې، ځینو وویل چې په یوه ځانګړي یونیفورم کې د یوازینیو کارګرو او کارکوونکو له لیدو د ستړیا احساس کوي. ځینو نورو بیا وویل چې احساس کوي، په یونیفورم کې یوازې د ښځو لیدل د دې لامل کېږي چې د شرکت د ننه او بهر خلک، ښځینه کارکوونکي د نارینه و تر لاس لاندې وګڼي. همدا و چې ډېری د هغو د کار په ځای کې د ښخو د ځانګړي یونیفورم له منځه وړلو ته رایه ورکړه.
د بانک د بشري سرچینو د برخې یوې کارکوونکې د ښځو لپاره د ځانګړي یونیفورم د پلي کېدو په اړه داسې وايي «یونیفورم د کارکوونکو تر منځ د یووالي حس ته پراختیا ورکوي او له هغوی سره مرسته کوي چې د ژوند له خصوصي شرایطو نه د کار د ځای اوضاع ته وردننه شي؛ هغه کار چې د پیسو په مدیریت کې اړین او مهم دی.» د نوموړې په وینا، سربېره پر دې، بانک پرېکړه کړې څو د یونیفورم اغوستل له منځه یوسي. دغه کارکوونکې وړاندې وايي: «مونږ کولای شو له نورو لارو د خپلو پېرودونکو باور ترلاسه کړو. له همدې امله دې ته فکر کوو چې څنګه کولای شو په هغو جامو چې مونږ یې اغوندو، په ظاهر کې د یووالي د رامنځته کولو پر ځای، د یو لاس جامو په اغوستلو، پېرودونکو ته مطلوب احساس ورکړو.»
په ځینو دندو او صنایعو لکه د پستي دفترونو او د ټلیفون خرڅلاو ځایونو کې، ښځینه او نارینه کارګر د یونیفورم په اغوستلو مکلف دي؛ نو بیا څنګه په بانکې موسسو کې د یونیفورم اغوستل یوازې د ښځینه کارکوونکو لپاره عادي شو؟ د سایتاما پوهنتون د تنوع د پرمختیا په دفتر کې د جنسیتي مطالعاتو شنونکي، ماکیکو هابازاکي په وینا، دا امر د مالي موسسو د تاریخ پایله ده.
د ۱۹۶۰م لسیزې له پیل سره، هغه وخت چې جاپان د اقتصاد په برخه کې ښه وده درلوده، بانکي موسسو د پام وړ ښځو په ګمارلو پیل وکړ څو د لاسرسي وړ انځور رامنځته کړي او نوي پېرودونکي جذب کړي. د ښځو یوازینی د یونیفورم قانون د نارینه و مدیرانو له لوري وضع شو چې فکر یې کاوه، کله چې ښځینه کارکوونکې د خپلو نارینه همکارانو په پرتله لږ مزد اخلي، د لوړ لګښت لرونکې دریشیو پېرل د هغوی لپاره ستونزمن دي.
هابازکي وړاندې وايي چې د ۱۹۹۰م لسیزې په لومړیو د جاپان د اقتصاد له رکود وروسته، ډېری بانکي موسسې د لګښتونو د کمولو لپاره، ښځینه کارکوونکو لپاره یې یونیفورم له منځه یووړ. په همدې حال کې، یو شمېر د هغو له څو وروسته بېرته دغه قانون پلی کړ او ویې ویل چې د کارکوونکو د یووالي لامل ګرځي او د بانک وجهې ته پرمختیا ورکوي.
د پنځو یا شپږو کلونو په ترڅ کې، مالي موسسې د ټولنیزو مسایلو ته په پرتله او جنسیتي برابرۍ ته د اړتیا له مخې، حساس شوې دي او همدا امر د دې لامل شو چې دا ډول یونیفورم له منځه لاړ شي. کویي تانیاما، د نیپون د جامو د مرکز د برخې یو له مدیرانو چې د عمومي ګټو یو بنسټ دی، باور لري: «جامې لا هم د شرکتونو د برند جوړونې د ښه والي لپاره یوه غوره لار ده.»
د ښځو لپاره د کار په ځای کې ځانګړی یونیفورم حتی په اوس وخت کې هم شته. د «میزوهوو» په نوم د جاپان یو له لویو بانکونو خپل نارینه او ښځینه کارکوونکي چې له غرفو نه بهر په څانګو کې کار کوي، د یو لاس جامو اغوستلو ته امر کړی دی څو له پېرودونکو سره د هغوی توپیر وشي. په دې بانک کې یوازې د ښځینه حسابدارې لپاره یونیفورم اختیاري دی.
