ادبيات

«میان اهل سخن امتیاز من صائب، همین بس است که با «طرز» آشنا شده ام» صائب اصفهانی پر سبکونو د پوهېدو لپاره اړینه ده، چې هم د سبک پر ذاتي یا ساختماني جوړښت وپوهېږو او هم پر هغو عواملو چې د یو سبک د را منځته کېدو سبب کېږي. سیاسي، اقتصادي، ذوقي، او ټولنیز حالات د ادبي او هنري سبکونو...

شېبه په منډو ده او تګ يې له دې ډېر چټک دی چې ساعتونه يې ښيي. د مستو ياغي سيندونو اوبه ډب کېږي؛ خو د روان وخت د سيند لپاره هيڅ بند نشته. موږ په دې تمه له حاله تښتو چې آینده به نيکمرغه وي او اوس چې له کومې بدمرغۍ ځورېږو، دا هيڅ به هم سبا نه وي؛ خو...

فرهنگ یعنې د ارزښتونو ټولگه. دغه ارزښتونه په سر کې د یوې ټولنې د فکري، علمي او شعوري کچو په پام کې نېولو سره د ټولنیزو، اقتصادي، جغرافیایي او حیاتي اړتیاوو پر بنسټ تراشل شوي وي او بیا لسگونو آن سلگونو نسلونو ته سینه په سینه را رسېدلي وي. یو نیم وخت داسې هم کېږي، چې له لسگونو نسلونو څخه...

روغتيا دا ده، چې د انسان د بدن ټولې برخې په وظیفوي او ساختماني لحاظ په نارمل حدودو کې وي. مثلاً په نارمل ډول زړه په يوه دقيقه کې تقريباً د شپېتو او سلو تر منځ ضربانونه کوي، که د چا د زړه ضربانونه په يوه دقيقه کې 150 ته لوړ او یا هم 30 ته راټيټ شي، نو ځان...

و، نه وو، یو پاچا و... بس کارونه د الله وو سیند ډک و له اوبو نه او چينې به بهېدلې روا وې لا سندرې سنځلې به چې ګُل شولې، کوچیان به ډاګ ته راغلل د خَم* له چینارو سره د ګز ونې ببرې نینې وې خوندورې کوچیان به راروان کتار کتار وو لوی جومات ته څه ښځې – ماشومان...

یادونه: نن د یوه داسې چا زوکړې ورځ ده، چې فکر او شخصیت یې، د تېره نیمه پيړۍ په سوزنده او دردونکو پېښو، اړودوړونو، ناورینونو او روح‌سوزونکو پېښو او بدلونو کې لوبېدلی، بیا بیا لوېدلی، خو د خوشحال‌خان د شعر د نهنګ په څېر بېرته را پورته شوی او نن ورځ، د پریمانه تجربو او زده‌کړو له فکري پانګې سره،...

په ښار کې څو کاله د کرکې او کينې داسې سيلۍ او بړبوکۍ چلېدې، چې د ښاريانو پر سترگو پردې وغوړېدې او نظرونه يې تت شول. د چا سترگو که لږ څه کار کاوه، صرف هغوی ول، چې له ښاره وتلي ول او يا يې په ښار کې د خپلو سترگو حفاظت کړی و. کلونه وروسته ښار ته د سترگو...

تر څو به دا د مړه عرب غاښونه يادوې؟ تر څو به له ډبرو لمن ډکه ګرځوې؟   تر څو به د مکې په ابوجهل پسې ځې؟ تر څو به د عربو غوندې ښځې خښوې؟   تر څو به دا قبرونه خندقونه جوړوې؟ تر څو به دې پر خېټه د جنګ تيږې ماتوې؟   تر څو به لکه مچ غوندې...

هغه بلا، چې راروانه ده او زه یې وینم توره ده سپینه ده، د ژوند له رنګارنګې ښکلا کرکه لري د ماشومانو له خندا څخه یې زړه ترک چوي او د شیشکو پرتوګاښ یې دی له سر تاو کړی هغه بلا، چې راروانه ده او زه یې وینم یو وروست کتاب یې دی تر څنګ نیولی له هرې کرښې یې...

افلاطون د بشري ټولنې ستر عالم او لوی مربي دی؛ کله چې د هغه د ژوند، نظریو، عقایدو او افکارو په اړه معلومات غواړو، نو له سقراط څخه جلا یې مطالعه کولای نشو، سقراط د افلاطون ښوونکی و. دا ښوونکی او زده‌کونکی ځکه له یو بله جلا د مطالعې وړ نه دي، چې سقراط لیکوال نه و او که افلاطون...